'Vlees in Nederlandse winkels niet veilig'

Het vlees dat in Nederland in de schappen ligt, is niet veilig. Zo luidt de harde conclusie van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Bedrijven vinden economische factoren belangrijker dan een veilig product.

Bedrijfsleven en overheid slagen er niet in de veiligheid voor consumenten te waarborgen. In de gehele keten, van slacht tot winkels, is heel veel mis. Slechte hygiëne en fraude komen veel te vaak voor, stelt de raad.

Hygiëne

Hygiëne tijdens de slacht is een belangrijke spil in het beheersen van de voedselveiligheid en de volksgezondheid zo schrijft de raad. Tijdens het onderzoek kwam naar voren dat hygiëneregels vaak niet worden gevolgd, bijvoorbeeld uit routine, onvoldoende opleiding of tijdsdruk. Zo werden de messen bij de slacht in laarzen bewaard, spatte het water bij het schoonspuiten van de vloer tegen de karkassen en komen er vliegen door openstaande deuren binnen.

Verantwoordelijkheid

De raad concludeert dat de overheid er ten onrechte vanuit is gegaan dat het bedrijfsleven meer verantwoordelijkheid zou moeten nemen. Bedrijven spreken elkaar niet aan op risico's en private kwaliteitssystemen bieden geen waarborg voor voedselveiligheid. Bedrijven gaan ervan uit dat er geen tekortkomingen zijn zolang de publieke toezichthouder niet ingrijpt.

Fraude paarden

Voorzitter van de onderzoeksraad Tjibbe Joustra vertelt tegen Omroep Gelderland dat hij geen paardenvlees wil eten. Dit komt onder andere doordat het paardenpaspoort fraudegevoelig is, waardoor het niet mogelijk is de herkomst van het paard met zekerheid te bepalen. Het is dan onduidelijk of het vlees schadelijke stoffen bevat en daarom moet het als onveilig worden beschouwd.

Omkatten

Behalve fraude met het paardenpaspoort wordt er ook gefraudeerd met etiketten. Zo wordt paardenvlees verkocht als rundvlees. Polen en Zweden maakten de afgelopen jaren melding van fraude met varkensvlees uit Hongarije en Polen. Varkenshazen waren met een kleurstof rood gemaakt en als ossenhaas in de handel gebracht. Ook wordt afvalvlees omgekat naar vlees dat bestemd is voor menselijke consumptie.

Reactie vleessector

"Als bedrijven zich niet aan de regels houden, horen ze niet thuis bij ons", zegt Dé van der Riet, woordvoerder van de Centrale Organisatie voor de Vleessector in zijn reactie op het rapport. "Het vlees is veilig. We zien wel dat er problemen zijn, maar die gaan we aanpakken." De vleessector wijst vooral naar de verantwoordelijkheid van de NVWA. "Daar moeten de zaken op orde komen."

Controle

De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) moet toezicht houden op de kwaliteit van het vlees. Maar omdat de voedselautoriteit zowel verplicht is om vee- en vleeskeuringen te doen als toezicht moet houden, zijn zij niet geheel onafhankelijk. Daarbij is door bezuinigingen de slagkracht beperkt en is er veel kennis verloren gegaan. De NVWA ook bij aanhoudende tekortkomingen niet hard in en de raad stelt dat de autoriteit nog te weinig kennis heeft om administratieve systemen diepgaand te onderzoeken.


Supermarkten


Het Centraal Bureau Levensmiddelen die de supermarkten vertegenwoordigt is klaar met de excuses van de sector en wil meer bewijzen van de sector dat ze zich aan de wet houden. De administratie en boekhouding moet op orde zijn. En het CBL doet een dringend beroep op de NVWA om toezicht te houden. "Dit moet een wake up call zijn voor de overheid en de politiek. De supermarktbranche stelt eisen en voert eigen controles uit, maar uiteindelijk hebben we een sheriff nodig die boetes uitdeelt en overtreders uit de voedselketen kan schoppen."


Van Hattem


Slachterij Van Hattem in Dodewaard moest in februari ongeveer 28 miljoen kilo vlees terughalen, omdat er geen duidelijkheid was over de herkomst van het vlees. Het bedrijf ging failliet, maar maakt vandaag een doorstart. Het bedrijf mag nog geen vlees verwerken, maar mag onder verscherpt toezicht de loonslachtwerkzaamheden hervatten. De officiële erkenning is nog steeds geschorst.