دست قیچی: درباره سانسور با فرزاد موتمن | گیوتین کند است

دست‌قیچی اولین برنامه از سری برنامه‌های حلقه نقد سینما تریبون است که به مسئله ممیزی و سانسور سلیقه‌ای در سینمای ایران می‌پردازد. سانسور در تاریخ سینمای ایران قدمتی شاید 90 ساله دارد. آن بخش از فیلم ناصر الدین‌شاه آکتور سینما را به یاد بیاورید که امیرکبیر به عکاسباشی زیر گیوتین می‌گوید حکایت خود را سند کند و یکی پی از دیگری این فیلمنامه‌هاست که زیر تیغ می‌رود. این حکایت تاریخ سینمای ایران است. هر دوره یک یا چند نفر آمده‌اند که که مثل قبلی‌ها و بعدی‌ها فکر نمی‌کردند و عده‌ای فیلمساز هم این وسط بودند که اتفاقا با آنها سروکار داشتند. پله‌های ارشاد می‌توانند شهادت دهند که چقدر روی آنها بالاوپایین رفتند تا توانستند مجوزی را بگیرند و فیلمشان را از زیر بار قرض و بدهی نجات دهند. موارد ممیزی البته بسیار ی از جاها به همین سادگی هم نیست که با ریش‌سفیدی حل شود. یامان نرفته زمانی سازمان سینمایی وقت به فیلم‌هایی مجوز اکران می‌داد، اما کاسه از آش داغ‌تران و کاتولیکتر از پاپ‌ها جلوی نمایش فیلم را می‌گرفتند و چون سینما داشتند، آن فیلم‌ها را در سینماهایشان پخش نمی‌کردند. همین می‌شد عامل تبلیغ برای آن فیلم‌ها که؛ نمایش فیلم ما در سالن‌های حوزه‌هنری ممنوع است، بشتابید فیلم را ببینید! هنوز هم ممیزی بیخ سینماگران را می‌گیرد.در این چند سال که عملا این بحث به شکل تیزتری دارد دنبال می‌شود. سینمای زیر زمینی ایران که نگاهش به اکران خارج از کشور است و نیازی نمی‌بیند از جایی مجوز بگیرد شده شده مورد جدیدی که باید درباره‌اش بحث شود. عجالتا باب بحث را زیر مجموعه نام «دست‌قیچی!» باز کرده‌ایم و می‌خواهیم ببینیم چطور می‌شود از سانسور و ممیزی سلیقه‌ای عبور کرد. اتمدوارم حرف‌های این سری برنامه شنیده شود که قصدش اصلاح وضعیت فعلی است.
دست قیچی قرار است به ممیزی سلیقه‌ای بپردازد، سلیقه‌هایی که به اصطلاح در قوطی هیچ عطاری پیدا نمی‌شود. وگرنه کیست که نداند ممیزی برای فیلم در همه جای دنیا کم یا زیاد وجود دارد. اما روش‌هایی وجود دارد که بشود از این سانسور گذر کرد. گیوتین سانسور در دنیا سال‌هاست که کند شده است.
فرزاد موتمن فیلسماز کارکشته سینمای ایران از ممیزی فیلم‌هایش می‌گوید. فیلم‌هایی که در ژانر ساخته شده است و در ظاهر مشکل ممیزی نداشته، اما این فقط ظاهر ماجراست.