Hacı Arif Buzovnalı | İmam Əli haqqında | Arxiv

Hacı Arif Buzovnalı — əsl adıyla Əliyev Arif Rauf oğlu — 6 sentyabr 1972-ci ildə Bakının Buzovna qəsəbəsində ziyalı ailəsində anadan olub.

O, Azərbaycanın çağdaş ədəbiyyatında klassik qəzəl ənənələrini müasir poetik düşüncə ilə birləşdirən nadir qələm sahiblərindəndir.


Təhsil və yaradıcılığa ilk addımlar

1979–1989-cu illərdə Buzovna kəndində 26 saylı orta məktəbdə təhsil alıb.
Şeir yazmağa gənclik illərində – 1980-ci illərin sonunda – başlayıb.

Onun ilk şeiri 1987-ci ildə “Pioner” jurnalına göndərilib, amma o zaman dərc edilməmişdi. Nəhayət 1991-ci ildə həmin şeir “Azərbaycan Gəncləri” qəzetində çap olunub. Bu, onun ədəbi fəaliyyətinin rəsmi başlanğıcı sayılır.


Vətənə xidmət — həm sözlə, həm döyüşlə

1990–1992-ci illərdə Sovet ordusunda xidmət edib.
1993-cü ildə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutuna qəbul olunsa da, təhsilini davam etdirmək əvəzinə könüllü olaraq Qarabağ cəbhəsinə yollanaraq 1994-cü ilin mayınadək döyüşüb – Əzizbəyov adına Könüllülər Batalyonunda xidmət göstərib.
Bu dövr onun poeziyasına da təsir edib — müharibə, vətən sevgisi, fədakarlıq kimi motivlər onun yaradıcılığında mühüm yer alıb.


Ədəbi irsi — poeziya, tədqiqat, tərcümə

Arif Buzovnalı həm klassik, həm də müasir üslubda şeirlər yazıb; ən çox qəzəlləri ilə tanınıb.
Onun əsərləri yerli qəzet və jurnallarda — “Azərbaycan Gəncləri”, “Kaspi”, “Ədəbiyyat qəzeti” və s., həmçinin “Hikmət”, “Kəlam”, “Ulduz”, “Karvan” kimi periodik nəşrlərdə çap olunub.

O, tərcüməçiliklə də məşğul olub: məsələn, Ömər Xəyyam, Sergey Yesenin və digər müəlliflərin şeirlərini Azərbaycan dilinə tərcümə edib.

Eyni zamanda şeirşünas və tədqiqatçı kimi çıxış edib; klassik irs (məsələn, Füzuli, Nəvai, Nəsimi kimi) ilə bağlı tədqiqatları olub.

Onun çap olunmuş bəzi kitabları: “Ömrün ötən anları” (1999), “Mərifətdən həqiqətə” (2005), “Səhərimə nə qalıb ki?” (2007), “Xəzərim” (2009), “Sarı güllər” (2010), “Seçilmiş əsərlər” (2014), “Vadi” (2022), “Qəzəllər” (2023).

Tədqiqat və məqalələr toplusu kimi də kitabları olub — məsələn, “Xətai və Füzuli”, “Nəsimi bir baxışda”, “Qırx qəzəl – Qırx şərh” və s.

Ədəbi və ictimai fəaliyyəti

O, Bakı və Abşeron ədəbi məclislərində – xüsusən “Füzuli” və “Məcməüş-şüəra” kimi ənənəvi ədəbi ocaqlarda fəal olub.

2016-cı ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) Xəzər (Bakı) bölməsinin sədri idi.

Eyni zamanda yeni nəsil şairlərə dəstək vermiş, ədəbi məclislər, şeir gecələri təşkil etmişdi. Belə ki, onunla bağlı contemporar şairlər onu çağdaş əruz poeziyasının “bayraqdaşı” adlandırırlar.

Ölümü və yaddaş

Hacı Arif Buzovnalı 22 noyabr 2025-ci il tarixində, 53 yaşında uzun sürən xəstəlikdən sonra vəfat edib.
Onun vida mərasimi Məşədi Qərib məscidində keçirilib, dəfn isə Buzovna qəbiristanlığında olub.
Sənət dostları, yazarlar və ədəbiyyat ictimaiyyəti onu “böyük itki” kimi qəbul edib – bir çoxları belə deyir ki, “onun yerini heç kim doldura bilməz”.


Mənəvi mirası və önəmi

Hacı Arif Buzovnalı Azərbaycan ədəbiyyatında klassik poeziya ruhunu müasir adamlar üçün yaşadan, onu yenidən dirçəldən dəyərli şair idi. Onun yaradıcılığı:

klassik qəzəl ənənəsini bugünkü həyat reallıqları ilə qovuşdurur;
Vətən, torpaq, azadlıq, müharibə, insanın daxili aləmi, fəlsəfi-fikrİ mövzuları — bunlar onun əsas motivləridir;

həmçinin, gənc poeziya nəsillərinin formalaşmasında, ədəbi dəyərlərin qorunmasında mühüm rol oynayıb; onun ədəbi məclisləri və fəaliyyəti bir çox yeni şairin yetişməsinə zəmin hazırlayıb.

O, həm şair, həm tədqiqatçı, həm təşkilatçı idi — bu cəhətləri ilə dövrünün ədəbi-intellektual həyatında xüsusi iz qoydu.

Ümumilikdə desək, Hacı Arif Buzovnalı Azərbaycan ədəbiyyatında özünəməxsus mövqeyə sahib idi — klassik ənənə ilə müasirliyi, poeziya ilə ictimai şüuru birləşdirən, həm qələm, həm könül adamı idi. Onun itkisi təkcə ailəsi və dostları üçün deyil, bütün ədəbi mühit üçün böyük itkidir.