SALİM BAŞOL'UN YASSIADA MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA SEÇİLMESİNİN SEBEBİ

#SalimBaşol, #AdnanMenderes, #ZekeriyaSertel

Rubicon Tarih'e üye olmak için tıklayın:
   / @rubicontarih  

Rubicon Tarih'ten herkese merhaba. Bu programda Adnan Menderes'i idama gönderen Yassıada Hakimi Salim Başol'la ilgili çok önemli bir gerçeği anlatacağım.

Salim Başol, 27 Mayıs darbecilerinin oluşturduğu Yassıada Mahkemesi'nin başkanı idi. Peki neden Salim Başol'u o konuma layık gördüler? Neden bir başkası değil de Salim Başol? Sadece Yargıtay 1. Dairesi Başkanı olması mıydı etkili olan? Bu programda, bu sorulara cevap niteliğinde çok önemli bir bilgiyi paylaşacağım.

Rubicon Tarih, "Menderes'i astıran Hakim Salim Başol'un esrarı" dosyasıyla başlıyor.

Esrar kelimesi, sır kelimesinin çoğuludur. Yani sırlar anlamına gelir. Salim Başol'un sırlarla dolu bir geçmişi var. Yassıada Mahkemesi'nin başkanlığına getirilmiş olması bir tesadüf değil. Ardında Başol'un hakimlik kariyerindeki duruşu, bağlantıları ve aldığı kararlar var.

27 Mayıs Darbesinden sonra tutuklanan Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Başbakan Adnan Menderes, bakanlar, milletvekilleri Yassıada'da hapsedildiler. 12 Haziran 1960'ta Yüksek Adalet Divanı'nın kurulması kararlaştırıldı. 6 Ekim 1960'ta Milli Birlik Komitesi'nin kararıyla başkanlığa Salim Başol getirildi.

Yassıada Yargılamaları'na 14 Ekim 1960'ta başlandı. 592 sanık yargılandı. Duruşmaların birinde Adnan Menderes savunma hakkının kısa kesildiğini belirttiğinde, Salim Başol, "Sizleri buraya tıkan irade böyle istiyor" diye cevap verdi.

Başbakan Adnan Menderes ile bakanlar Hasan Polatkan ile Fatin Rüştü Zorlu idam edildi, Celal Bayar ve diğer Demokrat Partililer yıllarca hapislerde süründürüldü.

Gelelim Salim Başol'un yargıdaki kariyerine. Yassıada duruşmaları, Salim Başol'un baktığı ilk siyasi dava mıydı? Hayır! Salim Başol, 27 Mayıs darbecileri tarafından atanmasından 14 sene önce yine siyasi bir davaya bakmıştı. Tan Gazetesi davasıydı.

Yıl 1945. Aralık ayının 4'ü. Beyazıt'ta toplanan üniversite öğrencileri, komünist yayın yapmakla suçladıkları Tan Gazetesi'nin Cağaloğlu'ndaki merkezini bastılar, yakıp yıktılar. O gençlerin arasında İlhan Selçuk ve Süleyman Demirel de vardı. Ustalıkla hazırlanmış bir provokasyondu. Tan Gazetesi'ni Zekeriya Sertel ile eşi Sabiha Sertel çıkarıyordu.

Zekeriya Sertel, baskına dair şunları açıklamıştı: "Hükümet olaydan sonra bu cinayeti işleyenlere karşı hiç bir harekette bulunmadı. Güpegündüz bir matbaayı yıkan bu faşist gençlerden hiç kimse tutuklanıp mahkemeye verilmedi. Bu işin İnönü'nün bilgisi içinde Saraçoğlu'nun verdiği emir üzerine polis tarafından tertiplenip yürütüldüğüne hiç şüphe yoktu. Bu olaydan ötürü sonunda kim tutuklandı, bilir misiniz? Biz. Yani ben, eşim Sabiha Sertel ve Cami Baykurt."

O dönemde CHP'ye muhalefet bayrağını açan Celal Bayar ve Adnan Menderes, Zekeriya Sertel ve Sabiha Sertel ile yakın temas halindeydiler. Birlikte Görüşler adında bir dergi çıkarmayı planlamışlardı. Celal Bayar'ın CHP'den istifa ettiğine dair mektubu, Zekeriya Sertel'in evinde yazdığı belirtiliyor.

Komünist yayın yapma gerekçesi, baskının bahanesiydi. Gazetenin merkezi ve matbaası yakılıp yıkıldı. Olayın ortaya çıkarılmasını beklersiniz, değil mi? Elbette bunların hiçbiri olmadı. Tan Gazetesi'nin matbaasını yakanlar yerine, gazetenin sahibi olan Serteller tutuklandı.

Kısa bir yargılamanın ardından Sabiha Sertel, Zekeriya Sertel ve Cami Baykurt, hükümetin manevi şahsına hakaret etmek suçundan 3 ay 15 gün hapse mahkum edildi. Sertel'leri mahkum eden hakim, tahmin edin, evet Salim Başol'du.

Salim Başol 1949 yılında Yargıtay üyeliğine seçildi. Tan Gazetesi baskını ve davadaki performansı onu bu makama getirdi. Aynı sebeple 27 Mayıs darbecileri onu Yassıada mahkemesine başkan olarak görevlendirdi. Yassıada mahkemesinde de görevini yerine getirince bu kez Anayasa Mahkemesi üyesi yaptılar.

Önce komünist oldukları gerekçesiyle Sertelleri hapse, sonra da Demokrat Parti'nin kuruluş döneminde onlarla birlikte dergi çıkarma çalışması yapan Adnan Menderes'i idama gönderdi.

Salim Başol'un yargının zirvesine taşıyan esrarı buydu. Görev adamı olmasıydı.

Bir programın daha sonuna geldik. Beğeni butonuna tıklamayı ve Rubicon Tarih'e abone olmayı lütfen ihmal etmeyin.