Vianen, kerkklokken en carillon Grote Kerk

634) De kerkklokken en het carillon van de Grote Kerk te Vianen!
Zaterdag 23 augustus 2025, 17:00 uur

0:00 Intro met dronebeelden
0:15 Handmatig beiaardspel
1:27 Automatisch carillonspel en uurslag
2:15 Foto's kerkklok 3
2:37 Luiden kerkklok 3
4:04 Foto's kerkklok 2
4:37 Luiden kerkklok 2
6:17 Foto's kerkklok 1
7:04 Luiden kerkklok 1
9:09 Volgelui, luiden alle kerkklokken
15:00 Toegift

Na de stadsbrand van 1540 wordt de Grote Kerk, waarvan de oorspronkelijke bouw startte in 1327, herbouwd. De aan de Heilige Maria ten Opneming gewijde kerk ging in 1566 over naar het protestantisme. Aan het gebouw hebben sindsdien geen ingrijpende verbouwingen plaatsgevonden. Grote delen van het interieur zijn eeuwenoud en bovendien origineel.

In 1593 wordt door klokkengieter Thomas Both een zwaar driegelui voor de toren gegoten. In 1740 barst de kleine klok en wordt in 1758 vervangen door een nieuwe, gegoten door de Amsterdamse klokkengieter Pieter Seest. In februari 1943 worden de klokken door de Duitse bezetter uit de toren gehaald. De kleine klok verdwijnt via Spijk meteen in de smeltkroes. De andere twee klokken waren zogeheten Prüfung-klokken, ze moesten nog worden onderzocht op kunsthistorische waarde. Beide klokken keerden terug. Voor de kleine klok werd in 1950 een vervangend exemplaar gegoten.

Helaas was de grote klok al voor de oorlog gebarsten. Meerdere laspogingen hebben niet het gewenste effect gehad en in 1977 barstte de klok opnieuw. In 1989 werd door Eijsbouts een replica gegoten, waarna het origineel beneden in de kerk is opgesteld. De klokken kunnen zowel elektrisch als met de hand worden geluid, wat wordt uitgevoerd door Klokkenluidersgilde 'De Grote Klok', zoals de toren lokaal wordt genoemd (in contrast met 'de kleine klok' van de Lekpoort).

In 1967 werd de toren voorzien van een carillon, gegoten door Eijsbouts. Een reizende beiaard uit 1965 werd uitgebreid tot een handbespeelbaar instrument van 42 klokken. De totale toonreeks is bes1, c2 en d2 chromatisch tot en met f5. Het instrument wordt bij gelegenheid bespeeld en klinkt overdag automatisch. Het klavier staat een verdieping boven de klokken.

Informatie met betrekking tot de drie kerkklokken:
🔔 Kerkklok 1 (oud): Thomas Both, 1593, 1541 mm, cis1
In de tekstband: ❇ ICK ✿ SLAE ✿ NADEN ✿ TYT ✿ DE ✿ VRE ✿ VREVCHT ✿ OFT ✿ STRYT ✿ DANCKT ✿ GODT ✿ MIT ✿ VLYDT ✿ DYE ✿ TWERCK ✿ GHEBENEDYT ✿ THOMAS ✿ BOTH ✿ ME ✿ FECIT ✿ 1593
Op de flank (weerszijden): het stadswapen van Vianen

🔔 Kerkklok 1 (nieuw): Eijsbouts, 1989, 1533 mm, cis
Opschriften en versieringen gelijk aan kerkklok 1 (oud), betreft replica
Op de faussure: ❃ EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXIX ❃

🔔 Kerkklok 2: Thomas Both, 1593, 1353 mm, dis1
In de tekstband: ❇ AL ✿ MYN ✿ GHELVYT ✿ VROVCH ✿ ENDE ✿ SPAEDE ✿ SYN ✿ VERMAEN ✿ VAN ✿ GODS ✿ WELDADE ✿ THOMAS ✿ BOTH ✿ ME ✿ FECIT ✿ 1593
Op de flank (weerszijden): het stadswapen van Vianen

🔔 Kerkklok 3: Jacobus van Bergen - Midwolda, 1950, 1178 mm, fis1
In de tekstband: FIRMA GEBR. VAN BERGEN TE MIDWOLDA ME FECIT A.D. 1950
Op de flank (avers): DEZE KLOK VERVANGT DIE VAN 1758, / WELKE IN 1944 DOOR DE VIJAND VOOR / OORLOGSDOELEINDEN WERD WEGGEHAALD.
Op de flank revers: het stadswapen van Vianen met daaronder in banderol: STAD VIANEN en weer daaronder: 1950

Met dank aan:
Mevrouw Kluit en de luiders van het gilde voor het faciliteren van de documentatie;
Beiaardier Sjoerd van Geuns ‪@sjoerdvangeuns5773‬ voor zijn bijdrage;
Jesse Oostermann ‪@jessomann9852‬ en Tim Beijering ‪@timbeijering05‬ voor de assistentie!

De documentatie van luid- en beiaardklokken, zoals in deze video, vindt geheel op eigen initiatief plaats. Omdat hier kosten aan verbonden zijn, is financiële steun van harte welkom. Je kunt eenmalig bijdragen via WhyDonate (https://whydonate.com/nl/fundraising/...) of via de Bedankt-knop. Het is ook mogelijk lid te worden van dit kanaal. Met jouw steun kan dit erfgoed blijvend worden vastgelegd!