Şıpsevdi I: Nasıl Okunmalı? Tarihi Bağlam ve Hüseyin Rahmi Gürpınar

Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın romanı Şıpsevdi’yi okumadan önce bilinmesi gereken tarihi bağlamı anlatıyor, önemli kavram ve ifadeler üzerinde duruyorum. Bu yayında, bu romanın tarihini ve romanın geçtiği dönemi konuşuyoruz.
Bölüm 2 https://youtube.com/live/l-86mV-eLTM
Şıpsevdi, II. Abdülhamit döneminde “Alafranga” ismiyle tefrika edilirken önce sansüre uğramış, sonra yayınlanması yasaklanmış bir roman. Ancak 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanından sonra yeniden yayınlanabilen, bu kez adı Şıpsevdi’ye çevrilen bu roman, yazarının ifadesiyle Batılılaşma veya modernleşme değil, “özentileşme” eleştirisidir. Gürpınar şöyle der: “Bu hikâyedeki alafrangadan amaç; bu zeki insanların gayretlerini, ilerleme isteğine karşı tutkunluklarını eleştirmek değildir. İstibdat zamanında düşünme ve anlama ışığımız bütün bütün sönmek üzereyken bunu Batı’ya dair olgunluklardan buraya sıçrayan kıvılcımlar devam ettirdi. Bugün iyi düşünen, yazan, hürriyeti savunan kalemler işte Batı’nın bu kıvılcımlarıyla aydınlanmış beyinlerdir.”
Okuduğum yayın: Şıpsevdi (Günümüz Türkçesi), Ali Faruk Ersöz yayına hazırladı, İş Bankası Kültür Yayınları
https://www.iskultur.com.tr/sipsevdi....
5:22 Hüseyin Rahmi Gürpınar (1864-1944)
11:30 Şıpsevdi’nin Yazılma Amacı
12:45 Tefrika ne demek?
14:10 Alafranga (Orijinal Osmanlıca)
17:45 Alafranga Kelimesinin İfade Ettikleri
35:40 Berna Moran, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış
45:12 Gürpınar, Sınıfsallık ve Halk İçin Edebiyat
53:10 Yerli ve Gerçekçi Diyaloglar
57:25 Şıpsevdi’nin Tarihçesi: “Hikâyemin Hikâyesi”
1:00:45 İstibdat Ne Demek?
1:04:40 Padişahlık ve İstibdat Farkı
1:10:03 II. Abdülhamit Döneminde Sansür
1:12:00 Başkâtip Tahsin Paşa
1:12:47 Şıpsevdi’nin Sansürlenmesi
1:24:43 Abdülhamit Döneminde Bazı Yasaklı Kelimeler
1:27:30 Batılılaşma Değil Özentilik Eleştirisi
1:35:06 Eleştiriye Konu Frenk Özentisi Tipi
1:39:10 Gürpınar Röportajı, Eleştirilere Yanıtı
1:50:14 Neden Evlenmediniz?
1:52:30 Romandan Seslendirme