Akaid 11. Ders: Yüce Allah'ın Sıfatları | Abbas Akyüz

[00:00] Giriş: Allah'ın Kemal Sıfatları
[04:47] Tesbih ve Tenzih: Eksikliklerden Arındırma
[07:10] Rab Sıfatı: Alemlerin Terbiye Edicisi
[11:10] Allah'ın Gizli ve Açık Her Şeyi Görmesi
[13:07] Fatır Suresi 15: İnsanın Allah'a Muhtaçlığı
[18:17] Allah ile Diyalog: Esma-i Hüsna ile Çağırmak
[20:20] Nereye Yönelirseniz Allah'ın Yüzü Oradadır

Dersin Özeti:
1. Allah’ın Birliği ve Tektanrıcılık
• Kemal Sıfatlar ve Esma-i Hüsna: Allah bütün mükemmel sıfatlara (kemal sıfatlara) sahiptir ve en güzel isimler O'nundur.
• Eşi ve Benzeri Yoktur (Tevhid): Allah bir ve tektir. Orta Çağ Hristiyanlığı gibi bazı inançların aksine, Allah insansı bir varlık değildir ve hiçbir yaratılmışa benzemez. İnsanın hayaline sığmaz.
• İhlas Suresi (Allah’ın Kimliği): Allah’ın kimliğini en iyi anlatan sure İhlas suresidir. Bu sure O'nun tek, doğmamış, doğrulmamış ve dengi olmayan bir varlık olduğunu bildirir.

2. "Es-Samed" Sıfatının Anlamları
• Genel Anlam: Her şeyin O'na muhtaç olduğu, O'nun ise hiçbir şeye muhtaç olmadığı varlık demektir.
• Bilimsel/Derin Anlam: Hz. Hüseyin’den nakledilen ve ahir zamanda anlaşılacağı belirtilen bir yoruma göre Samed; "içinde boşluk barındırmayan" demektir.
o Madde alemi (atomlar dahil) boşlukludur. Allah ise maddi bir varlık olmadığı için O'nda boşluk yoktur.

3. Allah’ı Tenzih Etmek (Tesbih)
• Anlamı: Allah’ı her türlü eksiklikten, ayıptan ve çirkinlikten (zulüm, yalan, haksızlık vb.) uzak tutmaktır.
• Tanımlardan Tenzih: Daha ileri boyutta tesbih; Allah’ı, insanın kendi sınırlı aklı ve hayaliyle yaptığı tüm tanımlamalardan da tenzih etmektir. Çünkü O, tüm tanımların ötesindedir (Sübhânehu ve teâlâ ammâ yasifûn).

4. "Rab" Sıfatı ve Eğitmenlik
• Yaratıcı ve Eğitmen (Mürebbi): Allah sadece evreni yaratıp bırakmamıştır; aynı zamanda "Rab"dir. Rab; bir şeyi kemaline (olgunluğa) ulaştıran, eğiten ve işlerini düzene koyandır.
• Evrenin İdaresi: Allah sadece insanların değil, tüm alemlerin Rabbidir (Rabbil Alemin). Varlıkların işlerini evirip çevirir ve yönetir.
• Egemenlikte Ortaksızlık: Mülk (hakimiyet/iktidar) tamamen O'nundur. Egemenliğinde hiçbir ortağı yoktur.

5. Allah’ın İnsanla Beraberliği ve İlim Sıfatı
• Her An Beraberlik: "Nerede olursanız olun O sizinle beraberdir" (Hadid Suresi, 4). Allah'tan bağımsız bir mekan yoktur.
• Gizliyi Bilme: Allah, insanın içinden geçirdiği niyetleri, bakışlarının altındaki gerçek amacı (merhamet mi, öfke mi, ihanet mi) ve nefsin fısıltılarını bilir. İnsanlar dış görünüşü görürken, Allah kalbi bilir.

6. İnsanın Mutlak Muhtaçlığı (Fakr)
• Ontolojik Fakirlik: Fatır Suresi 15. ayete göre; "Ey insanlar, siz Allah’a muhtaçsınız (fakirsiniz); Allah ise zengindir (Gani) ve övülendir (Hamid)."
• Varoluşsal Bağlılık: Bu muhtaçlık sadece maddi değil, varoluşsaldır. İnsanın oturması, kalkması, gözünü kırpması, hatta hafızasını koruması Allah'ın anlık iradesine ve verdiği güce bağlıdır.
• Kibir ve Gurur: İnsanın sahip olduğu ilim, makam veya güç geçicidir; Allah dilerse anında geri alabilir. Bu bilinç insanı kibirden uzak tutmalıdır. (Lamba örneği: Lamba ancak elektriğe bağlı olduğu sürece ışık verir, bağ koparsa karanlığa gömülür.)

7. Allah ile Diyalog ve Dua
• İrtibat: Allah kopuk bir tanrı değil, kuluyla sürekli diyalog halindedir. "En güzel isimler O'nundur, O'nu onlarla çağırın" (Araf Suresi, 180) emriyle insanı kendisiyle irtibat kurmaya davet eder.
• Yakınlık: Allah insana şah damarından daha yakındır (Kaf Suresi, 16).