JIGARNI YOG` BOSISHI/ЖИГАРНИ ЁҒ БОСИШИ

Jigar kasalliklari orasida keng tarqalgan bo‘lib, inson hayotiga jiddiy xavf soladi, turmushini yomonlashtirib, nogiron qilib qo‘yadi. Hatto, o‘limiga sabab bo‘lishi mumkin. Mazkur holat alkogolsiz steatogepatit, jigar sirrozi va saratoniga aylanishi bilan xavflidir.

Jigarning alkogolsiz yog‘ kasalligi ko‘pincha belgilarsiz o‘tib, shifokor ko‘rigidan o‘tayotgan bemorda qonning biokimyoviy tahlili yoki ultratovushli tekshiruvi natijasida aniqlanadi. Bemorda deyarli shikoyat bo‘lmaydi. Holsizlanish, tez charchash, kayfiyatning tez buzilishi, o‘ng qovurg‘aosti sohasida noxushlik, qorin dam bo‘lishi, ba’zida yog‘li ta’omlarni ko‘tara olmaslik singari belgilarga esa ko‘pincha e’tibor berilmaydi. Teri qichishishi, ko‘ngil aynish va ishtahasizlik, teri va shilliq pardalarda sariqlikni paydo bo‘lishi, jigar va taloqning kattalashishi mazkur jarayonning o‘zoq muddat yashirin kechganligi hamda asoratlanganligidan dalolat beradi. Tanadagi quyidagi metabolik o‘zgarishlar jigardagi ham o‘zgarishlarga sabab bo‘ladi:

Tana vaznining meyoridan ortiqligi;
Arterial qon bosimning yuqoriligi;
Ikkinchi tur qandli diabet;
Qonda lipid va xolesterin miqdorining meyoridan ko‘pligi.
Yuqori kaloriyali ovqatlarni meyoridan ko‘p iste’mol qilish va kamharakat turmush tarzi insulinga bo‘lgan sezgirlikni pasaytirib, jigarni yog‘ bosishiga hamda o‘z navbatida steatogepatitga olib kelishi mumkin. Jigarning alkogolsiz yog‘ kasalligi bilan ko‘pincha birga kechadigan metobolik sindromning klinik belgilari yaqqol namoyon bo‘lguniga qadar bemorlarni quyidagi tekshiruvlarda ertaroq aniqlanishi mumkin:

turmush va ovqatlanish tarzi ( jismoniy yuklamasini hisobga olgan holda);
Tana vazni, son va belning aylanasiga o‘lchami;
Arterial qon bosimning ko‘rsatgichlari, EKG holati;
lipid ko‘rsatgichlarini baholash: triglitsiridlar, umumiy xolesterin, xolesterin lipoprotoidlarning yuqori va past zichligi;
Nahorda qonda glyukoza va insulinning miqdori.