Su Dalgaları-4 (Su Dalgalarında Kırınım Olayı) + PDF

Su Dalgaları-4 (Su Dalgalarında Kırınım Olayı)
https://yadi.sk/i/wAK_NP3hIKWv-w
Fizik Makinesi
Fizik Kanalı

10.3. DALGALAR
Anahtar kavramlar: dalga, titreşim, dalga hareketi, dalga boyu, periyot, frekans, hız, genlik, atma,
dalga tepesi, dalga çukuru, odak noktası, merkez, stroboskop, rezonans, ses yüksekliği, ses şiddeti, tını,
yankı, uğultu, gürültü, ses kirliliği, deprem dalgası.
10.3.1. DALGALAR
10.3.1.1. Titreşim, dalga hareketi, dalga boyu, periyot, frekans, hız ve genlik kavramlarını açıklar.
a) Deney, gözlem veya simülasyonlarla kavramların açıklanması sağlanır.
b) Periyot ve frekans kavramlarının birbiriyle ilişkilendirilmesi ve matematiksel model oluşturulması
sağlanır. Matematiksel hesaplamalara girilmez.
c) Dalganın ilerleme hızı, dalga boyu ve frekans kavramları arasındaki matematiksel model verilir.
Matematiksel hesaplamalara girilmez.
ç) Dalganın ilerleme hızının ortama, frekansın kaynağa bağlı olduğu vurgulanır.
24
10.3.1.2. Dalgaları taşıdığı enerjiye ve titreşim doğrultusuna göre sınıflandırır.
Öğrencilerin dalga çeşitlerine örnekler vermeleri sağlanır.
10.3.2. YAY DALGASI
10.3.2.1. Atma ve periyodik dalga oluşturarak aralarındaki farkı açıklar.
a) Atmanın dalgaların özelliklerini incelemek için oluşturulduğu vurgulanır.
b) Öğrencilerin deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak atma ve periyodik dalgayı incelemeleri sağlanır.
10.3.2.2. Yaylarda atmanın yansımasını ve iletilmesini analiz eder.
a) Öğrencilerin gergin bir yayda oluşturulan atmanın ilerleme hızının bağlı olduğu değişkenleri
açıklaması sağlanır. Atmanın ilerleme hızı ile ilgili matematiksel hesaplamalara girilmez.
b) Öğrencilerin deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak atmaların sabit ve serbest uçtan yansıma
durumlarını incelemeleri sağlanır.
c) Bir ortamdan başka bir ortama geçerken yansıyan ve iletilen atmaların özellikleri üzerinde durulur.
ç) Öğrencilerin deney ya da simülasyonlarla iki atmanın karşılaşması durumunda meydana gelebilecek
olayları gözlemlemesi sağlanır.
10.3.3. SU DALGASI
10.3.3.1. Dalgaların ilerleme yönü, dalga tepesi ve dalga çukuru kavramlarını açıklar.
Kavramlar doğrusal ve dairesel su dalgaları bağlamında ele alınır.
10.3.3.2. Doğrusal ve dairesel su dalgalarının yansıma hareketlerini analiz eder.
a) Öğrencilerin deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak su dalgalarının yansıma hareketlerini
çizmeleri sağlanır.
b) Doğrusal su dalgalarının doğrusal ve parabolik engellerden yansıması dikkate alınır.
c) Dairesel su dalgalarının doğrusal engelden yansıması dikkate alınır, parabolik engelden yansımasında
ise sadece odak noktası ve merkezden gönderilen dalgalar dikkate alınır.
ç) Matematiksel hesaplamalara girilmez.
10.3.3.3. Ortam derinliği ile su dalgalarının yayılma hızını ilişkilendirir.
a) Öğrencilerin deney yaparak veya simülasyonlarla ortam derinliğinin dalganın hızına etkisini
incelemeleri ve dalga boyundaki değişimi gözlemlemeleri sağlanır.
b) Ortam değiştiren su dalgalarının dalga boyu ve hız değişimi ile ilgili matematiksel hesaplamalara girilmez.
c) Stroboskopun dalga boyu ölçümünde kullanıldığından bahsedilir, matematiksel hesaplamalara girilmez.
10.3.3.4. Doğrusal su dalgalarının kırılma hareketini analiz eder.
a) Öğrencilerin deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak su dalgalarının kırılma hareketlerini
çizmeleri sağlanır. Su dalgalarının mercek şeklindeki su ortamından geçişi ile ilgili kırılma hareketlerine
girilmez.
25
b) Dairesel su dalgalarının kırılması konusuna girilmez.
c) Su dalgalarının kırılma hareketi ile ilgili matematiksel hesaplamalara girilmez.
10.3.4. SES DALGASI
10.3.4.1. Ses dalgaları ile ilgili temel kavramları örneklerle açıklar.
a) Yükseklik, şiddet, tını, rezonans ve yankı kavramları ile sınırlı kalınır.
b)Uğultu, gürültü ve ses kirliliği kavramlarına değinilir.
c) Farabi'nin ses dalgaları ile ilgili yaptığı çalışmalar hakkında kısaca bilgi verilir.
10.3.4.2. Ses dalgalarının tıp, denizcilik, sanat ve coğrafya alanlarında kullanımına örnekler verir.
10.3.5. DEPREM DALGASI
10.3.5.1. Deprem dalgasını tanımlar.
a) Depremin büyüklüğü ve şiddeti ile ilgili bilgi verilir.
b) Depremlerde dalga çeşitlerine girilmez.
10.3.5.2. Deprem kaynaklı can ve mal kayıplarını önlemeye yönelik çözüm önerileri geliştirir.