Şêxo | Ji Bo Bîranîna Cegerxwîn | © Full Album 1985 |

#hozsansexo #cegerxwin #kurdishmusic
1.) DENGÊ CEGERXWÎN Û HOZAN ŞÊXO - 2.) ŞOREŞ I - 3.) ŞOREŞ II - 4.) SEBRA DILÊ
5.) AX WELATO - 6.) KURDIN SERBILIND - 7.) XWE KAR BIKIN JI BO ŞER - 8.) HERE HERE
9.) NIZANIM

'Cegerxwîn bir deryadır'

Albümlerinde büyük şairin eserlerini seslendiren Şêxo, "İnsanlar ölünce ölmezler, unutulunca ölürler. Bu yüzden Cigerxwîn'in unutulmaması için yaşamından, şiirlerinden bahsetmek, insanları duyarlı kılmak çok önemli" diyor.

Ozan Şêxo, şimdiye kadar beş albüm çıkardı. Büyük Kürt şairi Cigerxwîn'in 30'u aşkın şiirini besteleyerek albümlerinde yer verdi. Şêxo, 20 yaşlarında bizzat ziyaret ettiği ve görüştüğü şairin tutkulu sevdalısı gibi.

-Bu yıl Cigerxwîn'in 100. doğum yıldönümü. Sizin için önemi nedir?
Her şeyden önce gazetenizin böyle bir konuya değinmesi gerçekten sevindirici ve anlamlı. Unutmaya karşı gösterilen bir duyarlılıktır bu. Unutmak insani bir özellik ama geçmişimizin büyüklerini anmak, onların yaşamasını sağlar. O büyüklerin yaşaması ve yaşatılması bizim önümüzü aydın tutar. Büyük Kürt şairi Cigerxwîn'i 100. doğum yılında anmak, onun ölümsüzleşmesine bir katkıdır. İnsanlar önce ölmezler, unutulunca ölürler. Bu yüzden Cigerxwîn'in unutulmaması için yaşamından, şiirlerinden bahsetmek, insanları duyarlı kılmak çok önemli.

-Bizzat tanıdığınız, eserlerinizde yaşattığınız şairi anlatır mısınız?
Cigerxwîn'i anlatmak kolay değil. Önemli bir nedeni, onun ile aynı süreci yaşadığımız için. Büyük deryalar uzun geçmişi ve geleceği görenlerdir. O büyük alemi derya, yüzyıl önce bu dünyaya gelmişti. Onsekiz yıl önce de sadece bedeni aramızdan ayrıldı. Ancak o bize edebiyatın, şiirin, divanın coğrafyasını ve tarihini bir hazine olarak hediye etti. Onunla aynı süreci yaşamasak bile onun yazdıklarını bilmekle, yaşamın güzelleşeceğine inandığım bir çok zenginliğini keşfettim. Benim için Cigerxwîn, en berrak ve derin bir Kürt pınarıydı. Onun pınarından şimdiye kadar otuz-otuzbeş civarında şiir besteledim. Şarkıları Kürt halkının hizmetine sunmaya çalıştım. Onunla ilgili düşüncelerimi böyle üç-beş cümleyle söylemek mümkün değil.

-Yaşamında birçok sıkıntı da görmüş...
Cigerxwîn, çarık, çadır ve çamurda yaşadı. Kendi üniversitesini bitiren bir deryaydı O. Açlık, sefalet, sürgün ve hapis onun biyografyasını oluşturdu. Ama şiirleri tüm bu toplumsal alanların kılavuzu oldu. Bazı insanlar Cigerxwîn'i Nazım Hikmet'le kıyaslarlar. Ben şahsen bunu pek doğru bulmuyorum. Bence her ikisi kendi alanında büyük, ancak aynı çağı yaşamış olmalarına karşın, her birinin motiflerinde büyük farklılıklar gözüküyor. Bu farklılıklarda her birinin, doğumlarından ölümlerine kadar içinda barındıkları kafesin (her bir toprağı ya da bir ülkeyi kafes olarak algılarsak) çadır kökenli mi, yoksa saray kökenli mi olmasından kaynaklanıyordu. Bu olguyu unutmak bence her iki şaire haksızlık olur diye düşünüyorum. Bu büyük derya için çok şey söylenebilir, çok şey söylenmeli, yazılmalı; onu işlemeli, okumalı, anlamaya çalışmalıyız.

-Beş albümünüz var. Bu albümlerin hemen hemen hepsinde Cigerxwîn'nin şiirleri mevcut. Ayrıca "Jı bo biranina Cigerxwîn" adını verdiğiniz albümü de şaire adamışsınız. Sizin için özel anlamı nedir?
Ben Kürt dilinin yazılış şekliyle sürgünde karşılaştım. Almanya'ya 1977 yılında geldim. Geldikten bir yıl kadar sonra Kürdistanlı yayıncıların kitaplarıyla karşılaştım. Hayatımda ilk defa Kürt dilinde yazılmış yazılı eserleri burada gördüm. Ve ilk elime geçen kitaplardan bir tanesi Cigerxwîn'in ikinci divanıydı. 1979 yılında "Hawar Hawar" adlı ilk çalışmamı yaptım. Bu Cigerxwîn'in pınarından bir şiirdi. O kasete de o ismi verdim. Yine orada okuduğum sekiz-dokuz parçadan yarısından fazlası Cigerxwîn'e ait şiirlerden oluşuyor. Cigerxwîn 1984 yılında öldükten hemen bir yıl sonra, o süre içerisinde, Üniversitede tanıştığım Alman arkadaşlarımla hazırlamış olduğum bu çalışmamı da onun anısına adadım. Yani 1985 yılında "Jı Bo Bîranîna Cigerxwîn" adlı çalışmamı yaptım. Dediğiniz gibi daha sonraki yıllardaki çalışmalarımda en son geçen yıl "Dengê Axê" olarak çıkan CD ve kasetimde yine Cigerxwîn'den beslenmek zorunda hissettim kendimi. Çünkü; o pınarın uzağında kalamıyorum. Hakikaten ben öyle görüyorum. Kürt edebiyatının, şiirinin en zengin pınarı olarak görüyorum. Siyaset, sürgün, toprak sevgisi, aşk ve sevginin yanisira büyük bir özgürlük isteğimiz var Kürtler olarak. Bu konuların hepsini işleyen şiirleri mevcut Cigerxwîn'in.

OZAN ŞÊXO -
Ozan Şêxo, Adıyaman'ın küçük bir mezrasında 1959 yılında doğdu. İlkokulu bir Çerkez köyünde okudu. Kendi köyünde 1.5 yıl vekil öğretmenlik yaptı. 1977 sonbaharında bir işçinin peşine takılıp Almanya'ya geldi. Karlsruhe Teknik Üniversitesi'nde dil eğitimi aldıktan sonra Teknik Üniversite'nin Yüksek Makina Bölümü'nü hem okuyarak hem fabrikalarda çalışarak bitirdi.

Şahin Bozlar - Özgür Politika – Kültür ve Sanat / 26- Nisan 2003 Cumartesi