نئاندرتال‌های در ایران؛ زندگی و شکارهای خطرناک / ماجرای دندان ۱۸۰ هزار ساله‌ای که در قزوین کشف شد

این قسمت از گفتگو‌های عصر ایرانی درباره یافته‌های باستان‌شناسی حامد وحدتی‌نسب، باستان‌شناس برجسته ایرانی، در مورد انسان‌های نئاندرتال در ایران است. محور اصلی بحث، اکتشافات او در غار قلعه‌کُرد، واقع در نزدیکی آوج در استان قزوین، است. این غار تاکنون چندین فصل کاوش را پشت سر گذاشته و یافته‌های به‌دست‌آمده از آن، که با دقت و ظرافت انجام شده‌اند، دانش ما را درباره زندگی نئاندرتال‌ها در ایران به‌طور چشمگیری افزایش داده است.

غار قلعه‌کُرد توسط هیئت باستان‌شناسی به سرپرستی حامد وحدتی‌نسب از ایران و ژیل بریون از فرانسه کاوش می‌شود. این هیئت ایرانی و فرانسوی تاکنون یافته‌های ارزشمندی به‌دست آورده است، از جمله کشف دو دندان نئاندرتال متعلق به ۱۷۵ هزار و ۱۸۰ هزار سال پیش. این اکتشاف برای اولین بار در ایران انجام شده و تاریخ‌گذاری مطلق این دندان‌ها در دانشگاهی در فرانسه تأیید شده است. مقالات مرتبط با این یافته‌ها در معتبرترین ژورنال‌های باستان‌شناسی جهان منتشر شده و مورد تأیید جامعه علمی جهانی قرار گرفته است.

علاوه بر این، تعداد زیادی ابزار سنگی و بقایای استخوان‌های جانوری در این غار کشف شده است. نکته قابل‌توجه این است که کاوش‌ها به لایه‌هایی قدیمی‌تر از دوره نئاندرتال‌ها (حدود ۴۵۵ هزار سال پیش) رسیده و همچنان ادامه دارد. این موضوع باعث شده که هیئت باستان‌شناسی احتمال دهد به‌زودی به بقایای سکونت انسان‌های پیش از نئاندرتال، مانند انسان هایدلبرگی یا حتی انسان‌های قدیمی‌تر، دست یابد.

یافته‌های آخرین فصل کاوش، مربوط به لایه‌های زیرین دوره نئاندرتال، به دانشگاهی در فرانسه ارسال شده تا تاریخ‌گذاری مطلق انجام شود. اگر این تاریخ‌گذاری سنی بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار سال پیش را تأیید کند، این اولین بار خواهد بود که بقایای سکونت انسان در این بازه زمانی در ایران کشف می‌شود.