LONDRALI YAHUDİLER (Londra’da Haredi Yahudilerinin Ayrıntılı Yaşamları)

Stamford Hill, Avrupa'nın en büyük Hasidik topluluklarından birine ev sahipliği yapıyor .

Stamford Hill kuzey Londra bulanan Hackney belediyesi sınırları içerisinde yer alıyor. Burada yaşayan her on kişiden dokuzu, farklı geçmişlere sahip ve sorunsuz yaşamayı biliyor.


65 bin nüfuslu Hackney belediyesinin bu mahallesinde Haringeyde dahil olmak üzere 40 bin Haredi Yahudisi yaşıyor. Topluluk Holokost sırasında neredeyse yok olmuştu, ancak İsrail, Britanya ve Kuzey Amerika'ya göç onları yeniden canlandırmada yardımcı oldu. Bugün dünyada yaklaşık 1,5 milyon Haredi Yahudisi var ve dünyadaki herhangi bir Yahudi topluluğu arasında en yüksek doğum oranlarından birine sahipler, bu da nüfusun hızla arttığı anlamına geliyor. Her Haredi kadının İngiltere’de çocuk doğurma oranı 6.2 olarak tespit edilmiş. Britanya Yahudilerin en çok yaşadığı ülkeler arasında Avrupa’da 2. , Dünyada ise 5 inci sırada yer alıyor.

Haredilere bazen ultra-Ortodoks Yahudiler de denir ve İbranice terimin kendisi "Tanrı'nın önünde titreyen kişi" anlamına gelir.


Oldukça küçük bir mahalle olmasına rağmen Stamford Hill, sadece geleneksel Haredi ürünlerini satan kosher süpermarketler, fırınlar, balıkçılar, kasaplar ve giyim mağazalarıyla doludur. Ayrıca beş toplum merkezi, 90 sinagog ve 30 Ortodoks okulu vardır.

Harediler çoğunlukla Yidiş konuşur. Bir Haredi erkeği, karısı olmadığı sürece hiçbir kadınla konuşamaz, göz teması kuramaz veya el sıkışamaz. Evli olmayan erkekler ve kadınlar birbirleriyle temas kurmaz ve sosyal etkinliklerde kesin bir cinsiyet ayrımı vardır. Bu durum, genellikle ayarlanmış evlilikler olan düğünlerde bile geçerlidir.

Evlilik genellikle tanışma yoluyla gerçekleşir, Çöpçatanlık Haredi toplumunda bir meslek dalıdır. Çiftler genellikle 18 ila 21 yaşları arasında evlenir ve ortalamadan daha büyük ailelere sahip olma eğilimindedir.


Haredi Yahudilerinin erkekleri koyu renk takım elbise, beyaz gömlek ve genellikle şapkalı kadife veya kumaştan bir takke giyerler.

Haredilerin giydikleri şapkalara Shtreimel, Spodik, Kolpik
adı verilir. Shtreimel en ilginç olanıdır ve Şabat gününde veya festivallerde ve düğünlerde giyilen büyük, silindirik kürk şapkadır . Streimel, genellikle tilki veya sansar kuyruklarından yapılmış çok geniş bir kahverengi şapkadır, ve fiyatı 5 bin sterlin civarındadır.

Kadınlar ise uzun etek ve kalın çoraplar ile kollarını kapatan koyu renkli giysileri tercih ederler. Evli kadınlar genellikle saçlarını peruk, eşarp veya şapka ile kapatır.
Nedeni ise kadın saçını kocası dışında kimseye gösteremez hatta ergenlik çağına gelen oğluna dahi


Londra’da yaşayan bu Yahudi toplumu kızların ve erkeklerin aynı okula gitmesine izin vermez. Erkekler ilk okula başladığı yıllardan itibaren dini eğitimi alır. Kızlar dini eğitimi ağırlıklı olarak almaz onlar sadece ahlak, görgü kuralları ve ev yönetimi gibi konularda eğitim alırlar.
Bununla birlikte, genel olarak Harediler, çoğu üniversiteye gitmediği için seküler çalışmadan çok Tevrat öğrenimine öncelik verir. Son dönemlerde Haredi Yahudilerinin avukatlık ve mimarlık meslekleri için üniversiteye gitmelerine izin verilmiştir.

Değerlerini ve uygulamalarını kirletmeyi en aza indirmek için Harediler, Haredi olmayan Yahudiler de dahil olmak üzere dış dünyayla teması en aza indirmeyi hedefler. Bu nedenle, yaşam tarzlarının ve değer sistemlerinin herhangi bir şekilde zayıflamasını önlemek için internet ve diğer medya kaynakları genellikle yasaklanır veya kısıtlanır. Hatta Harediler İsrail ordusunda görev yapmaya ve askerlik yapmaya da karşıdırlar. Bu tür eylemlerin dinlerini kirleteceği görüşüne sahiptirler.

Her topluluğun kendi sinagogları, yeşivaları (dinî ilahiyat okulları), okulları ve toplum odaklı örgütleri vardır. Genelde dine adanmış bir yaşamları olduğu için ve çalışmadıkları için hayır kurumları sayesinde geçimlerini sürdürdükleri söylenir. Her Yahudi kazancının yüzde 10’unu bu kurumlara bağışlamak zorundadır. Sokakta hiçbir zaman evsiz bir Haredi göremezsiniz. Kendilerine ait ambulans ve güvenlik kurumları ile birbirlerine sıkı sıkıya kenetlenmiş bir toplum yapısına sahiptirler
#yahudi #yahudilik #hasidic #ingilteredekitürkler