လောကမှာဘယ်ပညာဟာအမြတ်ဆုံးလဲဘယ်လိုရအောင်ယူမလဲWhat is the highest knowledge,and how can it be attained?

လောကတွင် အမြတ်ဆုံးပညာ

ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားရှင်၏ အဘိဓမ္မာနှင့် ကျမ်းဂန်လာ အဆုံးအမများအရ လောကတွင် အမြတ်ဆုံးပညာ (Highest Wisdom) ဟူသည်မှာ ဝိပဿနာပညာပင်ဖြစ်သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် လောကီပညာများသည် သံသရာဝဋ်ဒုက္ခမှ မလွတ်မြောက်စေဘဲ၊ လောကုတ္တရာပညာ (မဂ်ဉာဏ်၊ ဖိုလ်ဉာဏ်) သာလျှင် ကိလေသာခပ်သိမ်းကို အမြစ်ပါမကျန် ပယ်သတ်နိုင်သောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။
ထို့ကြောင့် လောကတွင် အမြတ်ဆုံးပညာ (အဓိပညာ) ဟူသည်မှာ-

၁။ ဝိပဿနာဉာဏ် (Vipassanā Ñāṇa)
ရုပ်နာမ်ဓမ္မသင်္ခါရတရားတို့၏ အနိစ္စ (မမြဲခြင်း)၊ ဒုက္ခ (ဆင်းရဲခြင်း)၊ အနတ္တ (အတ္တမဟုတ်ခြင်း) ဟူသော လက္ခဏာရေးသုံးပါးကို အမှန်အတိုင်း ရှုမြင်သောဉာဏ် ဖြစ်ပါသည်။ ဤဉာဏ်ပညာသည် ကိလေသာများကို ပရိယုဋ္ဌာနပဟာန် (လွှမ်းမိုးခြင်းမှ တားဆီးပယ်ဖျောက်ခြင်း) အဆင့်ထိ ပယ်ရှားနိုင်ပါသည်။

၂။ မဂ်ဉာဏ် (Magga Ñāṇa)
အရိယာသူတော်စင်တို့ ရရှိသော ဉာဏ်ပညာ ဖြစ်ပြီး၊ သစ္စာလေးပါး (ဒုက္ခ၊ သမုဒယ၊ နိရောဓ၊ မဂ္ဂ) ကို သိမြင်ကာ ကိလေသာများကို အနုသယပဟာန် (အမြစ်ပါမကျန် ပယ်သတ်ခြင်း) အဆင့်ထိ ပယ်ရှားနိုင်သော အမြင့်မြတ်ဆုံး ပညာဖြစ်ပါသည်။
ကိလေသာကို ဖယ်ရှားနိုင်စွမ်းရှိသော ဝိပဿနာပညာ ရအောင်ယူနည်း
ကိလေသာကို ဖယ်ရှားနိုင်စွမ်းရှိသော ဝိပဿနာဉာဏ်ပညာကို ရရှိရန်အတွက် မြတ်စွာဘုရားရှင် ဟောကြားတော်မူခဲ့သည့် သိက္ခာသုံးရပ် (တိသိက္ခာ) ကို အစဉ်အတိုင်း ကျင့်ကြံအားထုတ်ရပါမည်။
အဆင့် (၁) သီလ (Sīla) အဓိသီလသိက္ခာကို ဖြည့်ကျင့်ခြင်း
ပထမဦးစွာ ကိုယ်၊ နှုတ်တို့၏ မကောင်းမှုများကို တားမြစ်သော သီလ တရားကို စင်ကြယ်အောင် ထိန်းသိမ်းရပါမည်။
လုပ်ဆောင်ချက်: ငါးပါးသီလ၊ ရှစ်ပါးသီလ စသည်တို့ကို ခိုင်မြဲစွာ စောင့်ထိန်းခြင်း။
အကျိုး: သီလသည် ဝီတိက္ကမကိလေသာ (ကိုယ်၊ နှုတ်ဖြင့် လွန်ကျူးသော ကိလေသာ) များကို တားဆီးပယ်ဖျောက်ပေးပြီး၊ စိတ်တည်ငြိမ်မှု၏ အခြေခံကို ရရှိစေပါသည်။
အဆင့် (၂) သမာဓိ (Samādhi) အဓိစိတ္တသိက္ခာကို ဖြည့်ကျင့်ခြင်း
စင်ကြယ်သော သီလ၏အခြေခံပေါ်တွင် စိတ်ကို အာရုံတစ်ခုတည်း၌ တည်ငြိမ်စေသော သမာဓိ တရားကို ပွားများအားထုတ်ရပါမည်။
လုပ်ဆောင်ချက်: သမထကမ္မဋ္ဌာန်း (ဥပမာ- အာနာပါနဿတိ၊ ကသိုဏ်း) တို့ကို စီးဖြန်းခြင်းဖြင့် စိတ်ကို တစ်ခုတည်းသော အာရုံ၌ စွဲမြဲစွာ တည်ငြိမ်စေခြင်း။
အကျိုး: သမာဓိသည် ပရိယုဋ္ဌာနကိလေသာ (စိတ်ထဲ၌ လွှမ်းမိုးနေသော ကိလေသာ) များကို ယာယီအားဖြင့် ငြိမ်ဝပ်စေပြီး၊ ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြစ်ပေါ်ရန်အတွက် စိတ်အင်အားကို ပြင်ဆင်ပေးပါသည်။

အဆင့် (၃) ပညာ (Paññā) အဓိပညာသိက္ခာကို ဖြည့်ကျင့်ခြင်း
စင်ကြယ်သော သီလနှင့် ခိုင်မြဲသော သမာဓိ၏ အထောက်အပံ့ဖြင့် ဝိပဿနာဉာဏ်ပညာ ကို ရရှိအောင် ပွားများအားထုတ်ရပါမည်။ ဤအဆင့်သည် ကိလေသာကို အမြစ်ပြတ် ပယ်သတ်မည့် အဓိက အလုပ်ဖြစ်ပါသည်။
လုပ်ဆောင်ချက်: ခန္ဓာငါးပါး (ရုပ်၊ ဝေဒနာ၊ သညာ၊ သင်္ခါရ၊ ဝိညာဉ်)၊ စိတ်၊ စေတသိက်၊ ရုပ်တရားတို့၏ ဖြစ်မှု၊ ပျက်မှု (ဥဒယဗ္ဗယ) တို့ကို သတိပဋ္ဌာန်တရား လေးပါး (ကာယ၊ ဝေဒနာ၊ စိတ္တ၊ ဓမ္မ) ဖြင့် အဆက်မပြတ် ရှုမှတ်ခြင်း။
အကျိုး: ဤသို့ ရှုမှတ်ခြင်းဖြင့် ရုပ်နာမ်တရားတို့၏ အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တ ဟူသော သဘောမှန်ကို ပိုင်းခြားထိုးထွင်းသိမြင်ကာ ဝိပဿနာဉာဏ်များ ရင့်ကျက်လာမည်ဖြစ်ပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် မဂ်ဉာဏ်၊ ဖိုလ်ဉာဏ် သို့ တက်လှမ်းကာ အနုသယကိလေသာ (အမြစ်တွယ်နေသော ကိလေသာ) အားလုံးကို အပြီးတိုင် ပယ်သတ်နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။

ဤသို့လျှင် သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ဟူသော အစဉ်အတိုင်း ကျင့်ကြံအားထုတ်ခြင်းသည်သာလျှင် ကိလေသာကို ဖယ်ရှားနိုင်စွမ်းရှိသော အမြတ်ဆုံးပညာ (မဂ်ဉာဏ်) ကို ရရှိရန် တစ်ခုတည်းသော မှန်ကန်သည့် လမ်းစဉ် (မဇ္ဈိမပဋိပဒါ) ဖြစ်ပါကြောင်း ရှင်းလင်းတင်ပြအပ်ပါသည်။

The highest knowledge is insight (Vipassanā), cultivated through morality, concentration, and wisdom, leading to liberation by uprooting all defilements.

ဤတရားတော်သည် ကျေးဇူးတော်ရှင် ပါမောက္ခချုပ်ဆရာတော် အရှင်နန္ဒမာလာ
ဘိဝံသ ဟောကြားတော်မူအပ်သော "အဘိဓမ္မာသင်ယူခြင်းသည် သမ္မာဒိဌိဉာဏ်ကို ရင့်သန်စေနိုင်သည်" တရားတော်မှ ကောက်နှုတ်ချက်ဖြစ်ပါသည်။ မြတ်ဗုဒ္ဓ၏ နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်းတရားများကို အားပေးနားထောင်ကြရင်း ဓမ္မမိတ်ဆွေသူတော်ကောင်းအပေါင်းတို့အနေနဲ့ ကျွန်တော်ရဲ့ Buddha Talk Channel လေးကို Like, share & subscribe လေးလုပ်ပေးကြပါဦးခင်ဗျ။

"This sermon is a summary of the teachings delivered by the esteemed Venerable Ashin Nandamala Bhivamsa on "Studying the Abhidhamma helps to strengthen and deepen Right View (Sammā Diṭṭhi).”. As we listen to the teachings encouraging us towards Nirvana, I kindly ask all my Dharma friends to like, share, and subscribe to my Buddha Talk Channel."

"I truly appreciate and give credit to the Dhamma Download family. Thank you for your kindness and permission to use the MP3 downloads for the Buddha Talk channel. Our Buddha Talk channel always supports the Dhamma Download family."

Note: AI- generated thumbnail for visual learning — not meant to mislead.

#buddhatalk
#buddhadharma
#dhamma
#globalbuddhism
#buddhistphilosophy
#dhammakaya
#selfimprovement
#motivation
#AshinNandamarlabiwunsa
#buddha
#buddhiststory
#dhammadiscussion
#dhammastudio
#dhammachannel
#dhammathuta
#dhammakaya
#knowledge
#inspiration
#love
#ပါချုပ်
#ပါချုပ်ဆရာတော်တရားများ
#ပရိတ်
#ပရိတ်ပဌာန်းတော်
#ပဋ္ဌာန်းနှင့်ပရိတ်ကြီး
#ဘုရား
#သီတင်းကျွတ်
#သတင်း
#ဝိပဿနာနှင့်သမထတရားတော်များ
#အလုပ်ပေးတရားတော်များ
#စာပေ
#ကျမ်းစာ
#မင်္ဂလာအခါပေးအစီအစဉ်
#သီတဂူဆရာတော်
#သစ္စာရွှေစည်ဆရာတော်တရားများ
#နေ့စဥ်တရားတော်များ
#တရားအတိုများ
#တရားတော်
#တရားဓမ္မအသိတိုးပွားကြပါစေ
#တရားတော်များmp3
#တရားတော်များစုစည်းရာ၂၀၂၄
#တရားတို
#တရားတော်များ2021
#စာအုပ်စာပေ
#ပဋိစသမုပ္ပါဒ်
#ပရိတ်ကြီး(၁၁)သုတ်
#ဘာဝနာတရား
#ကုသိုလ်
#စိတ်
#ရုပ်
#ယောဂီသူတော်ကောင်း
#ပဌာန်းပါဠိတော်
#မဟာသမယသုတ်