Bilgi Felsefesi: Temel Problemleri

1) Bilginin Kaynağı Problemi

“Bilgi nereden doğar?”

Rasyonalizm: Akıl, hakikatin kuyusudur.

Empirizm: Duyular, bütün kapıların anahtarıdır.

Kritik Felsefe (Kant): Hem akıl hem deneyim, aynı oyunun iki oyuncusu.

Sezgi / Entüisyonizm: Hakikat bazen göz kırpar, hesapla değil sezgiyle yakalanır.

2) Bilginin Sınırları Problemi

“İnsan her şeyi bilebilir mi?”

Dogmatizm: Evet, biliriz; hem de kararlı bir şekilde.

Septisizm (Şüphecilik): Emin miyiz? Olmayabiliriz.

Eleştirel Yaklaşım: Kesin değil ama sınırlı bir bilgiye ulaşabiliriz.

3) Bilginin Doğruluğu Problemi

“Doğru bilgi nasıl anlaşılır?”

Uygunluk Kuramı: Bilgi gerçeğe uyarsa doğrudur.

Tutarlılık Kuramı: Bir düşünce diğerleriyle çelişmiyorsa doğrudur.

Pragmatizm: İşe yarıyorsa doğrudur.

Sezgisel Doğruluk: Doğruyu kalp, akıldan önce fark eder.



BİLGİ FELSEFESİ (EPİSTEMOLOJİ)
│
┌──────────────────────┼──────────────────────┐
│ │ │
Bilginin Kaynağı Bilginin Sınırı Bilginin Doğruluğu
│ │ │
│ │ │
Rasyonalizm Dogmatizm Uygunluk Kuramı
Empirizm Septisizm Tutarlılık Kuramı
Kritik Felsefe Eleştirel Yaklaşım Pragmatizm
Sezgi (Sınırlı bilgi) Sezgisel doğruluk