آینه در آینه-این جهان چگونه می تواند از مولانا الهام بگیرد: دکتر محسن فاطمی

استاد دانشگاه #هاروارد گفت: ویژگی تصویرسازی #مولانا در آثارش، می تواند به #فیلمسازان در ارائه تصاویر و پردازش خیال کمک کند. دکتر "سید محسن فاطمی" استاد روانشناسی دانشگاه هاروارد عصر دوشنبه 13 مرداد، 1393 در بنیاد مولانا و شمس به بررسی موضوع مولانا و آثار روانشناختی آن در سینما پرداخت.
وی با بیان اینکه یکی از نکات مهم که در دستگاه فکری #مولانا وجود دارد تصویرسازی است گفت: همان طور که می دانیم نیم کره راست مغز عملیات مستقل تصویرسازی و نیم کره چپ مغز پردازش علومی همچون ریاضی را انجام می دهد.
استاد دانشگاه #هاروارد در رشته روانشناسی تاکید کرد: تصاویری که در آثار مولانا در زمینه های مختلف می بینیم نشان می دهد او می تواند تاثیر به سزایی به تصویرسازی در سینمای ایران داشته باشد. فاطمی با بیان اینکه مولانا در سراسر پیام رسانی در اشعارش از تصویر بسیار عمیق استفاده کرده توضیح داد: او مهمترین شاعر ایران در ساخت خیال است از این رو می تواند مورد توجه سینماگران قرار گیرد. وی با اشاره به فیلم "#همشهری_کین" اظهار کرد: اصل پیام این اثر در ابتدا و انتهای آن است. این اثر سینمایی به موضوع غرق شدن انسان در سایه خود اشاره می کند و نشان می دهد انسان ها به جای توجه به اصل وجود خود، اسیر سایه ها هستند. این استاد دانشگاه ماساچوست تصریح کرد: هیچکاک در فیلم "اعتراض"، انسانی را نشان می دهد که به خاطر رازداری، زندگی اش به خطر می افتد اما تا لحظه آخر مقاومت می کند. این فیلمساز در این اثر نشان می دهد انسان نیز تا چه اندازه می تواند از سایه ها فاصله بگیرد و به اصل خود توجه کند. به گفته وی، مولانا در آثارش با تصاویر انتزاعی و معقولات، حقایق را به تصویر می کشد که این نکته برای فیلمسازان می تواند راهگشا است.
وی در ادامه به فیلم "#شب_روی_زمین" اشاره کرد و یادآور شد: داستان این اثر درباره چند راننده تاکسی است که در شهرهای مختلف در کشورشان مسافر کشی و در حین کار با مسافران خود صحبت می کنند. وی افزود: تمام محور فیلم درباره این است که راننده تاکسی ها تجربه زیستی خود را بر اساس مفاهیم عاطفی خود تجربه می کنند که این مفاهیم برای راننده دیگر در شهر دیگر نامفهوم است. فاطمی اظهار کرد: مخاطب اثر یاد شده همزمان این راننده ها را در شهر های مختلف با رفتار گوناگون تماشا می کند و به این نتیجه می رسد که قرابت های فرهنگی چقدر می تواند باز کننده مفاهیم مشترک در میان ملت ها باشد.
وی ادامه داد: به گفته مولانا، انسان ها اگر چه در درون مایه های خود با یکدیگر متفاوت هستند اما در مفاهیم و معنای انسانی بسیار به هم نزدیک می شوند و به عبارتی انسان ها با این همه تفاوت، باز هم به هم شبیه هستند.
وی با بیان اینکه این نکات برای بازیگران و کارگردانان سینما بیشتر مثبت و کارساز است گفت: وقتی ما از سکوت سخن می گوییم در واقع در مقابل آن زبان هم داریم. زبان یکی از کارکردها یش بیان احتیاج های انسان است. وی افزود: زبان زمانی به حرکت در می آید و خودش را نشان می دهد که راستی وجود داشته باشد یعنی ما برای بیان کاستی ها از زبان استفاده می کنیم.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه وقتی کودک از دامن مادر خارج می شود به سخن می آید افزود: همه انسان ها عقده بازگشت به دامن مادر را دارند و در واقع این رفتار به این معنی است که بازگشت به اصل و کمال در سرشت انسان ها وجود دارد.
فاطمی با تاکید براینکه مولانا در سراسر آثارش به زبان و بازگشت به اصل تاکید دارد گفت: آنجا که می گوید هرکسی که او دور ماند از اصل خویش باز جوید روزگار وصل خویش ، در واقع به همین موضوع اشاره می کند.
این استاد روانشناسی دانشگاه هاروارد خاطر نشان کرد: آثار مولانا سرشار از تازگی در روایت است و سبک جدیدی از یک روایت را برای مخاطب بیان می کند. مولانا نگاهی درونی و بیرونی به آفاق و انفس دارد که سینماگران ما باید به آن توجه کنند.