ขบวนพิเศษนำเที่ยว รถจักรไอน้ำแปซิฟิก JNR Class CX50

รถจักรไอน้ำญี่ปุ่นแปซิฟิค (Japanese Pacific steam locomotive) (SRT Class Japanese Pacific) (ญี่ปุ่น: CX50形)[1] ส่วนใหญ่เรียกว่ารถจักรนี้ว่า รถจักรไอน้ำแปซิฟิค เป็นชุดรถจักรไอน้ำสุดท้ายของการรถไฟแห่งประเทศไทยที่ใช้ในประเทศไทย สร้างโดยสมาคมอุตสาหกรรมรถไฟแห่งประเทศญี่ปุ่น ประเทศญี่ปุ่น จุดประสงค์หลักของรถจักรไอน้ำที่ถูกออกแบบและสร้างขึ้นเพื่อใช้ในการลากจูงขบวนรถไฟโดยสารเช่น ขบวนรถด่วน ขบวนรถธรรมดา ขบวนรถเร็ว เป็นต้น ปัจจุบัน รถจักรไอน้ำญี่ปุ่นแปซิฟิค ซีเอ็กซ์ 50 เหลือส่วนห้องขับทั้งหมด 2 ห้องที่สวนวชิรเบญจทัศ(สวนรถไฟ) ได้แก่ของหมายเลข 823 และ 841 และเหลือการใช้งาน 2 คัน คือหมายเลข 824 และ 850 ซึ่งจะวิ่งในวันสำคัญต่างๆ[2] รถจักรไอน้ำญี่ปุ่นแปซิฟิค ซีเอ็กซ์ 50 มีการนำมาใช้งานในประเทศไทย จำนวนรถทั้งสิ้น 40 คัน คือหมายเลขรถ 283-292 และ 821-850 โดยการนำเข้ามาใช้งาน แบ่งเป็นสองช่วง (ล็อต) ต่อไปนี้
ช่วงแรก (พ.ศ. 2485 - พ.ศ. 2486) รถจักรหมายเลข 283 - 292 โดยทางญี่ปุ่นได้จัดหาทดแทนรถจักรไอน้ำฮาโนแม็ค ที่การรถไฟได้รับมอบตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 6 (พ.ศ. 2468) เนื่องจากเกิดปัญหาเรื่องอะไหล่ของรถจักร และบางส่วนต้องปลดระวางในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง โดยนำเข้าตัวรถจักรก่อนแล้วมาประกอบอะไหล่ที่โรงงานมักกะสันแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2488 เนื่องจากถ้านำเข้าสำเร็จรูปในระหว่างสงครามจะถูกกองเรือดำน้ำของฝ่ายสัมพันธมิตรยิงเรือตกทะเลระหว่างการขนส่งรถจักร
ช่วงที่สอง (พ.ศ. 2492 - พ.ศ. 2494) รถจักรหมายเลข 821 - 850 เป็นช่วงที่การรถไฟฯ สั่งนำเข้ามาใช้โดยตรงโดยโครงการบูรณะกิจการรถไฟ
นอกจากนี้ ยังมีรถจักรไอน้ำญี่ปุ่นสำรองวิ่งแปซิฟิค ซีเอ็กซ์ 50 ที่ยังมีใช้งานที่ประเทศจอร์แดนอีก 5 คัน ซึ่งเดิมทีจะขายให้การรถไฟแห่งประเทศไทยโดยใช้หมายเลข 851 - 855 แต่การรถไฟฯ ไม่รับรถจักรที่เป็นรถสำรองวิ่งจึงขายให้ประเทศจอร์แดนโดยใช้หมายเลข 81 - 85 ในปี พ.ศ. 2502