ГИЛОС етиштириш сирлари / GILOS yetishtirish sirlari

Гилос (Prunus avium L.) етиштириш агротехнологияси t.me/agrobiznesblogi

Гилос меваси серсув, зич, ёқимли хўраки ҳисобланиб, унинг таркибида 13-27 % гача шакар моддаси мавжуд. Гилос бошқа мевали дарахтларга нисбатан касаллик ва зараркурандаларга анча чидамли, аммо, унга асосан уларга қушлар (40-60%) томонидан зарар етказилиши мумкин. Гилос совуққа ҳам бардошли мева бўлиб, -28 градус совуққа дош бера олади. Ўзбекистонда шароитида гилоснинг энг яхши мослашган навларни экиш мақсадга мувофиқ ҳисобланади. Гилос тупроқ иқлим шароитига жуда талабчан: унумдор ерларда яхши ривожланиб ўсади, шағалли тупроқларга ҳам яхши мослаша олади. Шўрланган, намлиги ортиқча ёки намлик етишмайдиган ерларга мослаша олмайди. Шағал қатлами юза жойлашган ерларда секин ва кучсиз ўсади. Гилос ҳаво намлигини унча талаб қилмайди, бироқ, мевалари пишаётган даврда ёмғир ёғиши уларни ёрилиб кетишига олиб келади. Мевали гилос дарахти 5-6 йилдан сўнг ҳосил бера бошлайди.

Гилоснинг хосилдорлиги шода новдалар сони ва уларнинг сақланиб қолишига боғлиқ. Ўсув новдаларида 20-30 %, шода новдаларида 70-80 % гулкуртак жойлашади. Гилоснинг ёши ортиши билан ҳосили шода новдаларда тўпланади.

Гилос апрель ойининг бошларида гуллайди, эртаги навлари май ойининг бошларида, айрим ҳолларда эса апрель охирларида пишиб етилади. Вегитация даври 240-250 кун давом этади.

Боғларга бир – хил гилос навлари ўтқазиш тавсия қилинмайди. Чунки бундай ҳолларда, юқори хосил олиш имкони пасаяди. Шунинг учун улар орасига чанглатувчи навлар экиш зарур. Гилосдан доимий мўл ҳосил олиш учун бир вақтда гуллайдиган навларни танлаб ўтқазиш талаб этилади. Қора гилос, Баҳор, Францис, Рамон Олива, Дрогона жёлтая, Сариқ гилос, Қора Наполеон, Наполеон розовый каби турлари энг қимматли чанглатувчи навлар хисобланади. Гилос узоқ яшайдиган ўсимлик бўлиб, айрим гилос дарахтлари 80-100 йилгача яшайди.