Hollandsspoor - Plein - Pletterijkade/Zieken - Spui

Hollandsspoor
Station Den Haag HS (station Hollands Spoor) is het oudste station van Den Haag. De naam van het station is ontleend aan de vroegere Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM). Het is het tweede hoofdstation van Den Haag en is in tegenstelling tot station Den Haag Centraal geen kopstation. Alle treinen naar en van Rotterdam en verder stoppen er.
Het station werd geopend in 1843 toen de Oude Lijn van de HIJSM vanuit Amsterdam van Leiden naar Den Haag werd doorgetrokken. In 1847 werd de lijn verlengd naar Rotterdam. Het station ligt in de Stationsbuurt, een wijk die zijn naam te danken heeft aan het station evenals het Stationsplein, dat dus niet bij het grotere Den Haag Centraal ligt. Met de term Hollands Spoor wordt dit station bedoeld, niet zozeer de spoorlijn of de voormalige spoorwegmaatschappij.
Het station werd buiten de bebouwde kom aangelegd. Daardoor kwam het station Hollands Spoor te liggen op het grondgebied van Rijswijk. In 1843 werd dit Haags grondgebied, omdat Rijswijk niet bij machte was dit te beheren met de twee agenten die Rijswijk had. Den Haag moet daarvoor wel ten eeuwige tijden 400 gulden per jaar betalen. Inmiddels zijn dat euro's, maar het wordt nog steeds ieder jaar overgemaakt.

Koninklijke wachtkamer
Sinds 1893 heeft het station een koninklijke wachtkamer (met beeldhouwwerk van Atelier Van den Bossche en Crevels), die niet meer in gebruik is. Deze typisch 19e-eeuwse wachtkamer heeft een eigen luifel links van de hoofdingang. De koninklijke wachtruimte bestaat uit zeven vertrekken met een ruim trappenhuis en vestibule. Deze heeft een gefaseerde restauratie ondergaan van bijna tien jaar.

Rijswijkseplein
Het Rijswijkseplein is een van de drukste pleinen van Den Haag. Het ligt tussen de Hoefkade en de Weteringkade, in de dwarsrichting tussen het Zieken en de Rijswijkseweg, en dicht bij station Hollands Spoor.
Het Rijswijkseplein zelf is vele eeuwen oud, maar niet als plein bekend. Het was tot begin 19e eeuw Rijswijks grondgebied, dat door Den Haag werd gepacht. Later zou het samen met een groot gedeelte weiland, waarop onder andere het station Hollands Spoor stond, geannexeerd worden door Den Haag. In 1692 werd het Haagweide genoemd. De zuidgrens van Den Haag werd bepaald door de Schenkwetering en de Hoefkade met daartussenin de Haagweide. Deze Haagweide wordt in de 17e eeuw nog genoemd voor het plaatsen van een zaagmolen. Zowel bij het Hoogheemraadschap van Delfland als de Gemeente Den Haag bestaan hierover nog brieven. Die molen is er om onduidelijke redenen niet gekomen.

Het Spui
Het Spui (oorspronkelijk: Spoye) in Den Haag is een gedempte gracht en een straat waar verschillende Haagse tramlijnen doorheen rijden. Onder de kruising met de Grote Marktstraat en de Kalvermarkt ligt het gelijknamige tramstation Spui.
Er staan verschillende gebouwen aan het Spui, zoals de zeventiende-eeuwse Nieuwe Kerk en het Theater aan het Spui. In hetzelfde gebouw is het Filmhuis Den Haag gevestigd.
De waterloop, aangelegd in 1345, was tot de 19e eeuw een belangrijke waterweg voor Den Haag. De gracht liep van de Hofvijver naar de Vliet. Verschillende grachten kwamen uit op het Spui: de Lange Gracht (nu Gedempte Gracht genoemd), Turfmar(c)kt (de Oude Brouwerÿe), Kal(c)kmarkt/Schedeldoekshaven, Statengracht (Ammunitiehaven), de Veer kade en de Bierkade (Bierkaÿ). Er werd veel handel gedreven. De naam "Spoye" verwijst naar de waterloop die al in de 14e eeuw gebruikt werd om water te lozen (spuien) uit de Hofvijver in de Vliet.

Pletterijkade/Zieken
Het Zieken is een kade in de Stationsbuurt van Den Haag. De kade loopt langs het Zieke. De kade aan de overzijde heet Pletterijkade.
Tot de middeleeuwen bestond de Zusterpolder uit drassig veen. Door het graven van sloten en kanalen werd het bewoonbaar. In het zuidoostelijke deel ligt nu de Stationsbuurt. De buurt wordt begrensd door de Hoefkade (Hoefwetering) en het Zieken.
Het Zieke (vroeger Syecken) is de oudste open gracht van Den Haag, samen met het kleine stukje van de Hofsingel die nog te zien is tussen het torentje van de Minister-President en het Mauritshuis. Beide dateren uit de 14de eeuw.

Spui
Het Spui (oorspronkelijk: Spoye) in Den Haag is een gedempte gracht en een straat waar verschillende Haagse tramlijnen doorheen rijden. Onder de kruising met de Grote Marktstraat en de Kalvermarkt ligt het gelijknamige tramstation Spui.
Er staan verschillende gebouwen aan het Spui, zoals de zeventiende-eeuwse Nieuwe Kerk en het Theater aan het Spui. In hetzelfde gebouw is het Filmhuis Den Haag gevestigd.