Популярное

Музыка Кино и Анимация Автомобили Животные Спорт Путешествия Игры Юмор

Интересные видео

2025 Сериалы Трейлеры Новости Как сделать Видеоуроки Diy своими руками

Топ запросов

смотреть а4 schoolboy runaway турецкий сериал смотреть мультфильмы эдисон
dTub
Скачать

समुद्र मंथन की कथा

Автор: Jai Hanuman

Загружено: 2025-11-02

Просмотров: 7

Описание:

एक बार दुर्वासा ऋषि अपने शिष्यों के साथ शिवजी के दर्शन के लिए जा रहे थे। मार्ग में उन्हें देवराज इन्द्र मिले। इन्द्र ने दुर्वासा ऋषि और उनके शिष्यों को विनम्रतापूर्वक प्रणाम किया। तब दुर्वासा ने इन्द्र को आशीर्वाद देकर भगवान विष्णु का पारिजात पुष्प प्रदान किया। इन्द्रासन के गर्व में चूर इन्द्र ने उस पुष्प को अपने ऐरावत हाथी के मस्तक पर रख दिया। उस पुष्प का स्पर्श होते ही ऐरावत सहसा भगवान विष्णु के समान तेजस्वी हो गया। उसने इन्द्र का परित्याग कर दिया और दिव्य पुष्प को कुचलते हुए वन की ओर चला गया।

इन्द्र द्वारा भगवान विष्णु के दिव्य पुष्प का तिरस्कार होते देखकर दुर्वासा ऋषि के क्रोध की सीमा न रही। उन्होंने देवराज इन्द्र को वैभव (लक्ष्मी) से हीन हो जाने का शाप दे दिया। दुर्वासा मुनि के शाप के फलस्वरूप लक्ष्मी उसी क्षण स्वर्गलोक को छोड़कर अदृश्य हो गईं। लक्ष्मी के चले जाने से इन्द्र आदि देवता निर्बल और धनहीन हो गए। उनका वैभव लुप्त हो गया। इन्द्र को बलहीन जानकर दैत्यों ने स्वर्ग पर आक्रमण कर दिया और देवगण को पराजित करके स्वर्ग के राज्य पर अपना परचम फहरा दिया।

तब इन्द्र देवगुरु बृहस्पृति और अन्य देवताओं के साथ ब्रह्माजी की सभा में उपस्थित हुए। तब ब्रह्माजी बोले- ‘देवेंद्र! भगवान विष्णु के भोगरूपी फूल का अपमान करने के कारण रुष्ट होकर भगवती लक्ष्मी तुम्हारे पास से चली गई हैं। उन्हें पुनः प्रसन्न करने के लिए तुम भगवान नारायण की कृपा-दृष्टि प्राप्त करो। उनके आशीर्वाद से तुम्हें खोया वैभव पुनः मिल जाएगा।’


इस प्रकार ब्रह्माजी ने इन्द्र को आश्वस्त किया और उन्हें लेकर भगवान विष्णु की शरण में पहुंचे। वहां भगवान विष्णु भगवती लक्ष्मी के साथ विराजमान थे। देवगण भगवान् विष्णु की स्तुति करते हुए बोले- ‘भगवन! आपके चरणों में हमारा बारम्बार प्रणाम। भगवन! हम सब जिस उद्देश्य से आपकी शरण में आए हैं, कृपा करके आप उसे पूरा कीजिए। दुर्वासा ऋषि के शाप के कारण माता लक्ष्मी हमसे रुठ गई हैं और दैत्यों ने हमें पराजित कर स्वर्ग पर अधिकार कर लिया है। अब हम आपकी शरण में है, हमारी रक्षा कीजिए। ’

भगवान विष्णु त्रिकालदर्शी थे। वे पल भर में ही देवताओं के मन की बात जान गए। तब वे देवगण से अपने वैभव लौटाने के लिए, दानवों से दोस्ती कर उनके साथ मिलकर समुद्र मंथन करने को बोले। उन्होंने समुद्र की गहराइयों में छिपे अमृत के कलश और मणि रत्नों के बारे में बताया कि उसे पाने से वे सभी फिर से वैभवशाली हो जाएंगे।

भगवान विष्णु के कहे अनुसार इन्द्र सहित सभी देवता दैत्यराज बलि के पास संधि का प्रस्ताव लेकर गए और उन्हें अमृत के बारे में बताकर समुद्र मंथन के लिए तैयार कर लिया।

समुद्र मंथन के लिए समुद्र में मंदराचल को स्थापित कर वासुकि नाग को रस्सी बनाया गया। तत्पश्चात दोनों पक्ष अमृत-प्राप्ति के लिए समुद्र मंथन करने लगे। अमृत पाने की इच्छा से सभी बड़े जोश और वेग से मंथन कर रहे थे। सहसा तभी समुद्र में से कालकूट नामक भयंकर विष निकला। उस विष की अग्नि से दसों दिशाएं जलने लगीं। समस्त प्राणियों में हाहाकार मच गया। देवताओं और दैत्यों सहित ऋषि, मुनि, मनुष्य, गंधर्व और यक्ष आदि उस विष की गरमी से जलने लगे।

देवताओं की प्रार्थना पर, भगवान शिव विषपान के लिए तैयार हो गए। उन्होंने भयंकर विष को हथेलियों में भरा और भगवान विष्णु का स्मरण कर उसे पी गए। भगवान विष्णु अपने भक्तों के संकट हर लेते हैं। उन्होंने उस विष को शिवजी के कंठ (गले) में ही रोक कर उसका प्रभाव समाप्त कर दिया। विष के कारण भगवान शिव का कंठ नीला पड़ गया और वे संसार में नीलंकठ के नाम से प्रसिद्ध हुए।

जिस समय भगवान शिव विषपान कर रहे थे, उस समय विष की कुछ बूंदें नीचे गिर गईं। जिन्हें बिच्छू, सांप आदि जीवों और कुछ वनस्पतियों ने ग्रहण कर लिया। इसी विष के कारण वे विषैले हो गए। विष का प्रभाव समाप्त होने पर सभी देवगण भगवान शिव की जय-जयकार करने लगे।

हलाहल के बाद समुद्र से कामधेनु (गाय) प्रकट हुईं। वह यज्ञ-हवन आदि सामग्री उत्पन्न करने वाली थी, अतः उसे ऋषि-मुनियों ने ग्रहण किया। उसके बाद उच्चैःश्रवा नामक सात मुखों वाला एक अश्व निकला। वह चंद्रमा के समान श्वेत वर्ण का था। उसकी सुंदरता से प्रभावित होकर उसे दैत्यराज बलि ने ग्रहण कर लिया। समुद्र से श्वेत वर्ण का ऐरावत निकला। उसे अपना वाहन बनाने के लिए इन्द्र ने ग्रहण कर लिया। इसके बाद कौस्तुभ नामक मणि प्रकट हुई। उसे श्रीविष्णु ने धारण किया। समुद्र मंथन से कल्पवृक्ष तथा अनेक सुंदर अप्सराएं भी प्रकट हुई। इनके बाद ऐश्वर्य और भोगों की देवी लक्ष्मी प्रकट हुईं। वे भगवान विष्णु की नित्यशक्ति हैं। देवी लक्ष्मी समुद्र की पुत्री के रूप में उत्पन्न हुईँ थी। उन्होंने प्रकट होते ही भगवान विष्णु को वरमाला डालकर पति रूप में स्वीकार कर लिया।

अंत में समुद्र से एक दिव्य पुरुष प्रकट हुए। दिव्य वस्त्र-आभूषणों से सुशोभित वे दिव्य पुरुष श्रीविष्णु के अंशावतार और आयुर्वेद के प्रवर्तक वैद्य धन्वन्तरि थे। उनके हाथों में अमृत से भरा कलश था। उन्हें देखकर दैत्यों ने समुद्र मंथन छोड़कर उनसे अमृत का कलश छीन लिया।

तब भगवान विष्णु ने मोहिनी अवतार धारण करके देवताओं को अमृत पान करवाया। इस प्रकार सभी देवता वैभव से संपन्न होने के साथ-साथ अमृतपान कर अमर हो गए।

समुद्र मंथन की कथा

Поделиться в:

Доступные форматы для скачивания:

Скачать видео mp4

  • Информация по загрузке:

Скачать аудио mp3

Похожие видео

🎅 KAROLEK i MIKOŁAJ – Bajka EDUKACYJNA z Zagadkami dla Dzieci | PO POLSKU 🎁🎄

🎅 KAROLEK i MIKOŁAJ – Bajka EDUKACYJNA z Zagadkami dla Dzieci | PO POLSKU 🎁🎄

Bogucki: kiedy projekt ustawy wpływał do sejmu nie było mowy o ruskich agentach i mafii!

Bogucki: kiedy projekt ustawy wpływał do sejmu nie było mowy o ruskich agentach i mafii!

Sejm podtrzymał weto prezydenta. Zacięty spór w Sejmie. Głosowanie

Sejm podtrzymał weto prezydenta. Zacięty spór w Sejmie. Głosowanie

TUSK ATAKUJE NAWROCKIEGO. TAJNE POSIEDZENIE I KRYPTOWALUTY

TUSK ATAKUJE NAWROCKIEGO. TAJNE POSIEDZENIE I KRYPTOWALUTY

NOWE OSOBY POJAWIŁY SIĘ na WOJANOWICACH!

NOWE OSOBY POJAWIŁY SIĘ na WOJANOWICACH!

DZIENNIK NARODOWY #20: KOSMICZNA PRZYGODA ZIOBRY, TUSK ZAWIÓDŁ DZIECI, WYGWIZDANY NAWROCKI

DZIENNIK NARODOWY #20: KOSMICZNA PRZYGODA ZIOBRY, TUSK ZAWIÓDŁ DZIECI, WYGWIZDANY NAWROCKI

PIRACI VS MARYNARKA - WOJNA FRAKCJI LEGO

PIRACI VS MARYNARKA - WOJNA FRAKCJI LEGO

ODMÓWIŁ UŻYWANIA NEUTRALNYCH ZAIMKÓW. TRAFIŁ DO WIĘZIENIA

ODMÓWIŁ UŻYWANIA NEUTRALNYCH ZAIMKÓW. TRAFIŁ DO WIĘZIENIA

SKANDAL! Żurek ujawnił wypowiedź Bosaka z TAJNEGO posiedzenia Sejmu!

SKANDAL! Żurek ujawnił wypowiedź Bosaka z TAJNEGO posiedzenia Sejmu!

Indresh Upadhyay Wedding: कौन हैं शिप्रा, जिनसे हो रही है कथावाचक इंद्रेश की शादी | Haryana News

Indresh Upadhyay Wedding: कौन हैं शिप्रा, जिनसे हो रही है कथावाचक इंद्रेश की शादी | Haryana News

Najlepsze Świąteczne Piosenki🎄🎁 Najpiękniejsze Kolędy 🎅🏻❄️ Muzyka Świąteczna na Boże Narodzenie 2025

Najlepsze Świąteczne Piosenki🎄🎁 Najpiękniejsze Kolędy 🎅🏻❄️ Muzyka Świąteczna na Boże Narodzenie 2025

Posprzątajcie ze mną... Co kryje moja koreańska kuchnia? Koreański vlogmas odc 5

Posprzątajcie ze mną... Co kryje moja koreańska kuchnia? Koreański vlogmas odc 5

Marek Budzisz - Pokój jest bliski?

Marek Budzisz - Pokój jest bliski?

2026 MOŻE BYĆ TRUDNY

2026 MOŻE BYĆ TRUDNY

Увидев ЭТО, власти закрыли Антарктиду на карантин, только всмотритесь…

Увидев ЭТО, власти закрыли Антарктиду на карантин, только всмотритесь…

Скопцы: Самая страшная секта СССР. История, которая шокирует...

Скопцы: Самая страшная секта СССР. История, которая шокирует...

ORBAN UJAWNIA WSZYSTKO – Von der Leyen WYCHODZI Z SALI!

ORBAN UJAWNIA WSZYSTKO – Von der Leyen WYCHODZI Z SALI!

ZOSTAŁEM ADMINEM SAMMY ☑️ w Roblox!

ZOSTAŁEM ADMINEM SAMMY ☑️ w Roblox!

(15)क्यों नहीं हैं भगवान जगन्नाथ के हाथ-पैर? | Mystery of Lord Jagannath Idol

(15)क्यों नहीं हैं भगवान जगन्नाथ के हाथ-पैर? | Mystery of Lord Jagannath Idol

भीष्म पितामह जीवन परिचय| Pitamah Bhishma ki story.

भीष्म पितामह जीवन परिचय| Pitamah Bhishma ki story.

© 2025 dtub. Все права защищены.



  • Контакты
  • О нас
  • Политика конфиденциальности



Контакты для правообладателей: [email protected]