Жантас Сафуллин Ордада жер хақында сөйлеген сөзі

....
Қазақ хандығының 550 жылдығы тарихымызда алғаш рет ұйымдастырылып жатыр. Бұның өзі ұлттық сананың бір сатыға тағы көтерілгендігі. Бұл да үлкен қуантарлық жағдай. Осындай үлкен қуаныш қарсаңында бүкіл, мінекей, Бөкей орда жұртшылығы еліміздің түкпір-түкпірінен, тіпті шетелден де келіп жатқан халықтың барлығынкөңілін тауып қарсылауы тойдың абыройын арттыра түседі. Осы жердің тумасы Қайрат Жұмағалиев ағамыз айтатын еді: «Біз қандай бақыттымыз» деп, «Шыр етіп жерге, дүниеге келгенен сәттен бастап, көзімізді ашып қалсақ осыншалықты байлықтың иесі болып шығамыз» дейді. «Бұл қандай рахат дүние» дейді, «Бұндай рахат кім өзінің ұрпағына қалдыра алды?» дейді. «Бұндай кең байтақ жерді».
Шынымен де бұл үлкен кең байтақ жер. Біз мана 550 шақырым жерді жүріп келе жатқан кезеңде, шамамен бұл 550 шақырымдық жалпы әлемдегі мемлекеттермен салыстырғанда қандай қашықтықты құрайды? Біз Жапония елін өтіп шықтық. Біз Финляндияны өтіп шықтық. Біз осылай тізбектей берсек оңтүстік Кореяны өтіп шықтық. Біз әлемдегі осылай 200-ден астам мемлекет болса, соның 160-тай мемлекетінің тұсынан өтіп шықтық. Бұл 550 шақырым қазақ біз үшін дым емес сияқты таңертен шықтық кешке келдік. Ал бірақ әлемдегі алып мемлекеттердің барша үлкен ең территориясының көлемі осындай. Біздің ата-бабаларымыздың мықтылығы да, тектілігі де осында, бізге осы бүгінгі ұрпаққа осындай кең байтақ жер қалдырды. Осындай байлығымызды енді сақтап, көзіміздің қарашығындай келесі ұрпаққа жеткізу мына тұрған біздің және сіздің парызымыз деп біз есептейміз. Осындай ата-баба алдындағы және болашақ ұрпақ алдындағы парызымызды өтеу үшін біз баршамыз осы жерде басымызды қосып жиналып тұрмыз. Бұл жерде түрлі өмірлік ұстанымдағы адамдар бар, бірақ барлығының да басын біріктіретін бір дүние ол біздің еліміздің болашағы және біздің болашақ ұрпағымыздың жақсы өмір сүруі және осы жерді сақтап, оларға аманат етіп жеткізу.
ХХ ғасырдың басында Ғұмар Қараш осы жақта, осы өңірде өмір сүрді. Тіршілік таласы деген мақаласында өзі айтады: «Күштілердің заманы өтті, бұрын бір кезеңдерде кім күшті сол жеңетін еді, жердің иесі сол еді» дейді. «Енді кәзір» 20 ғасырдың басында айтады «кім білім, ғылымға ие сол күшті болады, сол әлемді билейді»деп сүй дейді. «Сондықтан біз білім, ғылымға ұмтылу керекпіз», дейді.
Мына тұрған Бөкей орда, осы жер қасиетті жер дейтініміз ең алғашқы болып, білім ғылымға ұмтылған жер, ең тұңғыш Қазақстандағы баспасөз де осы жерде, ең тұңғыш казночейство, мемлекетілік құрылымда ең тұңғыш не нәрсе, не дүние бар, осының бәрі осы Бөкей ордасының шеңберінде. Ең бастысы білім, ғылымға қатты мән берілген. Осы білім, ғылымның арқасында біз тәуелсіздігімізді сақтап алып қала алдық. Сондықтан осындай білім, ғылымды біріншіден жинаған, одан бүкіл елге шашқан осындай қасиетті жердің азаматтары үшін біз өте ризамыз, солардың рухына біз тағзым етеміз.
Автошерушілердің атынан бүгінгі музейге тәбәрәк ретінде өзіміздің бір сыйымызды алып келгенбіз. Мынау 204 жыл бұрын жазылған құжаттың көшірмесі мында сақталған. Өздеріңіз білесіздер, осыдан 214 жыл бұрын Бөкей хан Жайықтың Бұхар бетінен арғы бетінен осы бетке көшіп, халықты артынан ертіп, осы жерге келді. 1811 жылы қазақтың бүкіл игі жақсылары Ресейдің губернаторына хат жазып, Бөкейді хан сайлау жөнінде ұсыныс жасаған. Мынаның ішінде осы мінекей мөрлер таңбаларыменен сол кезеңдегі бүкіл ру басыларының, сұлтандарының, старшындардың қолдары қойылған. Осындай Бөкейдей мықты, алып, білімді, білікті сұлтанды хан қою жөнінде өтініш жазған хаты. Осы хатты біз былтыр Орынбор қаласынан алдырған болатынбыз. Осы хатты, бұл араб әліпбиінде жазылған, Қазбек Құттымұратұлы кирилицаға аударды. Мінекей осының аудармасыменен және түпнұсқасы көшірмесімен осы жердегі музейдің басшылығына табыс етуге рұқсат етіңіздер.
Сапарластарым мен сіздерге осы жерде бүкіл бөкей жұртшылығы алдында ризашылығымды, алғысымды білдіргім келеді. Біз бұлжолға шыққан кезеңде ешкімді ешкім шық деп күштеген жоқ. Әркім өзінің ниетімен, ықыласымен шықты. Әрқайсысы өзінің қаражатын үлесін қосып шықты. Мына жердегі көпшіліктің келіп тұрғандарыңыздың кейбірі алғаш рет келіп табан тигізіп жатыр. Қадамдарыңыз құтты болсын! Тойымыз тойға ұлассын! Сіздердің осылай елдік мәселеде бас біріктіріргендерің үшін мен ризашылығымды білдіремін. Қаладан келген осыншалықты жұртшылық бүкіл Қазақстанға, Қазақстанның ұлттық рухын осылай бүкіл елге ары қарай тарататынына мен нық сенімдімін! Тойымыз тойға ұлассын! Рахмет