Müze ve Mimarlık #3: Ali Artun "Müze ve Modernlik Medici Müzeleri ve Louvre Müzesi"

Ali Artun “Müze ve Mimarlık” serisinin üçüncü oturumunda modern müzeciliğin doğuşunu ve bu doğuşun Medici koleksiyonları ile nasıl şekillendiğini “Müze ve Modernlik: Medici Müzeleri ve Louvre Müzesi” başlıklı sunumuyla ele aldı.

Konuşmasında müzenin yalnızca sanat eserlerinin toplandığı bir mekân olmadığını, aynı zamanda bilgi rejimlerini, modern aklı ve tarih yazımını örgütleyen bir kurum olarak ortaya çıktığını vurguladı. Ayrıca Rönesans’ın mecaz, alegori ve “korespondans” temelli bilgi sisteminin modern dönemde nasıl parçalandığını ve Nadire Kabineleri’nin semiyotik dünyasının yerini tasnife, ölçülebilirliğe ve sınıflandırmaya dayalı modern müze düzenine nasıl bıraktığını aktardı.

Artun, matbaanın yaygınlaşmasıyla bilginin mecrasının değiştiğini, nesnelerin artık hayal gücünü çağıran birer imge olmaktan çıkıp kategorilere ayrılan ve temsil gücü belirlenen bir düzenin parçası hâline geldiğini ifade etti. “Nadir” ve “acayip” olanın 17. yüzyıldan itibaren büyücülük, hurafe ve cehaletle ilişkilendirilerek değersizleştirilmesinin ardından modern müzenin rasyonalist ve tarihselci yapısına geçişi önemli bir eşik olarak nitelendirdi.

Medici ailesinin Floransa’daki egemenliğini sanat himayesi üzerinden nasıl kurduğunu tartışmaya açtı. Medici koleksiyonlarının sanat tarihsel bir teşhir düzeni kazanarak kamusallaşmasını modern müzenin temellerini atan en önemli adımlardan biri olarak değerlendirdi. Artun, Medicilerin sanatçıyı loncalardan koparan seküler ve bireysel himaye anlayışının akademilerin kuruluşuna, sanatın statü kazanmasına ve sergileme kültürünün ortaya çıkmasına doğrudan etki ettiğini belirtti.

Sanat piyasasının yavaş yavaş oluştuğu bu dönemin, sipariş sisteminin çözülmesine ve müzenin estetik hiyerarşileri örgütleyen bir kurum olarak güçlenmesine zemin hazırladığını ifade etti. Medici örneğinin 20. yüzyıl Amerikan müzelerindeki himaye ve koleksiyonculuk pratiklerine de ışık tuttuğunu özellikle vurguladı.

Değerli katkıları için Ali Artun’a, destekleri için Stoneline’a teşekkür ederiz.

Ali Artun “Müze ve Mimarlık” seminer dizisinin video kayıtlarına YouTube kanalımızdan ulaşabilirsiniz.