168 الجزءالأول،المقصدالثّاني في الظّن‏،وأمّا..، ص246 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوي

168 الجزء الأول، المقصد الثّاني في الظّن‏، و أمّا الإجماع...، ص246 - استاد: حجة الإسلام والمسلمین محمد هادی نبوي
گزیده درس صد و شصت و هشت
استاد درس را از عبارت ذیل شروع می‌کند: «و أمّا الإجماع: فقد ادّعاه السيّد المرتضى قدس‌سره في مواضع من كلامه، ...». اشاره شد که مانعین حجیت خبر واحد سه دلیل برای مدعای خودشان آورده‌اند که دلایل اوّل و دوّم که مربوط به قرآن و سنت بود، در دروس قبلی بررسی گردید و از این درس به بررسی دلیل سوم آنها پرداخته می‌شود. دليل سوم مانعين از حجيّة خبر واحد، اجماع است که در حدود سه نفر از فقهای شیعه ادّعاى اجماع كرده‌اند كه خبر واحد حجّیت ندارد. البته به این نکته باید توجه کرد که مراد از اجماع در اینجا اجماع منقول است و اجماع محصل نیست. یکی از آن سه فقیه، مرحوم سيّد مرتضى است که ایشان ادعاى بالاتر از اجماع كرده و در ارتباط با بطلان قياس و خبر واحد گفته است که این از ضروريّات مذهب شيعه است. دوّمین فقیهی که ادعای اجماع کرده است، مرحوم طبرسی در مجمع البیان خودش است و سومین اجماع از مرحوم شیخ طوسی نقل شده است. مرحوم شیخ بعد از اینکه ادلّه سه‌گانه مانعین از حجیت خبر واحد را بررسی می‌کند، بلافاصله به سراغ جواب از این دلایل می‌رود و از آنها پاسخ می‌دهد. ایشان دو جواب به استدلال مانعين به آيات قرآن می‌دهد و در مجموع مفاد آيات قرآن اين بود كه به غير علم عمل نكنيد. جواب اوّل، آيات مذکور راجع به اصول دين است و این هیچ ربطى به احكام عملی ندارد و چنین منعی به این معنا نیست كه آيات مزبور، حجیت خبر واحد در فروع دين را هم نپذیرند. جواب دوّم، بر فرض اینکه بپذیریم كه آيات عمومیت دارد و اصول دين و فروع دين را دربر می‌گیرد؛ امّا باید بپذیریم که اين آيات تخصيص خورده است. در ادامه مرحوم شیخ به استدلال مانعین حجت خبر واحد به روایات جواب می‌دهد و ابتدا روایات مورد استفاده مانعین را به دو گروه تقسیم می‌کند: گروه اوّل، روایت امام هادى (ع) است که صراحت دارد تنها روايت قطعى حجّت است و روايت ظنى حجّیت ندارد. مرحوم شیخ پاسخ می‌دهد که خود اين روايت خبر واحد است و چطور با خبر واحد بر عدم حجیت خبر واحد استدلال شده است؟! گروه دوّم، روايات عرض است که بايد بر قرآن عرضه گردد. گرچند اين گروه از روايات تواتر اجمالی دارد؛ ولى چنانچه به این روایات به خوبی دقت کنیم از نظر محتوا به دو نوع تقسيم مى‌شود. مفاد نوع اوّل اين روايات اين است كه چنانچه خبر واحد مخالف قرآن باشد بايد طرح شود. نوع دوّم این دسته روایات بیان می‌دارد که خبر واحد به مجرّد اينكه موافق قرآن نبود باید طرح شود. بعد مرحوم شیخ به کدام از این دو دسته روایات و هم‌چنین به یک اشکال جواب می‌دهد.
کلیدواژه: مقصد دوّم، رساله ظن، بررسی دلایل مانعین حجیّت خبر واحد.
#مقصد_دوّم
#رساله_ظن
#ظن
#خبر_واحد
#ادلّه_مانعین_حجیت_خبر_واحد
#اجماع
#جواب_شیخ_از_ادلّه_مانعین
#دروس_إسلامية
#محاضرات
#دروس
#الأصول_الثلاثة
#الأصول
#الاصول
#الأصول_الرقمية
#القطع
#الظن
#فرائد_الأصول
#الرسائل
#الشیخ_انصاری
#الدروس_العلمية
#الدروس_الدينية
#الدروس_المنهجية
#الشیخ_محمد_هادی_النبوی