Espacio Memorial en torno al exilio navarro en Elizondo/Nafarroako erbestearen inguruko memoriagunea
Автор: Memoria y Convivencia-Memoria eta Bizikidetza (NA)
Загружено: 2024-02-14
Просмотров: 60
El exilio fue una de las consecuencias más dramáticas del golpe militar de 1936. El censo provisional del exilio navarro elaborado por el Instituto Navarro de la Memoria ha identificado más de 1.300 personas que tuvieron que dejar atrás su vida y sus pertenencias para huir a la violencia desatada contra quienes fueron considerados enemigos por los sublevados. La mayoría de estas personas sufrieron múltiples penalidades en su paso, en muchos casos, por los campos de concentración del sur de Francia, en especial el de Gurs, y después tras la ocupación nazi de Francia. En torno a sesenta terminaron en campos de exterminio. Una parte regresaron al tiempo, otros marcharon a América y el resto se establecieron en Francia. Pero el memorial también quiere recordar a todas las personas que, con riesgo de su seguridad personal, participaron en las redes de solidaridad y ayudaron a cruzar la frontera a quienes pretendían huir. El memorial consiste en una escultura titulada Babesaren muga (la frontera del refugio), obra del artista Mikel Iriarte, y sugiere que la persona exiliada ha sido acogida en un territorio fuera de su lugar de origen. Quiere recordar a quienes huyendo de la violencia del franquismo fueron condenados al exilio. Asimismo, reconoce a quienes ofrecieron protección y refugio a las personas huidas. El número 117 representa el mojón fronterizo del collado de Berdaitz en el término municipal de Baztan, uno de los pasos más utilizados camino del exilio.
Erbestea da 1936ko estatu kolpeak izan zituen ondoriorik dramatikoenetako bat. Nafarroako Memoriaren Institutuak erbesteratutako nafarren behin-behineko errolda egin zuen, 1.300 pertsona baino gehiago identifikatuta, beren bizitzak eta ondasunak atzean utzi eta ihes egin behar izan zutenak matxinoek etsaitzat hartutakoen aurka piztutako indarkeriatik. Pertsona horietako gehienek era askotako nekeak pairatu zituzten Frantzia hegoaldeko kontzentrazio esparruetatik igarotzean (Gurs-ekoan izan ziren nagusiki) eta, gerora, naziek Frantzia hartu zutenean. Hirurogei inguruk sarraskitze esparruetan bukatu zuten. Batzuk itzuli egin ziren bolada baten ondoren, beste batzuk Amerikara joan ziren eta gainerakoak Frantzian geratu ziren. Baina memoriaguneak gogora ekarri nahi ditu, halaber, elkartasun sareen parte izanik, ihesean zebiltzanei muga zeharkatzen laguntzeagatik beren buruak arriskuan jarri zituzten pertsona horiek guztiak ere. Memoriagunea eskultura bat da, “Babesaren muga” izenekoa. Mikel Iriarte artistak egin du eta iradokitzen du erbesteratutako pertsona hartu egin dutela sorterritik kanpoko lurralde batean. Gogora ekarri nahi ditu frankismoaren indarkeriatik ihesi joanik erbestera kondenatu zituzten horiek. Era berean, aintzat hartzen ditu ihes egindakoei babesa eta aterpea eman zietenak. 117 zenbakiak Berdaizko lepoko mugarria irudikatzen du (Baztango udal-mugartean), hori izan baitzen erbestera joateko biderik erabilienetako bat.
Доступные форматы для скачивания:
Скачать видео mp4
-
Информация по загрузке: