Tekke Halk Edebiyatı Sanatçıları & Dini -Tasavvufi Halk Şairleri

Merhaba arkadaşlar , bu videomuzda yüzyıllara göre #tekkeşairleri eserleriyle beraber anlattım.
#halkşairleri #halkedebiyatı
13.-14. YÜZYIL TEKKE ŞAİRLERİ

#YUNUSEMRE 13.yy
 İlahi şairi,yalın bir dille şiirlerini yazmış .
 Hem aruz hem de hece ölçüsünü kullanmış.
 Sehli mümteni sanatını çok iyi kullanır.
 İlahi, şathiye türlerinde ustadır.
 Yunus Emre’nin eserlerini ilk olarak Mehmet Fuat Köprülü buldu.
“Aşkın aldı benden beni “Bir kez gönül yıktın ise
Bana seni gerek seni…” Bu kıldığın namaz değil”
“Divan” (ilahi
“Risaletün Nushiye” (mesnevi)

#HACIBEKTAŞIVELİ 13.yy
 Bektaşi tarikatını önderidir.
 İslamiyet’i yaymak için hocası Ahmet Yesevi’nin isteğiyle Anadolu’ya gelmiştir.
 Nefes söyleme geleneğini başlattı.
“Eline, beline, diline sahip ol.”
“Makalat” (Arapça olup 4 kapı 40 makam)

#KAYGUSUZABDAL 14.yy
 Alevi-Bektaşi şair, şathiyeleriyle ünlüdür.
 Bektaşiliğin kurucusudur.
 Serayi mahlasını kullanır.
“ Yücelerden yüce gördüm
Erbabsın sen koca Tanrı
Alem okur kelâm ile
Sen okursun hece Tanrı”
“Divan”,”Gülistan”, ”Gevhername” (şiir)
”Budalaname”,”Mugalatname” (düz yazı)


15.-16. YÜZYIL TEKKE ŞAİRLERİ

#HACIBAYRAMVELİ 15.yy
 Yunus Emre etkisinde yalın bir dil
 Bayramiye tarikatının kurucusudur.
 Fatihin İstanbul’u fethini rüyasında görüp insanlara müjdeledi.
 Akşemseddin’in ve Şeyhi’nin hocasıdır.
 Heceyle 3 aruzla 1 şiiri mevcuttur. Nutuk
“Bilmek istersen seni
Can içre ara canı
Geç canından bul anı
Sen seni bil sen seni”

#EŞREFOĞLURUMİ15.yy

 Yunus Emre'nin izinden yürümüş hem aruz hem de heceyle şiirler yazmıştır.
 Eşrefiye tarikatının kurucusu.
 Hacı Bayramın öğrencisi olduğu için “pir-i sani” yani ikinci hoca dendi.
”Müzekkin Nüfus”
“Bu dünya ağılı bir yılandır,
Cefası çok, sefası da yalandır.”

#PİRSULTANABDAL 16.yy
 Bektaşi şairi olup tasavvuf ve tabiat konularını ele almıştır.
 7 ulu Alevi-Bektaşi şairlerinden biri.
 Tekke şairleri içinde hece ölçüsünü kullanan tek şairdir.Asıl adı Haydar’dır.
Nefes, Şathiye, Güzelleme
“Dönen dönsün ben dönmezem yolumdan”

#AZİZMAHMUTHÜDAYİ 16.Yy
 Celvetiye Tarikatının Kurucusudur.
 Türkçe ve Arapça şiirler. “
Divan-ı İlahiyat”, “Miraciye”
“Edeb yolun gözleyen
Erkânı bilmek gerek
Hakk'ı bilmek isteyen
İnsânı bilmek gerek”

17-18 YÜZYIL TEKKE ŞAİRLERİ

#KAZAKABDAL17.yy
 Şiirlerinin bir kısmı hiciv örnekleriyle doludur.
 Dili yalın ve sadedir.
 Balkanlarda Bektaşiliği yayar.
Taşlama-Şathiye
“Ormanda büyüyen adam azgını
Çarşıda pazarda insan beğenmez
Medrese kaçkını softa bozgunu
Selam vermek için kimse beğenmez”.


#KULHİMMET 16-17 yy
 Alevi-Bektaşi şairi
 Pir Sultan ile yakın arkadaştı.
 7 ulu Alevi-Bektaşi şairlerinden biri.
"Pir Sultan'ın Dostları"
“Dün gece seyrim içinde
Ben dedem Ali'yi gördüm
Eğildim niyaz eyledim
Düldül'ün nalını gördüm”


#NİYAZİMISRİ 17.yy
 Niyazi devrinin vahdet-i vücud görüşüne mensup kişilerinden de biridir.
 Ordunun maneviyatını yükseltmek için Sultan IV. Mehmet tarafından Lehistan seferine götürülür.
 Yunus’tan sonra ilahinin en başarılı isim
 Gündüz Niyazi, gece Mısrı
 Aruzda Fuzuli, hecede Yunus etkisi
“Niyazi Divanı ”
“Mevaidu'l-İrfan”
“Uyan gözün aç durma yalvar güzel Allah'a
Yolundan izin ayırma yalvar güzel Allah'a”

#ERZURUMLUİBRAHİMHAKKI 18YY
 Şiirlerinde Niyazi Mısri etkisi görülür.
 Astronomi ve matematikle ilgilenir.
“Marifetname”

“Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler…”