Phước báo có giúp giải thoát không?

Câu hỏi : Xin hãy giải thích về : Phước báo có giúp giải thoát không?
Thưa đại chúng : Có bao giờ bạn tự hỏi: “Tôi làm nhiều việc thiện, giúp đỡ mọi người, tích lũy phước báo lớn, vậy có phải tôi sẽ được giải thoát không?” Đây là một câu hỏi rất thật, và nhiều người, thậm chí cả những Phật tử thuần thành, cũng thường nhầm lẫn giữa phước báo và giải thoát. Để trả lời, chúng ta hãy cùng nhau nhìn sâu theo lời Phật dạy.
Trước hết, phước báo là gì? Phước báo là kết quả tốt lành của những hành động thiện lành: bố thí, cúng dường, giúp đỡ, sống hiền lành, giữ giới… Nhờ phước, đời sống của ta trở nên thuận lợi: có sức khỏe, tiền tài, hạnh phúc, công danh. Bạn thử nhìn quanh: những người giàu có, thành đạt, nhiều khi chính là nhờ phước đời trước. Phước báo giống như một ngôi nhà đẹp trong ngôi làng, nhưng ngôi làng ấy vẫn nằm trong “làng vô thường” nơi mọi thứ đều thay đổi, không có gì tồn tại mãi.
Giải thoát, theo Phật, không phải chỉ là hết khổ trong vài ngày, vài kiếp, mà là thoát khỏi vòng luân hồi sinh tử, không còn bị trói buộc bởi tham sân si, không còn bị lôi cuốn bởi vui buồn, được mất. Vậy phước báo có giúp ta đạt đến giải thoát không? Câu trả lời là không hoàn toàn. Phước báo chỉ là điều kiện tốt, chứ không phải cứu cánh.
Đức Phật có lần kể câu chuyện về một vị vua. Vua hỏi: “Bạch Thế Tôn, ta làm rất nhiều phước, bố thí vô số của cải, xây chùa, giúp dân, vậy khi chết ta có được giải thoát không?” Đức Phật trả lời: “Đại vương, phước của ngài như một chiếc xe tốt. Nó có thể đưa ngài đi xa, nhưng nếu ngài không biết đường, chiếc xe tốt ấy chỉ đưa ngài lạc xa hơn.” Câu chuyện này rất sâu sắc. Phước báo có thể đưa ta đến cõi lành, cõi trời, nhưng nếu không có trí tuệ thấy rõ vô thường, vô ngã ta vẫn tiếp tục luân hồi, vẫn rơi trở lại khổ đau.
Vậy Có nên làm phước không? Tất nhiên là có! Làm phước để có một mảnh đất tốt, rồi hãy gieo hạt trí tuệ trên mảnh đất ấy. Khi có phước, ta có thời gian, sức khỏe, điều kiện để nghe pháp, học đạo, hành thiền. Phước chính là phương tiện, còn trí tuệ mới là con đường. Hãy nhớ, phước và huệ phải đi cùng nhau. Phước như đôi chân, huệ như đôi mắt. Có chân mà mù thì đi lạc, có mắt mà què thì không đi được. Khi vừa có phước vừa có huệ, ta vừa có sức đi vừa biết đường đi, và chắc chắn sẽ đến đích giải thoát.
Bạn thấy không? Nếu chỉ tích phước mà không tu huệ, ta dễ rơi vào chỗ chấp phước tức tự hào về việc mình làm, mong cầu hưởng báo, và chính điều đó trói buộc ta thêm. Ngược lại, nếu chỉ lo trí tuệ mà không làm phước, ta thiếu điều kiện thuận lợi để tiến tu. Cho nên, hãy cân bằng: vừa làm phước, vừa tu huệ, vừa hành thiện, vừa quán chiếu vô thường, vô ngã, giảm bớt tham chấp.
Bạn à, Hãy xem phước như chiếc thuyền, trí tuệ là tay chèo. Thuyền tốt mà không chèo, thuyền chỉ trôi dạt. Chèo giỏi mà không có thuyền, bạn cũng chẳng vượt sông. Vậy nên, hôm nay, tôi và bạn hãy cùng bắt đầu: làm điều thiện để gieo phước, học pháp để nuôi huệ. Để khi phước nở hoa, trí tuệ cũng đơm trái, và chúng ta sẽ có được thứ hạnh phúc không ai lấy đi được là hạnh phúc giải thoát. Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật!