Масқара! Халықтың сенген радиосы осы ма? Азаттыққа неге азаттық керек?

Азаттыққа неге азаттық керек?
Азаттық Радиосы саясаткер, құқық қорғаушы, мецанат Барлық Меңдығазиев туралы бейне материалды неге шығарудан бас тартты? Бұл - Азаттықтағы соңғы жылдардағы редакциялық деградация, саяси тәуелсіздіктің әлсіреуі мен ішкі цензураның жүйелі түрде күшеюінің көрінісі. Азаттық миссиясының — еркін пікір алаңы болу, адам құқығы мен саяси қуғын-сүргінді ашық көрсетудің іс жүзінде бұзылуының дәлелі. Бұдан бөлек мен редакция басшылығының, әсіресе қазақ қызметінің директоры Төреқұл Дооров пен бас редактордың Қазақстан билігінің «қызыл сызықтарына» толық бейімделгені, оппозициялық спикерлерге әдейі трибуна берілмейтіні, саяси терминологияны қолданудан қашатынын да айттым.
Барлық Меңдіғазиевпен сұхбат оқиғасынан Азаттықтағы ішкі цензураның нақты механизмдерін көре аласыздар, яғни Ақордаға жағымсыз, тиімсіз тақырыптарды алдын ала бұғаттау, «бұл керек емес» деген түсіндірмесіз тыйым, материалды жариялауды созу, журналисті кінәлі көрсету, ал билікке ұнамсыз тұлғаларға эфир бермеу. Формалды түрде тәуелсіз бірақ редакцияның ішкі саясатының Қазақстан билігімен астасып, онымен жасалған жасырын компромисс шеңберінен асырмай, сырт көзге байқалмайтын, бірақ биліктің саясатына көп нұсқан келтірмейтін лоялды формулировкалар қолдану тұрақты әдетке айналды.[Айтпақшы, Меңдығазиев айтқан пікірді Мұхтар Әблязов сегіз жыл бұрын Азаттықта айтқан екен. Ол кезде стандарт туралы әңгіме болмаған. Бұл Азаттықтың контексінің стандарт желеуімен толық өзгергенінің нақты дәлелі. Өйткені, ол кезде Азаттықта оның миссиясын қорғайтын редакторлар мен журналистер әлі жұмыс істеп жүрген кез].
Азаттық қазір қаржылық қиындық туындаған жағдайда және “Азаттық керек” деген протестік қоғамның пікірін ұстап қалуы үшін белсенділер акциясы мен Қытайға наразылық акциясын амалсыз көрсетуге тырысып келеді.
СІМ Азаттық Радиосына маған қатысты арнайы хат жолдап, онда маған аккредитация берілмейтінін кесіп айтқан. Менің Прагаға мамырда келуім жалпы ұжымда үлкен наразылық тудырғандай. Өйткені, Прагаға тек Дооровтың жеке ықыласына немесе Қасым Аманжолдың ерекше шапағатына бөленгендер ғана барады. Ұзақ жылдар бойына Дооровтың сенімді нөкері ретіне қалыптасып қалған Прагадағы командасы мені нанына ортақтасуға келген аждахадай көргені де анық еді. Бұған қоса былтыр күздегі басшылықтың Астанаға сапары кезінде мен редакциядағы біраз былықтың етін аштым, өзіме қатысты дискриминацияны,бюро жетекшісінің әзілдегендей боп айтып жүрген жас ерекшелігіме байланысты кемсітуді айттым. Бұған төбе шашы тік тұрған бұрынғы вице президент аз уақыттан соң шақырту жіберді. Бұл Дооровтың шамына тиді. Оның үстіне қасына келіп, ішкі кухняны көзбен көргенім де ұнай қоймады. Контентті қалай жандандырамыз деп емес қазір Прагадағы қазақ қызметінің басшылығының бар уайымы “жұмыс бола ма, бенефиттерімізді бере ме” деп сарылады. Өмірімде бенефит тұрмақ тұрақты контрактіге екі жыл бұрын ғана қол жеткіздім. Карьералық өсуіме тиым салынған, қаншама позицияға резюме жолдасам да Дооровтың сүзгісінен өте алмаймын, бірақ жұмысымды бағалап сыйлықтар аламын. Мұндай жүйке тоздыратын психологиялық- моральдық қысым мен дискриминациядан да шаршап, кеткеніме қуанамын. Шын мәнінде мен Азаттыққа билік қойған талаптың саяси құрбанымын. Бірақ еркіндік рупоры Азаттық авторитарлық Қазақстан үшін керек. Тарихы тереңдегі еркіндік трибунасының билікпен ымыраласқан топтың шылауында кете беруіне ең алдымен қазақ қоғамы жол бермеу керек.

Видео және жазба Сәния Тойкеннің фейсбук парақшасынан алынды

#сәниятойкен #азаттықрадиосы #қасымаманжол #ғалымбоқаш