AP Law 124 วันลางานตามกฎหมายคุ้มครองแรงงาน 6 ประเภท มีอะไรบ้าง

AP Law 124 วันลางานตามกฎหมายคุ้มครองแรงงาน 6 ประเภท มีอะไรบ้าง
นิยามของ “วันลา” ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 มาตรา 5 นั้น หมายถึง วันที่ลูกจ้างลาป่วย ลาเพื่อทำหมัน ลาเพื่อกิจธุระอันจำเป็น ลาเพื่อรับราชการทหาร ลาเพื่อการฝึกอบรมหรือพัฒนาความรู้ความสามารถ หรือลาเพื่อคลอดบุตร
การลาป่วย
กรณีการลาป่วย จะอยู่ในพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน มาตรา 32 ที่ระบุให้ลูกจ้างลาป่วยได้เท่าที่ป่วยจริง ซึ่งหมายถึงลูกจ้างสามารถลาป่วยได้จนกว่าจะหายป่วยหรือตาย
การลาป่วยตั้งแต่สามวันทำงานขึ้นไป นายจ้างอาจให้ลูกจ้างแสดงใบรับรองของแพทย์แผนปัจจุบันชั้นหนึ่งหรือของสถานพยาบาลของทางราชการ (เช่น ใบรับรองแพทย์ของโรงพยาบาล สถานีอนามัย ศูนย์บริการสาธารณสุข) ในกรณีที่ลูกจ้างไม่อาจแสดงใบรับรองของแพทย์แผนปัจจุบันชั้นหนึ่งหรือของสถานพยาบาลของทางราชการได้ ให้ลูกจ้างชี้แจงให้นายจ้างทราบ ในกรณีที่นายจ้างจัดแพทย์ไว้ ให้แพทย์นั้นเป็นผู้ออกใบรับรอง เว้นแต่ลูกจ้างไม่สามารถให้แพทย์นั้นตรวจได้
วันที่ลูกจ้างไม่สามารถทำงานได้เนื่องจากประสบอันตรายหรือเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นเนื่องจากการทำงาน และวันลาเพื่อคลอดบุตรตามมาตรา 41 มิให้ถือเป็นวันลาป่วยตามมาตรานี้ (กรณีการประสบอันตรายหรือเจ็บป่วยจากการทำงาน หรือคลอดบุตร พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน มาตรา 32 วรรค 3 ไม่ให้ถือเป็นวันลาป่วย เป็นการแยกกันเด็ดขาด)
การลาทำหมัน และลาเนื่องจากการทำหมัน
กรณีการลาทำหมัน จะเป็นไปตามมาตรา 33 คือให้ลูกจ้างมีสิทธิลาเพื่อทำหมันได้และมีสิทธิลาเนื่องจากการทำหมันตามระยะเวลาที่แพทย์แผนปัจจุบันชั้นหนึ่งกำหนดและออกใบรับรอง
การลาประเภทนี้ จะเป็นการลา 2 ประเภท ได้แก่การลาเพื่อทำหมัน และการลาเนื่องจากการทำหมัน
การทำหมัน หมายถึง การทำให้ไม่มีบุตรด้วยวิธีการต่างๆ อันกระทำต่อร่างกาย อาทิ การตัดหรือผูกภายในอวัยวะสืบพันธุ์ ซึ่งจะไม่นับรวมการคุมกำเนิด (ถุงยางอนามัย ห่วงคุมกำเนิด ฯลฯ)
การลาเพื่อกิจธุระอันจำเป็น
กรณีการลาเพื่อกิจธุระ จะเป็นไปตามมาตรา 34 โดยให้ลูกจ้างมีสิทธิลาเพื่อกิจธุระอันจำเป็นได้ปีละไม่น้อยกว่าสามวันทำงาน อนึ่ง กฎหมายไม่ได้กำหนดว่ากิจธุระอันจำเป็นจะต้องเป็นกิจธุระประเภทใดบ้าง และไม่ได้จำกัดจำนวนสูงสุดของการลาประเภทนี้
การลาเพื่อรับราชการทหาร
กรณีนี้ จะเป็นไปตามมาตรา 35 คือ ให้ลูกจ้างมีสิทธิลาเพื่อรับราชการทหารในการเรียกพลเพื่อตรวจสอบ เพื่อฝึกวิชาทหาร หรือเพื่อทดลองความพรั่งพร้อมตามกฎหมายว่าด้วยการรับราชการทหาร ซึ่งกรณีนี้มักจะเรียกว่า การลาระดมพล สำหรับวันลานั้น จะเป็นการลาเท่ากับจำนวนที่ทางราชการทหารเรียกมา โดยการลาประเภทนี้จะไม่รวมถึงกรณีการลาไปรับราชการทหารกรณีถูกเกณฑ์ทหารตามปกติ
การลาเพื่อฝึกอบรม
การลาประเภทนี้เป็นไปตามมาตรา 36 คือให้ลูกจ้างมีสิทธิลาเพื่อการฝึกอบรมหรือพัฒนาความรู้ความสามารถตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดในกฎกระทรวง
กฎกระทรวงที่เกี่ยวข้อง คือ กฎกระทรวง ฉบับที่ 5 พ.ศ.2541 กำหนดให้ลูกจ้างมีสิทธิลาฝึกอบรมและพัฒนาความรู้ได้ใน 2 กรณี คือ เป็นการลาเพื่อประโยชน์ต่อการแรงงานและสวัสดิการสังคม หรือการเพิ่มทักษะความชำนาญเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของลูกจ้าง และการลาเพื่อสอบวัดผลทางการศึกษาที่ทางราชการจัดหรืออนุญาตให้จัดขึ้น
โดยการลาตามกฎกระทรวงฉบับนี้ ลูกจ้างจะต้องลาโดยเหตุที่ชัดแจ้ง พร้อมแสดงหลักฐานที่เกี่ยวข้อง (ถ้ามี) ให้แก่นายจ้างทราบล่วงหน้าไม่น้อยกว่า 7 วัน ซึ่งนายจ้างอาจไม่อนุญาตให้ลูกจ้างลาได้ หากว่าปีนั้นลูกจ้างได้ลามาแล้ว 3 ครั้ง หรือเกินกว่า 30 วัน หรือการลานั้นก่อให้เกิดความเสียหายหรือกระทบต่อการประกอบธุรกิจของนายจ้าง
กรณีการฝึกอบรมการยังชีพในทะเล และการผจญเพลิงซึ่งต้องทำในวันหยุด ให้นายจ้างแจ้งลูกจ้างทราบล่วงหน้าตามสมควร เว้นแต่การฝึกอบรมกรณีอื่นในวันหยุดต้องได้รับความยินยอมจากลูกจ้างก่อน ทั้งนี้นายจ้างจะต้องจ่ายค่าทำงานในวันหยุดสำหรับวันฝึกอบรมและวันที่นายจ้างกำหนดให้ลูกจ้างเตรียมพร้อมก่อนการฝึกอบรม พร้อมค่าใช้จ่ายในการเดินทางของลูกจ้าง ตามข้อ 1 (5) ของกฎกระทรวง ฉบับที่ 7 พ.ศ.2541
กรณีลูกจ้างเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี จะเป็นไปตามมาตรา 52 คือมีสิทธิลาเพื่อเข้าประชุม สัมมนา รับการอบรม รับการฝึกหรือลาเพื่อการอื่น ซึ่งจัดโดยสถานศึกษาหรือหน่วยงานของรัฐหรือเอกชนที่อธิบดีเห็นชอบ โดยให้ลูกจ้างซึ่งเป็นเด็กแจ้งให้นายจ้างทราบล่วงหน้าถึงเหตุที่ลาโดยชัดแจ้ง พร้อมทั้งแสดงหลักฐานที่เกี่ยวข้องถ้ามี และให้นายจ้างจ่ายค่าจ้างให้แก่ลูกจ้างซึ่งเป็นเด็กเท่ากับค่าจ้างในวันทำงานตลอดระยะเวลาที่ลา แต่ปีหนึ่งต้องไม่เกินสามสิบวัน
การลาคลอดบุตร
การลาคลอดบุตร จะเป็นไปตามมาตรา 41 คือ ลูกจ้างซึ่งเป็นหญิงมีครรภ์มีสิทธิลาเพื่อคลอดบุตรครรภ์หนึ่งไม่เกินเก้าสิบแปดวัน โดยการลาคลอดบุตรนั้น ให้หมายความรวมถึงวันลาเพื่อตรวจครรภ์ก่อนคลอดบุตรด้วย และให้นับรวมวันหยุดที่มีในระหว่างวันลาด้วย
สรุป
การลางานมี 6 ประเภท ได้แก่
1.ลาป่วย - ลาได้เท่าที่ป่วยจริง เกิน 3 วันต้องมีใบรับรองแพทย์
2.ลาทำหมัน – ลาได้เท่าที่แพทย์กำหนดและออกใบรับรองแพทย์ให้
3.ลาเพื่อกิจธุระ – ลาได้ปีละไม่น้อยกว่าสามวันทำงาน
4.ลาเพื่อรับราชการทหาร – ลาได้เท่ากับจำนวนที่ทางราชการทหารเรียกมา (ไม่รวมกรณีลูกจ้างโดนเกณฑ์ทหาร)
5.ลาฝึกอบรม - ลาได้ไม่เกิน 3 ครั้ง หรือไม่เกิน 30 วัน (มาตรา 36 ประกอบกฎกระทรวง ฉบับที่ 5 พ.ศ.2541)
6.ลาคลอดบุตร – ครรภ์หนึ่งไม่เกินเก้าสิบแปดวัน (รวมวันลาเพื่อตรวจครรภ์ก่อนคลอด และวันหยุดระหว่างวันลาคลอดด้วย)

เนื้อหาโดย
กิตตินันท์ จารุกิจไพศาล
นบ.ธรรมศาสตร์
ทนายความ