Adat merisik, bertunang dan berkahwin Suku Jahut Pahang

Adat merisik, bertunang dan berkahwin Suku Jahut Pahang.

#orangaslimalaysia #orangaslimalaysia #nordinhock #jahutpahang #sejarahorangasli #asalusulkita

Merisik, Bertunang dan Berkahwin Secara Adat Resam Suku Jahut

Dalam masyarakat Suku Jahut di Pahang, adat perkahwinan bukan sekadar penyatuan dua individu, tetapi juga penyatuan dua keluarga besar. Prosesnya merangkumi tiga peringkat utama iaitu merisik, bertunang, dan berkahwin, yang masing-masing mempunyai aturan, pantang larang, dan simboliknya tersendiri.

1. Adat Merisik

Merisik ialah langkah pertama dalam mencari jodoh. Pihak keluarga lelaki akan menghantar wakil yang dihormati seperti bapa saudara atau orang tua kampung untuk berkunjung ke rumah keluarga perempuan. Tujuan utama adalah untuk bertanya sama ada gadis tersebut sudah berpunya, sambil memerhati sikap, budi bahasa dan latar belakang keluarganya.

Kadang-kadang, perbualan ini disampaikan dalam bentuk kiasan, supaya tidak kelihatan terlalu terus terang.

Contoh dialog merisik

Wakil lelaki: "Kami datang ni nak bertanya, pokok bunga di halaman rumah ni… dah ada yang punya ke belum?"
Wakil perempuan: "Pokok bunga ni masih segar, tapi kena tanya pada tuannya kalau nak memetik."
Wakil lelaki: "Kalau begitu, kami harap tuannya sudi berbincang, mungkin ada rezeki kita bersambung tali persaudaraan."
Selepas merisik, jika pihak perempuan bersetuju menerima pinangan, maka perbincangan tarikh bertunang akan dimulakan.

2. Adat Bertunang

Majlis bertunang diadakan untuk mengikat janji antara dua keluarga. Dalam adat Jahut, barang tanda biasanya diberi sebagai simbol ikatan. Barang tanda ini boleh berupa cincin, gelang, atau barang kemas lain yang dianggap sesuai.

Majlis bertunang bukan hanya soal pasangan, tetapi juga peluang untuk kedua-dua keluarga mengenali adat masing-masing. Dalam tempoh pertunangan, pasangan masih dianggap “belum sah”, dan terdapat pantang larang tertentu seperti:

Tidak boleh berdua-duaan tanpa pengawasan keluarga.

Tidak boleh tinggal serumah sebelum majlis nikah.

Tidak boleh memburuk-burukkan tunang di khalayak kerana dianggap memalukan kedua-dua pihak.


Jika pertunangan diputuskan, barang tanda biasanya dipulangkan mengikut adat dan persetujuan keluarga.

3. Adat Berkahwin

Perkahwinan Suku Jahut mempunyai satu amalan unik — lelaki yang berkahwin mesti tinggal di kampung halaman isterinya. Sistem ini dikenali sebagai matrilokal, yang menjaga hubungan rapat antara isteri dengan keluarganya, terutamanya ibu dan bapa.

Jika seorang suami membawa isterinya tinggal di kampungnya sendiri, perbuatan ini diumpamakan sebagai "menarik air menyusur", iaitu melakukan sesuatu yang melawan adat. Dalam keadaan ini, sekiranya isteri melakukan kesalahan, pihak wali perempuan tidak dapat menegur secara langsung. Segala tanggungjawab terletak di bahu suami.

Namun, ada pengecualian. Sekiranya suami mendapat keizinan rasmi daripada keluarga perempuan atau walinya, barulah mereka boleh menetap di kampung lelaki. Biasanya, persetujuan ini hanya diberi jika ada alasan kukuh, seperti suami menjadi pewaris tanah atau menjaga ibu bapa yang sudah tua.

Pantang Larang Perkahwinan Jahut

1. Tidak boleh berkahwin sesama saudara terdekat — termasuk sepupu pertama, kerana dianggap melanggar adat darah keturunan.


2. Tidak boleh melanggar adat hantaran — walaupun simbolik, hantaran adalah tanda hormat kepada keluarga perempuan.


3. Tidak boleh mengadakan majlis pada hari yang dianggap sial — orang tua biasanya merujuk kepada kalender adat atau tanda alam sebelum menetapkan tarikh.


4. Tidak boleh meninggalkan kampung isteri tanpa izin — terutama pada awal perkahwinan, kerana tempoh ini dilihat sebagai masa membina kepercayaan antara menantu dengan keluarga mertua.