พันธุ์ข้าวในภาคอีสานมรดกและภูมิปัญญาท้องถิ่น 2/3

พันธุ์ข้าวในภาคอีสาน: มรดกและภูมิปัญญาท้องถิ่น
ข้าวอีสานพิชิตใจโลก สัมผัสความมหัศจรรย์ของพันธุ์ข้าวในภาคอีสาน ที่ไม่เพียงแต่เลี้ยงชีวิตคนอีสานมา
นับพันปี แต่ยังได้รับการยอมรับระดับสากลจนกลายเป็นสมบัติของโลก ในบรรดาข้าว GI (Geographical
Indication) หรือสิ ่งบ่งชี ้ทางภูมิศาสตร์ที ่ได้รับการคุ ้มครองระดับสากล ประเทศไทยมีข้าวจากภาคอีสานที ่ได้รับ
การขึ้นทะเบียน GI
1. ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ ราชินีแห่งข้าวหอม
2. ข้าวฮางหอมทองสกลทวาปี : มหัศจรรย์แห่งภูมิปัญญาชาวภูไท "
ขั้นตอนการท าข้าวฮาง มีดังนี้
1. เก็บข้าวระยะน ้านม (ยังไม่แก่จัด)
2. แช่น ้า 24 ชั่วโมง
3. บ่ม 48 ชั่วโมง (ให้งอก)
4. นึ่งด้วยเตาฮาง
5. ผึ่งแดด 4-5 วัน
6. สีเป็นข้าวกล้อง
ราชาแห่งข้าวกล้อง: คุณค่าทางโภชนาการระดับ Superfood
3. ข้าวเหนียวเขาวงกาฬสินธุ์ : เหนียวนุ่มเก็บไว้ข้ามคืนยังอร่อย
ความพิเศษที
4. ข้าวหอมมะลิอุบลราชธานี ข้าวแสงแรก แห่งประเทศไทย
5. ข้าวหอมมะลิสุรินทร์ : แหล่งผลิตเมล็ดพันธุ์คุณภาพ
6. ข้าวหอมมะลิดินภูเขาไฟบุรีรัมย์ พลังจากใจกลางโลก
7. ข้าวทับทิมชุมแพ: นวัตกรรมข้าวสู้เบาหวาน
8. ข้าวเจ้ามะลิด าหนองคาย 62 (กข 83) ข้าวเฉลิมพระเกียรติ
1. ข้าวหอมมะลิ 105 (ขาวดอกมะลิ 105)
2. ข้าวหอมมะลิ กข 15
3. ข้าวหอมสยาม (Hom Siam) – พันธุ์ใหม่ทนแล้ง
4. ข้าวพันธุ์ใหม่ที่ก าลังพัฒนา (2567-2568)
บทสรุป : ภาคอีสาน ดินแดนแห่งข้าวคุณภาพระดับโลก
จากที่เราได้เรียนรู้กันมา ภาคอีสานไม่ได้เป็นเพียงแค่ "อู่ข้าวอู่น ้า" แต่เป็นห้องแล็บแห่งธรรมชาติ ที่สร้าง
ข้าวคุณภาพพิเศษที่ไม่มีที่ไหนเหมือน สิ่งที่ท าให้ข้าวอีสานพิเศษ
1. ภูมิศาสตร์ที่หลากหลาย จากดินเค็ม ดินภูเขาไฟ ดินที่ดอน
2. ภูมิปัญญาท้องถิ่นสืบทอดมานับร้อยปี
3. การปรับตัวของพืช ข้าวที่เครียดจากสภาพแวดล้อมกลับหอมกว่า
4. นวัตกรรมและการวิจัย พัฒนาพันธุ์ใหม่ตอบโจทย์ยุคใหม่
7 สายพันธุ์ GI จากอีสาน นี ้ไม่ได้เป็นเพียงแค่ข้าวที ่บ่งบอกถึงพื ้นที ่ภูมิศาสตร์ แต่เป็นมรดกทาง
วัฒนธรรม ความภาคภูมิใจของชาติ และสมบัติของโลก ที่ต้องร่วมกันอนุรักษ์และพัฒนาต่อไป

แหล่งอ้างอิง
1. กรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ (2567)
2. กรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (2567)
3. ศูนย์วิจัยข้าวชุมแพ มหาวิทยาลัยขอนแก่น (2567)
4. ศูนย์ข้อมูลข้าวตลาดเฉพาะ กรมการข้าว (2567)
5. เรื่องเล่าข่าวเกษตร (www.agrinewsthai.com) (2567)
6. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม - งานวิจัยข้าวฮาง (2567)
7. เว็บไซต์ allricesurin.com (2567)
8. เว็บไซต์ rakbankerd.com
9. ศูนย์วิทยาศาสตร์ข้าว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (2568)
10. กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม