คล้องช้าง 2481

ภาพยนตร์สารคดีถ่ายทำโดยคณะผู้สร้างภาพยนตร์จากประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเดินทางเข้ามาสยามในปี 2481 เพื่อบันทึกงานแสดงคล้องช้างในประเทศไทย ซึ่งจัดโดยหน่วยทหารราบ ค่ายสมเด็จพระนารายณ์มหาราช จังหวัดลพบุรี คณะถ่ายทำได้ถ่ายทำภาพยนตร์ให้ออกมาในลักษณะกึ่งภาพยนตร์สารคดีกึ่งภาพยนตร์เรื่อง

ภาพยนตร์เรื่องนี้ นอกจากบันทึกการแสดงคล้องช้างแล้วภาพยนตร์ยังได้ถ่ายให้เห็นวิถีชีวิตชาวสยาม ภาพบ้านเมืองทั้งฝั่งพระนครและฝั่งธนบุรี เมื่อปี 2481

ภาพยนตร์เล่าเรื่องการเดินทางโดยเรือข้ามสมุทรของคณะผู้ถ่ายทำภาพยนตร์ชาวญี่ปุ่น ซึ่งเดินทางเข้ามาสยามในปี 2481 เพื่อถ่ายทำงานคล้องช้างในประเทศไทย ซึ่งจัดโดยหน่วยทหารราบ ค่ายสมเด็จพระนารายณ์มหาราช จังหวัดลพบุรี มีการถ่ายทำภาพยนตร์บนเรือกันในระหว่างการเดินทาง เพื่อให้เห็นชีวิตความเป็นอยู่ของผู้ที่โดยสารมากับเรือ โดยเส้นทางการเดินเรือนั้นจะเดินทางเข้ามาทางอ่าวไทยและเข้าสู่ไทยตรงบริเวณปากน้ำ จังหวัดสมุทรปราการ เพื่อเดินเรือขึ้นมาตามเส้นทางของแม่น้ำเจ้าพระยา

กระทั่งเรือเดินทางมาถึงยังสองฝั่งพระนครและฝั่งธนบุรี คณะถ่ายทำจึงแวะเยี่ยมชมพระราชวังและวัดวาอารามต่าง ๆ เช่น วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร รวมถึงการถ่ายภาพวิถีชีวิตริมน้ำของชาวบางกอก ภาพวิถีชีวิตและค่านิยมของหญิงไทยในสมัยนั้น ภาพพ่อค้าแม่ค้าในตลาดและร้านรวงต่าง ๆ ตามถนนหนทางในบางกอก ภาพสะพานพระพุทธยอดฟ้าและอนุสาวรีย์พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 ภาพพระบรมมหาราชวังเริ่มตั้งแต่บริเวณประตูพิมานไชยศรีไล่ไปจนถึงพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท และบริเวณโดยทั่วไปของวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ต่อด้วยการเดินทางไปถ่ายบริเวณเสาชิงช้า วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร และการถ่ายทำภาพการเดินขบวนของกองทหารสยามไปตามถนนราชดำเนิน มองเห็นพระที่นั่งอนันตสมาคมและพระบรมรูปทรงม้า รัชกาลที่ 5 จากนั้นจึงเป็นภาพของศาลาเฉลิมกรุง ซึ่งมีใบปิดภาพยนตร์เรื่องหวานใจนายเรือติดอยู่ ก่อนที่หนังจะแทรกภาพเบื้องหลังการถ่ายทำภาพยนตร์ไทยเรื่องหนึ่งบริเวณโรงถ่ายภาพยนตร์เสียงศรีกรุง ในฉากที่ จำรัส สุวคนธ์ แสดงร่วมกับ จุรี รัตนหัตถ์ รวมถึงภาพเบื้องหลังการพูดคุยกันหลังถ่ายหนังเสร็จระหว่าง จำรัส สุวคนธ์ จุรี รัตนหัตถ์ มานี สุมนนัฏและเล็ก ช. ต่อด้วยภาพของวงดนตรีไทยขณะบรรเลงเพลงโดยมีนางรำมารำฟ้อนประกอบเพลง รวมถึงการแสดงรำเมขลา – รามสูร ตรงบริเวณด้านหน้าวงดนตรี ณ วัดไทยแห่งหนึ่ง เพื่อแสดงให้เห็นถึงศิลปวัฒนธรรมไทย จากนั้นคณะถ่ายทำจึงเดินทางไปยัง สวนงู สถานเสาวภา เพื่อพาไปชมการรีดพิษงู

เสร็จจากการเยี่ยมชมที่บางกอกคณะถ่ายทำจึงเดินทางต่อไปยังจังหวัดลพบุรีเพื่อรวมงานคล้องช้าง และถ่ายภาพวิถีชีวิตของผู้คนริมสองฝั่งแม่น้ำ รวมถึงโบราณสถานต่าง ๆ ในจังหวัด และวิถีชีวิตของช้างรวมถึงธรรมชาติในจังหวัด จากนั้นเป็นการถ่ายทำการพาช้างจำนวนมากเข้าสู่เพนียดคล้องช้าง ค่ายสมเด็จพระนารายณ์มหาราช รวมถึงภาพงานรื่นเริงที่ถูกจัดขึ้นภายในเพนียด จนมาถึงการแสดงคล้องช้างซึ่งถือเป็นการแสดงสำคัญภายในงาน

ภาพยนตร์เรื่องนี้ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภาพยนตร์ของชาติประจำปี 2554

#ช้าง #ลพบุรี