#โอกาสเวนตาน

"แน่นอกหนาใจ๋"
#โอกาสเวนตาน "ล้านนา"
ยกยอคุณพระศาสดาสัมมาพุทธเจ้า
บอกกล่าววัตถุประสงฆ์ของงาน ธรรมเนียมปฎิบัติ อัตลักษณ์ศาสนพิธีกรรมประเพณีเชิงพุทธของชาวล้านนา งานส่งสะก๋านตานคาบ ปลัดเฉลียว ท่องเที่ยว อดีตปลัดเทศบาลตำบลเสริมซ้าย บ้านศาลาไชย ต.ศาลา อ.เกาะคา จ.ลำปาง

#สาระสำคัญโดยรวม

❖ บทโอกาสเวนตาน เป็นคำกล่าวรายงานในการถวายทานสิ่งของหรือศาสนสถานให้แก่พระพุทธศาสนาอย่างละเอียดให้ผู้มาร่วมงานได้ทราบ ใช้ประกอบในพิธีกรรมถวายทานของล้านนาที่สำคัญๆ บทโอกาสเวนตาน จึงเป็นวรรณกรรมที่มีลักษณะเฉพาะของล้านนา

❖ เนื้อหาของ บทโอกาสเวนตาน จะเริ่มด้วยการกล่าวนมัสการพระรัตนตรัย หรือที่คนล้านนาเรียกว่า “#ยอคุณพระรัตนตรัย” จากนั้นกล่าวถึง โอกาสในการถวายตาน รายละเอียดเกี่ยวกับสิ่งของถวายทาน “เจ้าศรัทธา” คือผู้ถวายทาน ระบุถึงความตั้งใจว่าต้องการถวายทานให้แก่พระรัตนตรัย พร้อมทั้งอาราธนาให้พระรัตนตรัยมารับเอาสิ่งของถวายทาน อุทิศส่วนบุญส่วนกุศล คำปรารถนา และจบลงด้วยคำกล่าวถวายเป็นภาษาบาลี เนื้อหาในแต่ละส่วนอาจมีการสลับตำแหน่งก่อนหลังกันบ้าง เช่น #บทโอกาสเวนตานจังหวัดลำปาง จะอาราธนาอันเชิญเหล่าทวยเทพ สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง และกล่าวอันเชิญทั้งอดีตเจ้าผู้ครองนครลำปางผู้มีคุณูปการต่อบ้านเมืองหรือบางสำนวนอาจขาดเนื้อหาบางส่วนไปก็ได้

❖ เนื่องจาก บทโอกาสเวนตาน เป็นวรรณกรรมที่มีหลายสำนวน บางครั้งในพื้นที่ชุมชนตำบลเดียวกันอาจมีสำนวนที่แตกต่างกันมากกว่าสิบสำนวน ดังนั้นหากมองในภาพรวมของล้านนาทั้งหมด อาจมีไม่ต่ำกว่าร้อยสำนวน หรือหากสำรวจกันอย่างจริงจังแล้วอาจมีมากกว่าพันสำนวนก็เป็นไปได้ ดังนั้นผู้แต่งบทโอกาสเวนตาน จึงมีหลากหลายมาก แต่ละสำนวนก็จะมีผู้แต่งแตกต่างกันไป ส่วนใหญ่จะเป็น “#ปู่จารย์”หรือ #มรรคนายก (คือผู้ประกอบพิธี) และต้องมีประสบการณ์ ตลอดจนมีความชำนาญด้านการกล่าวคำโอกาสเวนตานมากพอสมควร จึงจะแต่งบทโอกาสเวนตานได้

❖ การบันทึกหรือคัดลอก บทโอกาสเวนตาน พบอยู่ ๓ รูปแบบ คือ

๑.บนสมุดกระดาษสา(เรียกว่า “พับสา”)
๒.สมุดบันทึก
๓.ในรูปของสิ่งพิมพ์ ลักษณะการแต่งจะเริ่มต้นด้วยร้อยแก้วภาษาบาลี กล่าวนมัสการพระรัตนตรัย ตามด้วยคำประพันธ์ภาษาท้องถิ่นล้านนาประเภทร่าย แล้วปิดท้ายด้วยการกล่าวถวายทานเป็นร้อยแก้วภาษาบาลี

#ภาพ: งานส่งสะก๋านตานคาบ
คุณแม่คำใส แก้วทิพย์ อายุ ๖๙ ปี อดีตอสม.บ้านฟ่อน ต.ชมพู อ.เมือง จ.ลำปาง ขอแสดงความไว้อาลัยต่อการจากไปของท่านด้วยครับ

❖ #รวมรวมเรียบเรียง
     ดร.กตัญญู เรือนตุ่น
คณะครุศาสตร์มจร.ลำปาง
    ๒๕ พฤษภาคม ๒๕๖๖

#ทำขวัญนาคลำปาง #ทำขวัญบ่าวสาวลำปาง  #พิธีบวงสรวง #ตั้งศาลพระภูมิลำปาง #พิธีกรลำปาง #พิธีกรงานแต่งลำปาง #พิธีกรงานศพลำปาง #หมายเรื่องเมืองพุทธ #หนานเอ #คนบ่เก่าเข้าบ่ต๋าน