Ғұн аталған Қыпшақтар

ҚЫПШАҚТАР - АТИЛЛА [ЕДІЛ] МҰРАГЕРІ.
Европа халқы «Құдайдың жазасы» деп алқа таққан Атилла [ЕДІЛ] - 434 - 454 жылдар аралығында Рим империясын тас-талқан етіп, оның бодандығындағы халықтарды азат еткен ғаламдық тұлға.

Европалықтардың Қыпшақтарды GUN (біз өз тілімізге «ҒҰН» - деп алғанбыз) — деп лақап бергендерінің себебі, олардың құтқарушысы болғандықтан атаған болуы керек, өйткені көптеген Европа тілдерінде GUN сөзінің мағынасы ҚАРУ деген сөз болып табылады.

Ғұндардың Қыпшақ екенін ап-анық қылып Армен жылнамашысы Себастии қаласының тұрғыны 1300 жылы жазған, оның сөзі Тефтондық орденнің өкілі Екетерина - ІІ «Волга» деп атап жіберген Еділ өзенінің атауымен дәлелденеді. Қыпшақтар осы өзеннің батысы мен шығысын мекен еткен. Батыс шекарасы сонау Украина жеріндегі Днепрге дейін созылып жатқан. Ал, оңтүстігі Кавказ таулары, солтүстігі Славян кінәздіктері еді.

551 жылдары ғұмыр кешкен гот тарихшысы Иорданның жазбасында ғұндардың Атилланы жерлеу рәсімі туралы жазған дерегі бар. Оны жерлеу барысында әйелдер беттерін тырнап, шаштарын жайып жоқтау айтқандары туралы жазылған. Бұл салт дәстүрдің сабақтастығын 1221 жылы Chaine тарихшысы Мен Хун өзінің Шыңғыс хан мен халқы туралы жазған « Мен Да Бей Лу» мағынасы «Қара татарларлың толық сипаттамасы» деген тарихи құжатта «....татарлардың ақ түстісі силы адам дүниеден қайтқанда беттерін тілгілеп, қан шығарып, жоқтау айтады» деп жазған.

Бұдан басқа 1250 - 1335 жылдары ғұмыр кешкен Армен жылнамашысы Иноко Магакия ғұндардың [Қыпшақтардың] көкке, яғни ТӘҢІРГЕ табынатындықтары жазылған. Тарихи құжаттардан бұл сабақтастықты біз Шыңғыс хан халқынан көреміз, оларда Көк аспанға, яғни Тәңірге табынған.

Ал 1233-1235 жж. Пен Дая және Сюи Тин деген Чайна барлаушылары жазған «Хей Да Ши Люэ» мағанасы «Қара Татарлар туралы қысқаша мәлімет» деген жазбаларында Шыңғыс қағанды ғұндардың титулымен Шань Юи (Шың Үи) деп жазған.

Қыпшақтар мен Қарататарлардың ұқсастығның жауабы біреу: олардың шыққан тегі ОҒЫЗ ДАЛАСЫ, демек Қазақстанның және Өзбекстанның солтүстік жерлері.
Рашид - ад -Дин Жәмиғ ат - Таурих 1300 - 1316 жылдары
.........Соңында Оғыз жеңіске жетті: Талас пен Сайрамнан Бұхараға дейінгі аймақты иеленді, ол (өңір) оған тиесілі болды. Онымен бірікпеген кейбір немере ағалары мен бауырлары және жиендері (Оғыздың) шығыс жағына орналасты. Олардың арасындағы (осы күнге дейін өсіп, көбейген) мұғулдардың бәрі солардың (Оғыз дәуіріндегі шығыста орналасқан тайпалардың) әулетінен болып табылады. Ол дәуірлерде олардың бәрі кәпір болатын, алайда уақыт өте келе олар (Шыңғыз хан) әулетімен бірге жалғыз Құдайға табынушылықты ұстана бастады.
Түп нұсқада 52- бет. 2018 жылғы Зәріпбай Оразбай аудармасында 63 -бет 1-Том 1-Кітап
РЕСЕЙ МОНГОЛ АТАП ЖІБЕРГЕН ХАЛЫҚ АҚИАҚЫТЫНДА ОҒЫЗДАР.
Рашид - ад -Дин Жәмиғ ат - Таурих 1300 - 1316 жж
.........Оғыз ит-борақ (ит-барақ) деген тайпамен соғысып, (олардан) жеңіліс тапқан кезінде ол екі өзеннің арнасы құрайтын аралда қалып қойды, сөйтіп сол жерде орнықты (мекендеді). Осы уақытта күйеуі соғыста қайтыс болған бір жүкті әйел үлкен ағаштың діңгегіне кіріп алып, (сонда) баласын босанады. Бұл болған оқиға жайлы Оғызға айтылғанда: «Ол әйелдің күйеуі жоқ, (сондықтан) бұл бала менің балам болады», – деді оған жаны ашып. (Содан) ол (бала) Оғыздың ұлының жағдайына кірді (яғни соның ұлындай болды). Ол (Оғыз) оны «Қыпшақ» деп атады. (Қыпшақ) «қабық» (сөзінен) туындаған: (Қабық) түркі тілінде «діңгегінің ортасы шіріген ағаш» дегенді білдіреді. (Қыпшақ руының) бәрі осы баладан тарайды. Он жеті жыл өткен соң, Оғыз ит-барақ тайпасын жеңіп, Иран жеріне келді, содан (ол) аймақты бағындырды. Көп жылдар өткен соң ол өз уәлаятына қайтып оралды.......
Түп нұсқада 53- бет. 2018 жылғы Зәріпбай Оразбай аудармасында 63 -бет 1-Том 1-Кітап.

Тағдырдың тәлкегін-ай десеңізші, 1701 - 1917 аралығында өмір сүрген Ресей империясы құлағанға дейін қазаққа және оның бауырлары башқұртқа, ноғайға т.б. орыстың қолымен аш гиенадай тиген немістердің ата-бабасына Атилла Рим имериясынан азаттық алып берген еді. Ресей 1701 - 1917 жылдар аралығында немістердің Тефтон орденіне тиесілі болған деп біліңіздер, орыс патшалығы 1480 - 1701 жж. аралығында ғана ғұмыр кешті. Орыс патшалығының атын Ресей деп немістер ауыстырған. Франция Атилланы азат етуші деп біледі.

ЯҒНИ РЕСЕЙ ТАРИХШЫЛАРЫ ҚАСҚАНА МОНГОЛ АТАП ЖІБЕРГЕН ХАЛЫҚ ПЕН ҚЫПШАҚТҮБІРІ БІР ОҒЫЗДАР ЕКЕНІ ӘБДЕН ДӘЛЕЛДЕНДІ.
Демек, 19 ғасырда әйгілі ағылшын қытайтанушысы Эдуар Паркердің «СКИФ, ҒҰН және ТАТАР дегеніміз ол бір халықтың тарихы» деп жазғандығы айдан анық ақиқат болып шықты.

ЕНДЕШЕ ОҒЫЗ БОЛҒАҒАН ҚЫПШАҚТАР АТИЛАНЫҢ МҰРАГЕРІ ЕКЕН ДАУСЫЗ ШЫНДЫҚ!
#шыңғысхан #тарих #история #history