Vì sao những người lính Trường Sơn đều mong ước gặp Phạm Tiến Duật dù chỉ một lần?

Nhà thơ Phạm Tiến Duật sinh tháng 1.1941 tại Phú Thọ. Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, ông nhập ngũ và có 14 năm tại ngũ, trong đó có 8 năm gắn bó với Trường Sơn, với Đoàn 559. Phạm Tiến Duật từng được ví là “con chim lửa của Trường Sơn huyền thoại”, “cây săng lẻ của rừng già”, “nhà thơ lớn nhất thời chống Mỹ”.
Có thể khẳng định, quãng đời ở Trường Sơn là quãng đời đẹp nhất của nhà thơ Phạm Tiến Duật. Sinh thời, ông từng nói rằng, việc có mặt trên tuyến đường Trường Sơn máu lửa, cuốn vào cuộc chiến ác liệt của quân và dân ta là một cuộc phiêu bạt lớn của số phận. Chỉ khi ở đây, ông mới thấu hiểu và ghi nhận được vẻ đẹp và sức mạnh của thời đại mình qua hình ảnh rất cụ thể của người chiến sĩ lái xe, cô thanh niên xung phong, thậm chí con muỗi, con bướm trong rừng…
Đọc thơ ông, người ta thấy một Trường Sơn thu nhỏ. Mọi thứ ở Trường Sơn đều được Phạm Tiến Duật khắc họa bằng thơ. Những anh bộ đội lái xe quả cảm và vui tính: “Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha” (Bài thơ về tiểu đội xe không kính); những chiến sĩ công binh mở đường quả cảm: “Những đồng chí công binh lầm lì/ Mùi bộc phá trộn vào trong tiếng hát/ Trên áo giáp lấm đầy đất cát/ Lộp độp cơn mưa bi sắt đuối tầm” (Vầng trăng và những cuồng lửa); những cô gái thanh niên xung phong: “Ngày em phá nhiều bom nổ chậm/ đêm nằm mơ nói mớ vang nhà ”, nhưng vô cùng tinh nghịch, vô cùng lãng mạn và giàu tính nữ: “Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy nắng sớm/ Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều” (Gửi em cô thanh niên xung phong); rồi cả những người lính coi kho: “Mười năm sống xa phố, xa làng/ Tám năm ở trong núi trong hang/ Tất cả riêng chung…/ Dành cho miền Nam tất cả (Tiếng cười của đồng chí coi kho)…
Thơ ông, như một cuốn phim sống động. Sức hấp dẫn của thơ Phạm Tiến Duật không chỉ ở sự mới mẻ trong cách thức lựa chọn góc độ tiếp cận hiện thực, ở cấu tứ, giọng điệu mà còn thể hiện ở sự trẻ trung, tươi tắn của những chàng trai cô gái – những nguyên mẫu đời thường đã đi vào trang thơ một cách rất tự nhiên, trở thành những biểu tượng rạng rỡ cho vẻ đẹp và sức sống tình yêu của tuổi trẻ thời chống Mỹ…
Nhà văn Đỗ Chu cho rằng, lý do chủ yếu để giải thích tại sao thơ của Phạm Tiến Duật sớm được quần chúng đón nhận là bởi “anh là một người lính làm thơ cho lính đọc, anh chưa bao giờ sắm vai người nói hộ, chưa bao giờ yêu hộ, khóc hộ, lo âu hộ”. Theo Đỗ Chu, nhà thơ Phạm Tiến Duật là người một đời cõng lửa, chưa bao giờ vui quá, sướng quá, chưa bao giờ được làm một nhân vật quan trọng, nhưng anh vẫn là một người biết hát, dám hát, dám sống và dám viết như chính mình nghĩ thế, cảm thế về những năm tháng mình đã trải qua.
Trong kháng chiến chống Mỹ, thơ Phạm Tiến Duật có vị trí đặc biệt trong tâm hồn người lính. Thơ ông đã sớm đồng hành với cuộc chiến, vang vọng trong những cánh rừng Trường Sơn… Lúc sinh thời, khi được hỏi, ông là nhà thơ nổi tiếng của thời chống Mỹ, vậy ông có thể nói đôi lời về thơ của mình và sự gắn bó với Trường Sơn? nhà thơ Phạm Tiến Duật đã bày tỏ: “Trong Trường ca “Những vùng rừng không dân” (1971) tôi đã viết: “Từ cây lại trở về cây/ Từ rừng lại trở về đây gặp rừng”. Tỉnh Phú Thọ quê tôi là một tỉnh miền núi, từ cánh rừng quê hương tôi đến với rừng Trường Sơn như một lẽ tự nhiên. Trường Sơn không phải chỉ là một dãy núi mà là những cánh quân đông đảo hàng triệu người ra trận. Tôi gắn bó máu thịt với Trường Sơn và có thể nói Trường Sơn đã sinh ra nhà thơ Phạm Tiến Duật. Trước đây bây giờ và sau này nếu tôi viết được gì neo lại trong lòng bạn đọc chính là nhờ những năm tháng ở Trường Sơn!" (Theo Thu Hằng)
Nhà thơ Phạm Tiến Duật - Tác giả, tác phẩm là tư liệu quý cho bạn đọc yêu thơ và cho học sinh yêu thích môn văn.