CODA Archief | Het grote verhaal van Apeldoorn – thema Veilig | Gabi Rets

Het werk van Gabi Rets ben je voor je hier aankwam al tegengekomen in CODA Café of bij de garderobe in het museumdeel van het CODA gebouw. Ook de kartonnen letters aan het plafond voor de inleverautomaten van CODA Bibliotheek zijn door haar gemaakt. Gabi Rets werkt met karton; een robuust en grof materiaal dat in haar handen verandert in tekeningen en verhalen van karton. Voor deze hotspot liet zij zich inspireren door het thema Veilig op https://www.hetgroteverhaalvanapeldoo... en het poesiealbum uit haar jeugd.

Je kunt wetten en regels in het leven roepen die gevaar beperken. Ook je eigen gevoel en intuïtie zijn belangrijke graadmeters. Maar uiteindelijk is niets zonder gevaar en wat de een als bescherming en veiligheid ervaart kan voor iemand anders beklemmend of zelfs bedreigend zijn. Het dubbele gevoel van (on)veiligheid en de manier waarop iedereen dat anders inschat en ervaart, is een belangrijk uitgangspunt geweest voor Gabi Rets: “Als kind had ik een poesiealbum waar mijn vriendinnetjes lieve woorden in schreven en hartjes in tekenden. Een toonbeeld of symbool van veiligheid, maar als ik goed kijk vind ik de spreuken stom en de plakplaatjes ouderwets. Dit heeft toch niets met mij te maken? Die twijfels maakten het album voor mij unheimisch. De spanning tussen oppervlakkige geruststelling en de achterliggende schaduwkant heb ik willen verbeelden zodat de bezoeker het ook kan ervaren en erover na kan denken.”

De hotspot van Gabi Rets bestaat uit vier dubbele panelen waar je een groot album in kunt zien. De panelen zijn uitgevoerd in geel; een kleur die verwijst naar de zon maar ook een waarschuwing voor gevaar kan symboliseren. Daarnaast zie je zwarte tekening op een witte structuur die lijkt op een hekwerk of tralies. De tekeningen en het hekwerk zijn gemaakt van papier-maché en beschilderd met acrylverf. Als je dichterbij komt ontdek je kijkgaten in de gele panelen waarin objecten uit de collectie van CODA uitgelicht zijn die alles te maken hebben met (on)veiligheid.

De vier panelen gaf Gabi een thema:

· De goede, oude tijd: een tijd waarin vogels, bloemen, huisdieren en mensen op allerlei manieren beknot werden. De objecten vertellen over het prestige van oorlogsvoering en militairen. Daarnaast is er een prijzenkast die de triomf van het winnen relativeert.

· Het modernisme: een term voor vooruitstrevend, onconventioneel denken die een breuk met tradities aangeeft. Achter een veelbelovende mix van modernisme en volkskunst kondigen alledaagse voorwerpen de oorlog aan: een SS vlaggetje en nazi-bestek, gasmaskers en speelgoedsoldaten.

· Terug naar de natuur: als misleidende ideologie tijdens het nationaalsocialisme. De schetsen van de dansende mensen zijn ontstaan nadat Gabi een documentaire over de Joods-psychiatrische instelling Het Apeldoornsche Bosch bekeken had. In deze film zie je patiënten en personeel met elkaar dansen. Het is mooi weer en de stemming is vrolijk. De beelden zijn het ultieme symbool van veiligheid, maar in werkelijkheid werd de instelling in 1943 door de nazi’s ontruimd. Patiënten en het personeel werden gedeporteerd naar concentratiekampen en vrijwel allemaal vermoord. In de vitrines zijn voorwerpen te zien die de Jodenvervolging normaliseren en objecten die de onveilige oorlogssituatie persoonlijk maken.

· New world: Met internet als massamedium en nieuwe vragen over veiligheid en privacy, online agressie, gameverslaving, virussen en spyware. Een sprong naar het nu: een ogenschijnlijk veilige woonkamer met bloemetjesbehang, game-personages en knuffels. Zijn we weer terug bij de goede oude tijd, maar dan anders? Door de kijkgaten zijn objecten van hoop te zien; de humor van vlak na de oorlog, kinderen met hun bevrijders en militairen als beschermers.

Over Gabi Rets

Gabi Rets werd geboren in het Duitse Bad Honnef en volgde haar opleiding aan de Universität der Künste in Berlijn. Ze woont en werkt in Nijmegen en exposeerde eerder in Het Valkhof Museum Nijmegen en in de Fundatie in Zwolle. Haar werkt maakt deel uit van de CODA collectie en was te zien in CODA Paper Art 2019.

https://gabirets.nl/