(02) 1. KINH PHẠM VÕNG (Brahmajàla sutta) DUYÊN KHỞI - TK.TOẠI KHANH

Trong kinh Phạm Võng có một nhân vật tên là Suppiya. Suppiya là sư phụ của Brahmadatta.Lý do sư phụ ghét Đức Phật vì Suppiya là đệ tử của giáo chủ Sañjaya Belaṭṭhaputta một trong 6 vị giáo chủ lớn nhất thời Đức Phật.
Suppiya có ác cảm với ngài vì hai vị đại sư huynh của mình là Upatissa và Kolita ( Moggallana) đã bỏ thầy Sañjaya để theo Đức Phật. Chúng ta sẽ học về ông Sañjaya ở Kinh Sa Môn Quả . Suppiya là học trò của Sañjaya và là đồng môn với ngài Xá Lợi Phất và Mục Kiền Liên.
Ngài Xá Lợi Phất và Mục Kiền Liên xuất thân là hai vị công tử đại gia ở làng Nāḷanda giàu có nức tiếng. Một ngày kia hai vị đi tham dự lễ hội Girasamajja (giống như lễ hội Valentine, Father’day…) .Lúc này hai vị còn tên đời là Upatissa và Kolita.Lúc ngồi xem kịch, hai vị cùng có khởi lên suy nghĩ, thấy chán đời, họ nhìn nhau và ngài Xá Lợi Phất nói : Chỗ chúng ta không phải ở đây. Ngài Mục Kiền Liên nói « Tôi cũng nghĩ vậy » thế là họ xin phép cha mẹ đi tu. Cha mẹ họ là đại gia, tất nhiên không thể đồng ý, nhưng cũng không thể nào cản ngăn nổi. Họ nổi tiếng là bậc hiền trí, được hấp thụ nền giáo dục ưu việt hàng đầu của Ấn Độ thời đó, tinh thông Tam vệ Đà và thầy dạy thuộc loại cực giỏi hạng nhất.Hai vị rà soát nhân duyên, địa bàn hoằng pháp của ông Sañjaya , gặp lúc buồn chán nên theo. Khi vào nghe giáo lý thì thấy không ra sao, nản quá hai vị này nói với nhau : Chỗ dừng chân của chúng ta không phải là ở đây. Huynh đệ mình nếu ai tìm ra đạo nào hay hơn thì báo người kia biết. Ngài Xá Lợi Phất ra đường gặp ngài Assaji và chứng quả Tu –đà –hườn.
Sau đó ngài Xá Lợi Phất trở về tìm ngài Mục Kiền Liên . Ngài Mục Kiền Liên thấy ngài Xá Lợi Phất từ xa đi tới , nét mặt không còn là bạn mình ngày nào nữa. Ngài Xá Lợi Phất vốn dĩ đẹp trai khôi vĩ , hôm nay cộng thêm niềm tịnh lạc của một vị thánh, nên ngời sáng lung linh. Ngài Mục Kiền Liên thấy lạ nên hỏi : Hôm nay sư huynh có thay đổi gì lớn lao lắm, thây sư huynh đặc biệt lắm ?Ngài Xá Lợi Phất trả lời : Hôm nay tôi đã tìm thấy con đường nên đi, phải đi, cần thiết phải đi, nên lập tức trở về tìm sư đệ.
Ngài kể lại cuộc gặp gỡ của mình với ngài Asaji và dĩ nhiên phần quan trọng nhất là ngài không quên, ngài kể lại câu kệ ngài nghe được từ Ngài Assaji : « ye dhammā hetuppabhavā/Tesaṃ hetuṃ tabhāgato āha/Tesam ca yo nirodho/Evaṃ vādī mahā samaṇo »
Chỉ nghe câu : vạn pháp tùy duyên sanh, van pháp tùy duyên diệt, bậc đại Sa môn thầy của tôi đã nói rõ duyên sanh và duyên diệt , Ngài hiểu ngay rằng van pháp do duyên mà sanh và cũng do duyên mà diệt. Từ thoại đầu này, ngài ngộ liền lý Duyên Khởi và Bốn Đế lập tức chứng Dự Lưu và về kể ngài Mục Kiền Liên nghe,ngài Mục Kiền Liên nghe xong đúng một nốt nhạc rưởi cũng chứng sơ quả. Hai vị lập tức vào từ biệt sư phụ để đi xuất gia với Đức Thế Tôn.
Sư phụ Sañjaya thương quý hai vị đệ tử này lắm, vì trong đời chưa gặp ai thông minh hơn họ. Sañjaya nói : Đồ chúng của ta có 500 thôi giờ chia nhau làm giáo chủ, chứ đừng bỏ ta đi.
Hai vị nói : Thưa sư phụ, ngày nào không biết thì thôi , bây giờ thấy được con đường sáng rồi thì mình phải biết bỏ tối về sáng.
Sañjaya hỏi : Theo ngươi ngồi ở đuôi con công hay ngồi ở đầu con gà hay hơn ?, dĩ nhiên ta thích ở đầu con gà hơn đuôi con công.
Hai vị biết ông thầy này không thể nào thay đổi được, nên từ biệt ra đi. Trong số đồ chúng 500 , có một nửa là 250 người đi theo hai sư huynh này.Thế là hai vị này ra đi dắt theo 250 đệ tử. Tự họ đi theo chớ không ai dụ dỗ. Chân lý là một, thánh nhân là hai, không bao giờ đi chung với tuyên truyền tẩy não nhồi sọ. Bao giờ chúng ta còn xài ý niệm tuyên truyền, tẩy não nhồi sọ, dụ khị thì lúc đó không phải là chân lý.
250 vị cộng với 1000 đệ tử của ba anh em Kassapa tổng cộng là 1250 vị. Chính vì vậy trong đại thội thánh tăng đầu tiên sau khi Thế Tôn thành đạo, đã có trên một ngàn vị đệ tử là lý do đó. Trong 1250 vị thì 100% lục thông, tức là La-han có ngũ thông, thăng thiên độn thổ. Kêu mây gọi gió là chuyện nhỏ. Hội chúng này uy lực nghiêng trời, Phạm thiên phải ngả nón. Đó là duyên sự , vì vậy Suppiya có lòng ác cảm với Phật pháp. Ông nghĩ chính vì Sa môn Gotama mà đạo của sư phụ mình bị tổn giảm sa sút nghiêm trọng, ở đây cũng vậy, không biết đạo gì mà một nửa hội chúng kéo nhau đi một nửa thì về mặt dư luận không thể chấp nhận được. Vì ác cảm như vậy nên thoáng thấy từ xa ông đã bực nên nói đủ điều. người đệ tử là thanh niên Brahmadatta thấy sư phụ mình có vấn đề nên tìm cách giải thích. Chư tăng tháp tùng Đức Thế Tôn hôm đó có hai nhóm, nhóm thánh thì im ru lòng thanh thản, nhóm phàm thì tâm trạng lúc trồi lúc sụt lúc vui, lúc buồn, nghe ông thầy rủa quá thì nhột, nghe đệ tử bơm quá thì khoái. Đức Phật quán xét thấy hôm nay là đại nhân đại duyên để Ngài mượn cớ giảng kinh này.
Sau một quãng đường thấy chư tăng cần nghỉ ngơi, Đức PHẬT ngồi xuống và giảng kinh này. Trước khi giảng ngài có nói rõ :
Đừng vui khi thấy người ta tán thán Như Lai, đừng buồn khi thấy người ta nguyển rủa Tam Bảo