Kur paraja kishte vlerë tjetër! Si e ndërtoi familja Turtulli, Parisin e vogël, në Korçë

Në pjesën e parë të intervistës së tij për Dritare TV, Kristaq Turtulli ndan përvojën e tij të emigrimit në Kanada, duke bërë një krahasim të fortë midis mënyrës se si funksionon një shtet i ndërtuar nga emigrantët dhe realitetit aktual të Shqipërisë. I larguar pas trazirave të vitit 1997, Turtulli tregon se si Kanadaja nuk e pa atë si një të huaj të padëshiruar, por si një potencial për shoqërinë. Ai përshkruan me detaje programet shtetërore, si kurset e gjuhës (LINC) dhe mundësitë e shkollimit falas, të cilat u ofrohen të gjithë të sapoardhurve për t'u integruar dhe për t'u bërë qytetarë të denjë kanadezë. 'Kanadaja dhe Amerika u ndërtuan nga emigrantët,' thotë ai, duke theksuar se kjo mendësi e hapur dhe mungesa e komplekseve racore apo krahinore, ndryshe nga çfarë mund të ndodhë në vende si Greqia apo gjetkë në Evropë, është çelësi i suksesit të këtyre kombeve.
Biseda me gazetaren Rudina Xhunga prek edhe një plagë të hapur të shoqërisë shqiptare: shpopullimin. Ndërsa Turtulli flet për integrimin në Kanada, ngrihet paralelizmi me atë çka po ndodh sot në Shqipëri, ku vendi po zbrazet nga banorët e tij dhe po mbushet me punëtorë nga Afrika, Azia apo Lindja e Mesme. Turtulli shpreh skepticizëm dhe dhimbje për këtë transformim. Ai argumenton se ndërsa Kanadaja ka një sistem të konsoliduar ligjor dhe kulturor anglosakson që i asimilon dhe i edukon të ardhurit, Shqipëria rrezikon të humbasë identitetin e saj, pasi institucionet janë të dobëta dhe 'ardhësit e rinj' mund të mos gjejnë një sistem vlerash të forta për t'u përshtatur. Ai shpreh dëshirën që Shqipëria të ndërtohej nga vetë shqiptarët, por pranon realitetin e hidhur se pa një ndryshim rrënjësor të pronës, ligjit dhe mendësisë, rikthimi i diasporës mbetet i vështirë. Ky segment i intervistës shërben si një kambanë alarmi për të ardhmen demografike dhe kulturore të vendit, duke vënë në peshore modelin perëndimor të integrimit me kaosin e tranzicionit shqiptar.
EN: In the first part of his interview for Dritare TV, Kristaq Turtulli shares his experience of emigrating to Canada, drawing a sharp comparison between how a country built by immigrants functions and the current reality in Albania. Having left after the unrest of 1997, Turtulli explains how Canada did not see him as an unwelcome foreigner, but as someone with potential to contribute to society. He describes in detail the government programs—such as LINC language courses and free educational opportunities—offered to all newcomers to help them integrate and become dignified Canadian citizens. “Canada and America were built by immigrants,” he says, emphasizing that this open mindset and the absence of racial or regional complexes—unlike what can happen in places like Greece or elsewhere in Europe—is the key to the success of these nations.

His conversation with journalist Rudina Xhunga touches on an open wound in Albanian society: depopulation. As Turtulli speaks about integration in Canada, a parallel emerges with what is happening in Albania today, where the country is emptying of its own citizens while being filled with workers from Africa, Asia, and the Middle East. Turtulli expresses skepticism and sorrow about this transformation. He argues that while Canada has a solid Anglo-Saxon legal and cultural system that assimilates and educates newcomers, Albania risks losing its identity because its institutions are weak and the “new arrivals” may not find a strong value system to adapt to. He expresses his wish that Albania could be rebuilt by Albanians themselves, yet acknowledges the bitter reality that without a fundamental change in property rights, the rule of law, and mentality, the return of the diaspora remains difficult.

This segment of the interview serves as an alarm bell for the country’s demographic and cultural future, weighing the Western model of integration against the chaos of Albania’s prolonged transition.

   • Patriotët vs oligarkët shqiptarë. Përballj...  


Subscribe "Dritare TV": https://www.youtube.com/c/DritareTV?s...

Për më shume lajme dhe informacione kliko KËTU:
https://www.dritare.net​

Like faqen Dritare.net në Facebook:
  / portali.dritare​  

Follow Dritare TV në Instagram:​
  / dritare_tv  

Follow Rudina Xhunga në instagram:
  / rudinaxhunga  

Follow Rudina Xhunga në Twitter:
  / rudinaxhunga​  

DritareTv, është një web televizion, i dritare.net.
Ne jo vetëm informojmë, por dhe mirëinformojme.
Nëse kërkon një dritare, ja ku është DritareTv.