Muzeum Fort Wielka Księża Góra - z lotu ptaka

Realizacja filmu: photodron.pl

Fort Wielka Księża Góra

Góry Księże, dominujące nad Grudziądzem od wschodu, to z punktu widzenia obrony miasta najważniejsze strategicznie miejsce. Atakujący grudziądzką twierdzę wróg miałby stąd doskonały punkt obserwacyjny, a ustawione tu działa umożliwiałyby ostrzał zabudowy oraz mostu kolejowo-drogowego na Wiśle. Dlatego u schyłku XIX wieku pruskie władze wojskowe zdecydowały o budowie w tym miejscu potężnych fortyfikacji, w tym najcięższych – pancernych.

Historia obiektu

Fort Wielka Księża Góra zbudowano na kulminacji wzgórza i na jego zachodnim stoku, na sztucznie uformowanych tarasach. Prace budowlane rozpoczęto w 1889 roku i już dwa lata później ukończono dwa schrony piechoty oraz schron amunicyjny. W latach 1894-95 wzniesiono kompleks dwóch połączonych ze sobą i wyposażonych w pancerne wieże schronów: koszarowy piechoty oraz baterię pancerną. W latach 1898-1900 powstał kolejny schron koszarowy piechoty oraz 6 dwukomorowych wartowni wbudowanych w wał fortu. W wale umieszczono także pięć podwójnych stanowisk dla przewoźnych wieżyczek armat 5,3 cm. Prawdopodobnie w 1905 roku zbudowano jeszcze dwukomorowy schron sanitarny, a w fosie zlokalizowano cztery żelbetowe stanowiska obserwacyjne. W następnych latach fort zelektryfikowano oraz zbudowano wartownię przy bramie głównej. Całość chroniona była kratą forteczną oraz szerokim pasem zasieków z drutu kolczastego.

Wojsko Polskie przejęło w 1920 roku obiekt opróżniony z agregatów dieslowskich, zaś wieże pancerne były pozbawione luf. We wrześniu 1939 roku fort został obsadzony przez oddziały tyłowe. Urządzono to zapasowe stanowisko dowodzenia oraz obserwatorów artylerii. W schronie sanitarnym urządzono szpital polowy. Podczas okupacji Niemcy umieścili w forcie magazyn amunicji i materiałów wybuchowych. W lutym 1945 roku warownię zajęły wojska radzieckie i z ciężkich haubic ostrzeliwały stąd miasto. Po wojnie Wojsko Polskie urządziło tu magazyny. W 2000 roku fort został sprzedany osobie prywatnej, jednak przez kolejne lata ulegał stopniowemu niszczeniu. Obecny właściciel od 2008 roku stara się przywrócić obiektowi dawną świetność.

Obsługą ruchu turystycznego w forcie zajmuje się Stowarzyszenie Fort Wielka Księża Góra.

Godziny Otwarcia:

poniedziałek zamknięte
wtorek 10.00-17.00
środa 10.00-17.00
czwartek 10.00-17.00
piątek 10.00-17.00
sobota 10.00-18.00
niedziela 10.00-18.00
Wielkie Lniska 22, 86-302 Grudziądz
tel. 607 399 030, [email protected]
www.fb.com/fwkg.grudziadz