25 Zaandam: Polak & Schwarz

Maison Essence, de Zaandamse fabriek van Polak & Schwarz, krijgt in de oorlog snel te maken met de beperkende maatregelen van het naziregime. In de opmaat naar het vernietigingsproces begint de ‘arisering’ van bedrijven. Joodse eigenaren worden gedwongen hun bedrijven af te staan, Joodse werknemers worden ontslagen. Vooruitlopend op dit proces stelt de familie Schwarz een niet-Joodse directeur aan: Cook Brummer. Brummer loodst het bedrijf door de oorlog en weet talrijke medewerkers uit de handen van de Duitsers te redden. Op het monument staan de namen van 22 medewerkers, waarvan vier gepensioneerden en vier familieleden van de oprichters die in Duitse concentratiekampen zijn vermoord of omkwamen door uitputting.
De plaquette hangt in de hal van het enig overgebleven gebouw van de Zaandamse fabriek van Polak & Schwarz aan het Irene Vorrinkplein in Zaandam.

Dick Schwarz (1931) was de zoon van de directeur van Polak & Schwarz. Na de ‘ontsnapping’ uit Westerbork dook de familie onder.
Maurits van Witsen (1928) was de zoon van de Joodse procuratiehouder van Polak & Schwarz, in 1943 vluchtte de familie naar Brussel.