Lãi Suất 😱 ảnh hưởng thị trường chứng khoán Việt Nam như thế nào !?

Mối quan hệ giữa lãi suất và thị trường chứng khoán

Trong kinh tế vĩ mô, lãi suất và thị trường chứng khoán luôn tồn tại một mối quan hệ mật thiết, thậm chí có thể xem là hai “bình thông nhau” về dòng tiền. Sự dịch chuyển của lãi suất không chỉ phản ánh chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi của nhà đầu tư, đến dòng vốn chảy vào hoặc rút ra khỏi thị trường chứng khoán. Việc hiểu rõ mối quan hệ này chính là chìa khóa để nắm bắt chu kỳ vận động của thị trường, nhận diện được đâu là giai đoạn tăng trưởng bền vững, đâu là tín hiệu cảnh báo thị trường sắp đạt đỉnh và chuẩn bị điều chỉnh.

1. Khi lãi suất giảm – Dòng tiền ngân hàng chảy mạnh vào chứng khoán

Khi lãi suất ở mức cao, đa phần dòng tiền nhàn rỗi sẽ tìm đến kênh gửi tiết kiệm hoặc trái phiếu vì tính an toàn và lợi suất ổn định. Tuy nhiên, khi Ngân hàng Nhà nước thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ, giảm lãi suất điều hành, lập tức lãi suất huy động và cho vay của các ngân hàng thương mại cũng giảm theo. Lúc này, gửi tiền ngân hàng không còn hấp dẫn, bởi lợi nhuận sinh ra từ tiền gửi thấp hơn kỳ vọng.

Chính trong bối cảnh ấy, dòng tiền thường có xu hướng dịch chuyển sang những kênh đầu tư khác có khả năng sinh lời cao hơn, mà thị trường chứng khoán là lựa chọn nổi bật. Giá cổ phiếu được hưởng lợi kép: vừa từ chi phí vốn giảm (giúp doanh nghiệp dễ vay vốn, mở rộng sản xuất kinh doanh), vừa từ dòng tiền đầu tư chảy mạnh vào thị trường. Đây là giai đoạn thị trường bước vào sóng tăng (uptrend), khi niềm tin của nhà đầu tư dâng cao và giá cổ phiếu liên tục leo thang.

2. Khi lãi suất tăng – Dòng tiền bị rút khỏi thị trường chứng khoán

Ngược lại, khi nền kinh tế có dấu hiệu “quá nóng” hoặc áp lực lạm phát gia tăng, ngân hàng trung ương sẽ thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ bằng cách nâng lãi suất. Lãi suất tăng kéo theo lãi vay tăng, khiến chi phí vốn của doanh nghiệp tăng, lợi nhuận kỳ vọng giảm. Đồng thời, lãi suất huy động ngân hàng cũng trở nên hấp dẫn hơn, khiến nhà đầu tư cân nhắc rút vốn khỏi chứng khoán để gửi tiết kiệm hoặc nắm giữ trái phiếu.

Điều này tạo ra tác động kép: dòng tiền trên thị trường chứng khoán suy giảm, đồng thời kỳ vọng lợi nhuận doanh nghiệp cũng bị thu hẹp. Khi cung lớn hơn cầu, giá cổ phiếu đảo chiều giảm. Đây chính là giai đoạn thị trường bước vào nhịp phân phối, thể hiện sự chững lại sau một chu kỳ tăng dài.

3. Thị trường chỉ đạt đỉnh khi lãi suất đảo chiều tăng mạnh

Một đặc điểm đáng chú ý là: thị trường chứng khoán thường đạt đỉnh ngay sau khi lãi suất bắt đầu bước vào chu kỳ tăng. Trong giai đoạn cuối của sóng tăng, dù lãi suất chưa quá cao, nhưng chỉ cần tín hiệu thắt chặt chính sách tiền tệ xuất hiện, tâm lý thị trường sẽ thay đổi nhanh chóng. Nhà đầu tư bắt đầu lo ngại rủi ro và chốt lời.

Lúc này, những cổ phiếu vốn hóa lớn, những nhóm ngành từng dẫn sóng cũng bước vào giai đoạn phân phối mạnh. Dòng tiền yếu dần, thị trường dễ xảy ra những cú sụt giảm mạnh bất ngờ. Khi lãi suất tiếp tục duy trì ở mức cao, dòng tiền bị hút về ngân hàng, thị trường chứng khoán chính thức bước vào giai đoạn downtrend, khép lại chu kỳ tăng trưởng trước đó.

4. Chu kỳ lãi suất và sóng thị trường chứng khoán

Có thể nói, sự vận động của lãi suất gần như định hình toàn bộ sóng lớn của thị trường chứng khoán:

Lãi suất giảm sâu, duy trì ở mức thấp: Sóng uptrend hình thành, dòng tiền ào ạt chảy vào thị trường.

Lãi suất chạm đáy và đi ngang: Thị trường chứng khoán tiếp tục tăng nhưng bắt đầu xuất hiện sự phân hóa, không còn tăng đồng loạt.

Lãi suất nhích tăng: Thị trường tiệm cận đỉnh, dòng tiền thận trọng, bắt đầu có sự điều chỉnh.

Lãi suất tăng mạnh: Sóng uptrend kết thúc, thị trường rơi vào downtrend, giá cổ phiếu lao dốc.

Kết luận

Mối quan hệ giữa lãi suất và thị trường chứng khoán không chỉ đơn thuần là sự dịch chuyển của dòng tiền, mà còn là thước đo phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư về tương lai kinh tế. Thị trường chỉ thực sự đạt đỉnh khi lãi suất bước vào chu kỳ tăng, vì lúc đó dòng tiền bị hút ngược trở lại ngân hàng, còn kỳ vọng lợi nhuận doanh nghiệp cũng sụt giảm. Hiểu được quy luật này, nhà đầu tư sẽ có cái nhìn chiến lược hơn, biết khi nào nên mạnh dạn tham gia, và khi nào nên thận trọng rút lui để bảo vệ thành quả đã đạt được trong chu kỳ tăng giá.