Midyat'ta Kadim Telkari Sanatı Usta–Çırak Hikâyesiyle Yaşatılıyor

Kadim Mezopotamya topraklarında yaklaşık 3 bin yıldır varlığını sürdüren telkari sanatı, usta–çırak ilişkisiyle günümüze taşınmaya devam ediyor. Midyat’ta yaşayan Süryani telkari ustası Murat Aslan ile Müslüman iş insanı Rıfat Direkçi’nin yolları, bu köklü el sanatında anlamlı bir hikâyede kesişti. 12 yaşından bu yana telkari sanatıyla uğraşan ve bugün 40 yıllık meslek hayatının zirvesinde olan 52 yaşındaki Murat Aslan, bu kadim sanatı yaşatmak ve yeni nesillere aktarmak için atölyesinde üretimlerini sürdürüyor. Gümüşü adeta dantel gibi işleyerek takı ve süs eşyalarına dönüştüren Aslan, telkârinin büyük sabır, emek ve ustalık gerektirdiğini vurguluyor. Çocukluk yıllarında telkâriyle tanışan ancak o dönem yalnızca bir hafta bu sanata dokunabilen 42 yaşındaki iş insanı Rıfat Direkçi ise, içinde hep kalan öğrenme isteğini tam 30 yıl sonra gerçeğe dönüştürdü. Altı çocuk babası olan Direkçi, yaklaşık bir yıldır Süryani ustaların yanında telkari eğitimi alarak sanatın en ince detaylarını öğrenmeye başladı. Geçmişten günümüze özellikle kadınların süs eşyalarında ve ev dekorasyonunda önemli bir yere sahip olan telkari, günümüzde de cazibesini koruyor. Yerli ve yabancı turistlerin bölgeye artan ilgisi ve kültür turlarıyla birlikte telkari gümüşüne olan talep her geçen gün artıyor.
Usta Murat Aslan, telkari sanatının yok olmaması için gençlerin bu alana yönelmesinin büyük önem taşıdığını belirterek, “Bu sanatı eskiden ustalarımız öğretmezdi; kendi ailelerinin dışına çıkmaması için ve başkalarının öğrenmeyip kendilerinin daha çok kazanç sağlamaları içindi. Benim fikrim ise böyle değil. Benim düşüncem, Midyat’ın tanıtımı için dünyanın her ülkesinden, her yerinden farklı çırakların gelip benim yanımda bu sanatı öğrenmesidir. Kendi ülkelerinde bu sanatı icra ettiklerinde, “Bu sanatı nereden öğrendiniz?” diye sorulduğunda Midyat’ta öğrendiklerini söylemeleri, Midyat’a bence çok daha büyük bir katkı sağlar. Bu nedenle, kim olursa olsun bu sanatı öğrenmek isteyen herkese kapım açıktır; ben her zaman hazırım ve öğretmeye de hazırım. Dilerim bundan sonra Rıfat Bey gibi başka kişiler de gelip bu sanatı öğrenir ve devam ettirir. Çünkü bu sanat, şu an kaybolmaya yüz tutmuş sanatlarımızdan biridir ve ustası da giderek azalmaktadır. Bu yüzden yaşatılması bizler için çok önemlidir.” Dedi.
Telkari sanatını öğrenen Rıfat Direkçi de, “Bu mesleği her zaman bir altın bilezik olarak gördüm. Midyat’ın bu telli tarihî sanatına hep merak ve ilgiyle baktım. Bu sanatı bir Süryani ustanın elinden öğrenmek benim için büyük bir gurur ve mutluluk kaynağıdır. Gelecekte bu mesleğin ve sanatın yok olmaması, devam edebilmesi için emek ve zaman harcayıp bana bu sanatı öğrettikleri için kendilerine ayrıca şükranlarımı sunuyorum. Bir Müslüman olarak, bir Süryani ustanın yanında bu sanatı ve mesleği öğrenmek çocukluk hayalimin gerçekleşmesine vesile oldu. Bu nedenle ustam Murat Aslan’a çok teşekkür ederim. Genç kızların ve erkeklerin, gençlerin takı ihtiyacının burada karşılanması gurur vericidir. Bugün bir gümüş kemerin, bir küpenin, bir bilekliğin, bir yüzüğün ya da benzeri toka ve aksesuar ürünlerinin burada tasarlanıp üretilmesi benim için ayrı bir mutluluktur. Bu mesleği severek ve isteyerek öğrendim; öğrenmek için de daha fazla zaman ayırıyorum. Hayali olan, merak eden gençlerin de bir altın bilezik sahibi olmaları için bu atölyede bir meslek öğrenmeye zaman ayırmalarını tavsiye ediyorum.” dedi.
Atölyesinde birbirinden değerli el emeği ürünler üreten Aslan ve çırağı Rıfat Direkçi, telkari sanatını hem yaşatıyor hem de gelecek kuşaklara aktarmak için çalışmalarını sürdürüyor.




#Telkari #KadimSanat #Midyat #Mardin #Mezopotamya #UstaÇırak #GelenekselElSanatları #Gümüşİşçiliği #SüryaniKültürü #KültürelMiras #ElEmeği #Sanatınİzinde #TelkariSanatı #MidyatTelkarisi #KültürTurizmi #YaşayanMiras #Zanaat #AnadoluSanatı #Ustalık #GelecekNesiller