अवीट अमोला घेता पैं निमोला ।

संत निवृत्तीनाथ अभंग-1

अवीट अमोला घेता पैं निमोला ।
तो प्रत्यक्ष देखिला भीमातटीं ॥ १ ॥

अव्यक्त साकार अकारिला अंकूर ।
क्षरला चराचर भक्तिकाजें ॥ २ ॥

अनुमान विटे सर्वाघटींमाजिटें ।
तें परब्रह्म ईटें भक्तिसाह्य ॥ ३ ॥

निवृत्ति घनवट पिकलिसे पेठ ।
पुंडलिकें प्रगट केलें असे ॥ ४ ॥

संत निवृत्तीनाथ हे मराठी संतसाहित्यातील एक दिव्य आणि अंतर्मुख करणारे व्यक्तिमत्त्व. त्यांच्या रचनांमध्ये अध्यात्मिक प्रगल्भता, साधनेसाठी आवश्यक असलेली एकाग्रता आणि मानवाच्या अंतःकरणात वसणारी भक्ती यांचा एक सुंदर संगम दिसतो. निवृत्तीनाथ यांच्या अभंगांमध्ये जीव आणि ब्रह्म यासंबंधी अत्यंत सूक्ष्म तत्त्वज्ञान समाविष्ट आहे, जे समजण्यास सोपे असून जीवनाला मार्गदर्शन करणारे आहे.

या व्हिडिओमध्ये आम्ही संत निवृत्तीनाथ यांच्या निवडक अभंगांचे शांत, सुमधुर आणि अर्थपूर्ण सादरीकरण केले आहे. प्रत्येक अभंगामध्ये व्यक्त झालेल्या ओळी मानवी जीवनाशी निगडित गहन सत्य सांगतात. त्यांच्या रचनांचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्या ओळीत असलेली साधेपणा आणि अर्थातील खोली. यामुळे ते आजही लाखो भक्तांच्या मनाला स्पर्श करतात.

अभंगांचा अर्थ व भावार्थ

प्रत्येक अभंग जीवनाला एका आध्यात्मिक दिशेने नेतो.
कधीकधी तो अहंकार दूर करण्याचा संदेश देतो,
कधी मनःशांतीचा मार्ग दाखवतो,
तर कधी भक्ती म्हणजे आत्मसमर्पण हे सहजपणे समजावतो.

संत निवृत्तीनाथ यांच्या अभंगांतील काही प्रमुख भावार्थ:

१. आत्मज्ञानाचे महत्त्व

अभंगांमधील अनेक ओळी आत्मज्ञानाचा मार्ग दाखवतात. खऱ्या ज्ञानाचा उगम बाह्य जगात नसून आतल्या शांततेत आहे, हे ते स्पष्ट करतात. मनाला स्थिर करणे, इंद्रियांचे संयमन, आणि निर्मळ भाव ठेवणे हे आध्यात्मिकतेचे पहिले पाऊल आहे.

२. भक्तीमध्ये समर्पण

निवृत्तीनाथ सांंगतात की भक्ती ही केवळ गाणी गाणे नसून एक मनोवृत्ती आहे. देवाच्या चरणी मन समर्पित केले की जीवनातील संघर्ष हलके वाटतात. अभंगांचा स्वर हा समर्पणातून येणाऱ्या समाधानाचा परिचय देतो.

३. सांसारिक भ्रमाचा त्याग

अनेक रचनांतून सांसारिक मोह, अस्थिरता आणि भ्रम यांचे स्वरूप स्पष्ट केले आहे. ते सांगतात की या जगात काहीही शाश्वत नाही. मनाला जेव्हा ही गोष्ट समजते तेव्हा जीवन हलके होते आणि मन उन्नत दिशेला वळते.

४. जीवनातील शांतीचा मार्ग

अभंगांमध्ये शांत आणि स्थिर जीवन जगण्याचे मार्गदर्शन आहे. मनातील कलह संपला की भक्तीची फुले फुलतात. निवृत्तीनाथ यांच्या लेखणीतून हे अत्यंत सहजपणे प्रकट होते.

अभंगांचे महत्त्व

संत निवृत्तीनाथ यांचे अभंग केवळ भक्तिगीते नाहीत; ते मानवी जीवनाचे मार्गदर्शक आहे.
त्यांचे काही प्रमुख महत्त्व पुढीलप्रमाणे:

ते मनाला स्थैर्य देतात

छळणाऱ्या प्रश्नांची शांत उत्तरे देतात

मानवी जीवनातील अनावश्यक ओझे दूर करतात

आत्मिक आनंदाचा मार्ग दाखवतात

आणि सर्वांत महत्त्वाचे म्हणजे, ते मनाला देवाच्या जवळ घेऊन जातात

निवृत्तीनाथ यांचा विचार कोणत्याही एका पंथापुरता मर्यादित नाही. तो सार्वत्रिक आहे. भक्ती, साधना, आत्मज्ञान, समर्पण — ही सर्व मूल्ये मानवी जीवनासाठी अजरामर आहेत. त्यामुळेच त्यांचे अभंग आजही लोकांच्या हृदयात स्थान मिळवतात आणि जीवनाला दिशा देतात.

हा व्हिडिओ का पाहावा?

या व्हिडिओमध्ये तुम्हाला:
निवडक अभंगांचे सुंदर सादरीकरण, अर्थपूर्ण आध्यात्मिकता, प्रत्येक अभंगामागील गहन संदेश, मनाला स्थिर करणारा स्वर—असा संपूर्ण आध्यात्मिक अनुभव मिळेल.

महापुरुष साहित्य चॅनेलचा उद्देश संतांचे साहित्य, उपदेश आणि विचार साध्या शब्दांत लोकांपर्यंत पोहोचवणे हा आहे. या परंपरेचा प्रसार व्हावा, लोकांना संतवचनांमधून प्रेरणा मिळावी, आणि त्यांच्या आयुष्यात शांततेची अनुभूती यावी, हे आमचे ध्येय आहे.

हा व्हिडिओ पूर्ण पाहा.
लाईक करा.
तुमचे विचार कमेंटमध्ये लिहा.
आणि संतपरंपरेवरील असेच आध्यात्मिक सादरीकरण पाहण्यासाठी चॅनेल सबस्क्राइब करा.


#संतनिवृत्तीनाथ #निवृत्तीनाथअभंग #अभंग #मराठीअभंग #भक्तीगीत #मराठीभजन #भक्तिपरंपरा #महापुरुषसाहित्य #अध्यात्म #ज्ञानेश्वरीपरंपरा #मराठीसाहित्य #विठ्ठलभक्ती