Əməyin təhlükəsizliyi və əmək fəaliyyəti ilə bağlı ümumi faktorlar və təlimatlar✅️

📌 Əməyin təhlükəsizliyi və əmək fəaliyyəti ilə bağlı ümumi faktorlar və təlimatlar

➡️ 1. Əməyin təhlükəsizliyi anlayışı

🔖Əmək – insanın cəmiyyətin və özünün tələbatlarını ödəmək üçün məqsədyönlü fəaliyyəti olub, fiziki (maddi) və əqli (qeyri-maddi) formaları vardır.

🔖Əmək nəticəsində insan təbiəti dəyişdirməklə yanaşı, özünü də inkişaf etdirir.

🔖Əməyin təhlükəsizliyi – iş prosesində zərərli və təhlükəli istehsalat amillərinin işçiyə mənfi təsir göstərmədiyi əmək şəraiti deməkdir.


*👉 İşəgötürən iş yerini əməyin mühafizəsi normalarına uyğun təşkil etməli, sağlam və təhlükəsiz şərait yaratmalı, işçinin həyatını müəssisənin iqtisadi maraqlarından üstün tutmalıdır*.


➡️ 2. Təhlükəsizlik üzrə təlimatlandırma növləri

🔖Əmək müəssisələrində bütün işçilərə onların peşəsindən və vəzifəsindən asılı olmayaraq təhlükəsizlik qaydaları öyrədilir. Təlimatlar aşağıdakı mərhələlərdə keçirilir:

🔵1. Giriş təlimatı – müəssisəyə yeni gələnlər üçün.


🟣2. İlkin təlimat – birbaşa iş yerində, konkret avadanlıq və iş prosesi üzrə.


🟢3. Dövrü təkrar təlimat – müəyyən müddətlərdən bir, qaydaların xatırladılması üçün.


🔴4. Növbədənkənar təlimat – istehsalatda qəza, texniki dəyişiklik və ya qayda pozuntusu baş verdikdə.




➡️ 3. Əmək fəaliyyəti və insan orqanizmi

🔖Əmək fəaliyyəti istehsal prosesinin əsas hissəsidir və müxtəlif sahələrdə – pedaqoji, ictimai, sənaye və s. formada həyata keçirilir.

🔖İş prosesində insan orqanizmində damar, tənəffüs, əsəb sistemi və qan dövranı aktiv işləyir.

🔖İşin ağırlığı və intensivliyi insanın fiziki və əsəbi enerjisinin sərfi ilə ölçülür.



➡️ 4. Əməyin intensivliyinə təsir edən faktorlar

✅️Sosial şərait: kollektivdə münasibətlər, texniki vasitələrin səviyyəsi, təhlükəsizlik, maddi maraq.

✅️Xarici şərait: iqlim, sanitar-gigiyena vəziyyəti.

✅️Yaşayış şəraiti: qida, sağlamlıq, mənzil və s.

✅️Fərdi faktorlar: şəxsi xüsusiyyətlər, sağlamlıq vəziyyəti.


👉 Əmək şəraiti düzgün təşkil edilmədikdə işçi tez yorulur, diqqəti azalır və xəsarət riski artır.

➡️ 5. Normal iş şəraitinin yaradılmasına təsir edən əsas amillər

↘️İş yerinin işıqlandırılması.

♻️Havanın keyfiyyəti: temperatur, nəmlik, təzyiq, havanın təmizliyi.

♻️Avadanlıqların yaratdığı səs və vibrasiya.


♻️Əgər bu amillər norma daxilində deyilsə, mühit zərərli istehsalat mühiti hesab olunur.


📌 Nəticə: Əməyin təhlükəsizliyi yalnız işçinin sağlamlığını qorumaq üçün deyil, həm də istehsalatın keyfiyyətli və davamlı olmasının əsas şərtidir. Təhlükəsizlik qaydaları həm işəgötürən, həm də işçi tərəfindən ciddi şəkildə riayət olunmalıdır.