فیلم قبل انقلاب بهرام بیضایی - کلاغ - رنگی و ترمیم شده بدون سانسور

#Shouka_Film
#شوکا_فیلم
#فیلم_جدید
کلاغ فیلمی به نویسندگی و کارگردانیِ بهرام بیضایی با بازیِ حسین پرورش و آنیک شفرازیان و پروانه معصومی است که – پس از کوششِ نافرجام برای ساختنِ فیلمِ حقایق درباره‌ی لیلا دختر ادریس – در سالِ ۱۳۵۶ ساخته شد. این سوّمین فیلمِ بلندِ بیضایی است.

خلاصهٔ داستان
اصالت (حسین پرورش) در جستجوی موضوعی برای ساختنِ یک برنامهٔ تلویزیونی است که یک آگهی در روزنامهٔ عصر می‌بیند که نوشته دختر جوانی گم شده و یابنده با نشانیِ مندرج در آگهی تماس بگیرد. عکس دختر گمشده به نظرِ اصالت آشنا می‌آید، و می‌کوشد به یاد آورد که او را کجا دیده است. شب‌هنگام آسیه (پروانه معصومی) به دورهٔ هفتگیِ همکاران می‌رود، و موضوعِ دخترِ گمشده را به‌طورِ شوخی‌آمیز به میان می‌آورد. آسیه آموزگار مدرسهٔ کر و لال‌هاست و در منزل خاطراتِ مادرشوهرش را می‌نویسد، که از خانوادهٔ اصیل و متجدّدی بوده است. اصالت به نشانیِ داده شده در آگهی می‌رود و می‌فهمد که نشانی مربوط به سی سال پیش است: سنگلج. آسیه نیز به موضوعِ دخترِ گمشده علاقه نشان می‌دهد. همکارانِ اصالت موفّق می‌شوند با یک تلفنِ دروغین او را به تهیهٔ گزارشی از آلودگیِ هوا بکشانند. مادر در بازگفتنِ خاطراتش آسیه را به دوره‌ای دور می‌برد، به دیدارِ جاها و مردمی که دیگر نیستند. مادر در جوانی نامزدش را از دست داده و به ازدواجی کوتاه و بی‌عشق تن درداده، و اصالت را، که فرزندخوانده‌اش است، در شلوغیِ زمانِ جنگ در بیمارستان یافته است. چندی بعد مادر با شنیدنِ خبرِ دروغِ پیدا شدنِ دخترِ گمشده منقلب می‌شود، و آسیه که بو برده که همهٔ این مسائل با هم مربوط است به جستجو می‌پردازد و در اتاقِ مادر عکسِ دخترِ گمشده را می‌یابد و می‌فهمد که گمشده همانا جوانیِ مادر است.

ساخت
با کار در فیلم کلاغ پی‌بردم که یک چیزهایی را باید از نو یاد بگیرم و به فکر و نگاهم باید شکل و عمق بدهم.

عزیز ساعتی، ۱۳۷۱

مردادِ ۱۳۵۵: توافق نهایی مابین تهیه‌کننده فیلم کلاغ «شرکت گسترش صنایع سینمایی ایران» و بهرام بیضایی و همچنین ادامه نگارش فیلم‌نامه «کلاغ» توسط بهرام بیضایی

در جریانِ فیلمبرداری سکانسِ نهایی نزاعی میانِ کارگردان و پروانه معصومی درگرفت، که با میانجی‌گریِ همکاران برطرف شد.

بازیگران

پروانه معصومی در نمایی از فیلم
«داستان زندگی خانم عصمت صفوی بود و فیلم‌نامه‌اش هم برای ایشان نوشته شده بود. . . . کلاغ قرار بود سپاسگزاری آقای بیضایی از این زن بزرگ سینمای ما باشد. اما متأسفانه خانم صفوی فوت کردند . . .»
پروانه معصومی، ۲۰۰۵ میلادی
بازیگر گوینده نقش
پروانه معصومی ژاله کاظمی آسیه
حسین پرورش ناصر طهماسب اصالت
آنیک شفرازیان فهیمه راستکار مادر اصالت
منوچهر فرید حسین عرفانی آقای دبیری
جمشید لایق عزت‌الله مقبلی آقای ابتکار
محمّد مطیع منوچهر والی‌زاده آقای دیم‌کار
شهرام گلچین آرشاک قوکاسیان کارگردان
میراحمد ایروانلو محمّدباقر توکّلی کلنل
آقاجان رفیعی بدری نوراللهی دکتر