Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach

Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach to jedyna w Polsce wieś będąca w całości obiektem muzealnym. Kluki bywają też nazywane Klukami Smołdzińskimi (po słowińsku Kláhi lub Kláčicä, kaszbsku Klëczi, a po niemiecku Klucken). Skansen położony jest w woj. pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Smołdzino, na Wybrzeżu Słowińskim i nad jeziorem Łebsko (Słowiński Park Narodowy, na wysokości 2 do 5 m n.p.m. W 2011 wieś liczyła jeszcze 95 mieszkańców.

Założona w XVI w. jako wieś Otok, pod koniec XVIII w. została rozbudowana, a nazwa zmieniona na obecne Kluki (pochodzi od nazwiska pierwszych mieszkańców). Jednocześnie wieś rozbudowała się na południe, dając początek nowym osadom, dziś już nieistniejącym: Kluki Ciemińskie, Kluki Żeleskie i Pawełki.
Muzeum to dawna osada rybacka z zachowaną XVIII i XIX - wieczną zabudową ryglową (szkieletową), chałupy ryglowe kryte strzechą lub gontem. Za wsią, przy drodze w kierunku Czołpina usytuowany jest mały i skromny cmentarz słowiński założony w XVIII w., wpisany do rejestru zabytków w 1987 r. Do początku lat 1970. wieś zamieszkiwała autochtoniczna ludność pochodzenia słowińskiego.

Idea utworzenia Zagrody Muzealnej w Klukach narodziła się w 1958 roku wśród muzealników i społeczników zaangażowanych w "sprawę Słowińców". Wymienić tu należy Marię Zaborowską – ówczesnego kierownika muzeum w Słupsku, Mariana Sikorę – muzealnika koszalińskiego, redaktorów Posmykiewicza i Piątkowskiego. Koncepcję naukową dla zagrody stworzył zespół etnografów i naukowców z Torunia pod kierownictwem prof. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej. Od czerwca 1959 roku prowadzili badania terenowe, gromadzili eksponaty i pracowali nad scenariuszem przyszłej ekspozycji.

22 września 1963 roku przecięto wstęgę otwierając Muzealną Zagrodę Słowińską w Klukach. W 1965 roku, po utworzeniu w Słupsku Muzeum Okręgowego Zagroda weszła w jego skład jako filia Działu Etnograficznego. Muzealna Zagroda (dzisiejsza Reimannów) składała się z trzyrodzinnej chałupy mieszkalnej, dwóch budynków inwentarskich i stodółki oraz studni z żurawiem. W pierwszym inwentarzu Zagrody znalazło się trzysta osiemnaście eksponatów ruchomych. Utworzona ekspozycja była różnorodna: część poświęcono wprowadzeniu do kultury Słowińców, część na wystawy tematyczne prezentujące wybrane dziedziny życia np. obróbkę włókna, transport, rolnictwo, część wykorzystano na aranżację wnętrza chałupy słowińskiej.

W latach 1974 -76 muzealnicy słupscy podjęli batalię o zachowanie niektórych zabytkowych obiektów. Rezultatem była zgoda władz na przeniesienie do skansenu sześciu zagród. Rozebrano i zabezpieczono XVIII-wieczną chałupę Charlotty Klück z Kluk, datowaną na 1841 rok chałupę z Żoruchowa, pochodzące z Kluk Żeleskich zagrody z początku XIX w. i lat 20 XX wieku, in situ zabezpieczono dwie XIX-wieczne zagrody w Klukach. Tylko tyle zdołano uratować. Reszta szachulcowych budynków zniknęła z Kluk i innych wsi. Wsie Kluki Żeleskie i Ciemińskie w ogóle przestały istnieć. Pod koniec lat 70. etnografowie Hugona Ostrowska-Wójcik i Henryk Soja opracowali koncepcję rozwoju skansenu jako rekonstrukcji fragmentu dawnej wsi rybackiej. Decyzja o rozbudowie została jednak wydana przez Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego dopiero w 1984 roku.

Tuż obok zagrody muzealnej zachowała się zagroda rybacka z początku XIX wieku z dwurodzinną chałupą i charakterystycznym pięterkiem gospodarczym. Kolejną rzeczą było istnienie w Klukach całego szeregu budynków zabytkowych, przeznaczonych przez władze do wyburzenia. Te elementy wpłynęły na ostateczny kształt koncepcji rozbudowy muzeum w Klukach jako rekonstrukcji układu przestrzennego XIX wiecznej wsi Kluki. Istniejące możliwości doprowadziły do opracowania koncepcji zakładającej remont trzech istniejących in situ zagród oraz posadowienie pomiędzy nimi czterech dalszych.

W ten sposób, w środku istniejącej wsi, na obszarze ok. 5 ha, odtworzony został układ zabudowy Kluk. Teren muzeum znajduje się pomiędzy zabudowaniami wsi, przez jego środek biegnie droga publiczna. Autentyzm wzmagają kilkusetletnie drzewa rosnące opodal swych równolatek – chat słowińskich. Muzeum można zarzucić wszystko tylko nie sztuczność i brak autentyzmu. W roku 2007 otwarto Słowińskie Centrum Kultury Regionalnej mieszczące się w XIX wiecznej zagrodzie Anny Kötsch oraz w XIX-wiecznym ceglanym budynku byłej szkoły w Klukach. Przy muzeum od 2008 roku funkcjonuje karczma "U Dargoscha".

#TurystykaiPrzygoda

Jeśli film ci się podobał okaż to autorowi i zostaw po sobie ślad w postaci komentarza, like, czy suba. Wyprodukowanie tego filmu trwa wielokrotnie dłużej niż jego obejrzenie

Muzyka:
Utwór: Light Awash autorstwa Kevin MacLeod jest dostępny na licencji Licencja Creative Commons – uznanie autorstwa 4.0. https://creativecommons.org/licenses/...
Źródło: http://incompetech.com/music/royalty-...
Wykonawca: http://incompetech.com/