13. Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει την διοίκηση και την νομοθεσία

Το 13o μάθημα ασχολείται με την μετάβαση από την πτώση της Δύσης στην άνοδο του Ιουστινιανού, και καλύπτει ορισμένες από τις νομοθετικές του ρυθμίσεις οι οποίες οδήγησαν το κράτος στην ακμή. Η επαναφορά του δεν ήρθε ως δια μαγείας.

00:00 Εισαγωγή.
00:20 Νέα Περίοδος - Ιστορική Πηγή.
00:54 1. Τα Βασίλεια στην Δύση.
01:49 2. Οι Ρωμαίοι και η άνοδος του Ιουστινιανού.
02:32 3. Οι μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού.
04:12 4. Το κράτος αλλάζει...
04:32 Τίτλοι τέλους.

Αυτό το μάθημα ανοίγει τον κύκλο των λεγομένων «Βυζαντινών Μεταρρυθμίσεων». Ανα 100-200 χρονιά, κάθε φορά που η αυτοκρατορία «στριμώχνεται» εμφανίζεται ένας νέος μεταρρυθμιστής αυτοκράτορας ο οποίος με παρεμβάσεις του την θέτει σε τροχιά ακμής. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι ποτέ το Βυζάντιο δεν θα βρεθεί σε σημείο υψηλότερο του παρελθόντος – σαν τα κύματα της θάλασσας κάθε κρίση θα ξεπερνιέται μεν, άλλα το σημείο επιστροφής θα είναι πάντοτε χαμηλότερο από εκείνο της αρχικής αφετηρίας ( με εξαίρεση μόνο τους Μακεδόνες).

Ο Αναστάσιος ανέβηκε στο θρόνο από την χήρα του Ζήνωνα, Αριάδνη, στην οποία μάλιστα δόθηκε η πλήρη ελευθέρια να επιλέξει τον επόμενο αυτοκράτορα ( μια γυναικά επέλεξε τον ηγέτη της υπερδύναμης με πλήρη ελευθέρια… βρε, για δες!). Λέγεται ότι ήταν αδιανόητα όμορφος , και το όνομα του «Δίκορος» οφείλεται στο ότι είχε διαφορετικό χρώμα σε κάθε μάτι, το ένα μαύρο, το άλλο γαλανό. Ήταν ένας εξαιρετικός γραφειοκρατης-αυτοκρατορας, από τους λίγους που παρέδωσε την εξουσία με γεμάτα ταμεία . Οχύρωσε τα σύνορα στα ανατολικά, χτίζοντας την πόλη – οχυρό, Δάρα, όπου αργότερα κάποιος ονόματι …Βελισάριος θα γινόταν ξακουστός.

Όμως ο Αναστάσιος δεν είχε γιους, παρά μόνο ανιψιούς. Δυσκολευόταν να αποφασίσει ποιος θα τον διαδεχθεί στο θρόνο, και, οντάς φουλ θρησκευόμενος έφερε τους τρεις ανιψιούς του σε ένα συμπόσιο. Σε εκείνο είχε βάλει τρεις καναπέδες - όποιος καθόταν σε έναν συγκεκριμένο θα γινόταν αυτοκράτορας. Προς μεγάλη του έκπληξη δυο από τους ανιψιούς του κάθισαν σε έναν μαζί, και έτσι ο καναπές που θα έδινε το…χρίσμα, έμεινε κενός. Πήγε λοιπόν να προσευχηθεί, και αποφάσισε να κάνει αυτοκράτορα, τον επόμενο που θα άνοιγε την πόρτα.

Και κάπως έτσι, ο Ιουστίνος, ο αρχηγός της σωματοφυλακής, ένας χοιροβοσκός, αμόρφωτος, ταπεινής καταγωγής, που μπήκε στο στρατό ως πρόσφυγας, έγινε στρατηγός, αρχηγός σωματοφυλακής και … αυτοκράτορας.

From rags to riches, επεισόδιο 1 (έχει και άλλα!).

Ένα από τα κρίσιμα ζητήματα που θίγεται είναι ότι κάθε μεταρρύθμιση συνήθως επιφέρει μεγάλη δυσαρέσκεια στις κοινωνικές ομάδες εκείνες που χάνουν προνομία ή ισχύ. Ακόμη και σήμερα, κάθε αλλαγή είναι ιδιαιτέρως δύσκολη – αυτοί που επωφελούνται από αυτή είναι «χλιαροί» αρχικά μέχρι να αποκτήσουν κέρδη ενώ όσοι βλάπτονται είναι δυσαρεστημένοι, άμεσα. Με τον τρόπο αυτό, ισχυρές μεταρρυθμίσεις, ειδικά σε καιρούς ειρήνης, σπάνια γίνονται ευρέως αποδέκτες χωρίς …μουρμούρα.

Και είναι προφανές ότι οι αλλαγές αυτές του Ιουστινιανού τροφοδοτήσαν την δυσαρέσκεια. Η Στάση του Νικά είναι το αποτέλεσμα τους, όχι ένα άσχετο γεγονός, αλλά αίτιο και αιτιατό.

-----------------------------------------------------------------------------------
OST:
Cinematic Soundtrack Heroes part 1 (Pixabay) - title music - Music by AntipodeanWriter from Pixabay
Mountain - Music by Alex MakeMusic from Pixabay
-----------------------------------------------------------------------------------
All photos are property of their respective owners.
This video is of academic purpose.