#ร่ำรวยหรือพันธนาการ

การกล่าวถึงเรื่อง สังโยชน์ 10 (Saṃyojana) นี้มีความเชื่อมโยงกับเรื่องพันธนาการที่เราคุยกันก่อนหน้าอย่างมากเลยครับ เพราะสังโยชน์ก็คือ เครื่องผูกมัดจิตใจ ให้วนเวียนอยู่ในวัฏสงสาร ไม่ให้เข้าถึงความหลุดพ้น
สังโยชน์ 10 เป็นธรรมที่แบ่งตามลำดับการละกิเลสของผู้ที่ปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนา มีดังนี้ครับ
ธรรมะ: สังโยชน์ 10 ประการ (เครื่องผูกมัด 10)
สังโยชน์ 10 แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก ตามระดับของผู้ที่ละได้
1. โอรัมภาคิยสังโยชน์ 5 (เครื่องผูกเบื้องต่ำ)
เป็นสังโยชน์ที่ผูกสัตว์ไว้กับภพอันเป็นไปในส่วนเบื้องต่ำ คือ กามภพ ละได้หมดเมื่อบรรลุเป็น พระอนาคามี
| ลำดับ | สังโยชน์ (เครื่องผูก) | คำอธิบาย |
|---|---|---|
| 1 | สักกายทิฏฐิ (Sakkāya-diṭṭhi) | ความเห็นว่าเป็นตัวตน คือเห็นว่ากายและใจนี้เป็น "เรา" เป็น "ของเรา" (ละได้เมื่อเป็นพระโสดาบัน) |
| 2 | วิจิกิจฉา (Vicikicchā) | ความสงสัยในพระรัตนตรัย (พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์) และในมรรคผล (ละได้เมื่อเป็นพระโสดาบัน) |
| 3 | สีลัพพตปรามาส (Sīlabbata-parāmāsa) | ความยึดมั่นในศีลและวัตรปฏิบัติ (พิธีกรรม) ว่าเป็นเหตุแห่งความบริสุทธิ์โดยแท้จริง (ยึดติดในรูปแบบ) (ละได้เมื่อเป็นพระโสดาบัน) |
| 4 | กามราคะ (Kāma-rāga) | ความกำหนัดยินดีในกามคุณ (รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส) |
| 5 | พยาบาท (Byāpāda) | ความอาฆาต พยาบาท ปองร้ายผู้อื่น |
หมายเหตุ: พระโสดาบันละสังโยชน์ข้อ 1, 2, 3 ได้ และพระอนาคามีละสังโยชน์ข้อ 4, 5 ได้ (รวมถึงข้อ 1, 2, 3 ด้วย)

2. อุทธัมภาคิยสังโยชน์ 5 (เครื่องผูกเบื้องสูง)
เป็นสังโยชน์ที่ผูกสัตว์ไว้กับภพอันเป็นไปในส่วนเบื้องสูง คือ รูปภพและอรูปภพ ละได้หมดเมื่อบรรลุเป็น พระอรหันต์
| ลำดับ | สังโยชน์ (เครื่องผูก) | คำอธิบาย |
|---|---|---|
| 6 | รูปราคะ (Rūpa-rāga) | ความติดใจในอารมณ์แห่งรูปภพ (ภพของผู้ได้ฌานที่มีรูป) |
| 7 | อรูปราคะ (Arūpa-rāga) | ความติดใจในอารมณ์แห่งอรูปภพ (ภพของผู้ได้อรูปฌานที่ไม่มีรูป) |
| 8 | มานะ (Māna) | ความถือตัว, ถือตนว่าเราดีกว่า เท่ากับ หรือด้อยกว่าผู้อื่น |
| 9 | อุทธัจจะ (Uddhacca) | ความฟุ้งซ่านแห่งจิต (จิตไม่สงบ ตั้งมั่นไม่ได้) |
| 10 | อวิชชา (Avijjā) | ความไม่รู้แจ้งอริยสัจ 4 (ไม่รู้ความจริงของทุกข์และทางดับทุกข์) |
สังโยชน์ทั้ง 10 ประการนี้เป็นสิ่งที่นักปฏิบัติธรรมมุ่งมั่นที่จะละเพื่อบรรลุถึงเป้าหมายสูงสุดคือ นิพพาน ครับพี่