Καππαδοκικό γλέντι - Χαρμάν Γερί (Του αλωνιού ο τόπος) Παραμονή Πρωτοχρονιάς Πλατύ Ημαθίας

Ένα έθιμο που διατηρήθηκε για αιώνες στα Φάρασα.

Μια τελετουργική δαδοφορία.

Ένας αργός βυζαντινός ρυθμός.

“τ’ Εζ-Βασίλη” και οι φωνές των πιστών ηχούν, δημιουργώντας μια μοναδική ατμόσφαιρα!

Ο Σύλλογος Καππαδοκών Πλατέος “Ο Βαρασός” αναβιώνει, κάθε χρόνο, 31 Δεκεμβρίου αυτό το ιδιαίτερο έθιμο των Φαράσων Καππαδοκίας, προς τιμή του Αγίου Βασιλείου.

Παραμονή Πρωτοχρονιάς 2024.

"Σον Κούτσουρον το ποτάμι υρίστη
Εν κατινό του Χριστενού η πίστη"
(Το Φλεβάρη το ποτάμι θολώνει
Μα είναι καθαρή του Χριστιανού η πίστη).

Στα σπίτια των Βαρασωτών (Φαρασιωτών) άρχιζε η ετοιμασία για την πομπή του Εζ Βασίλη, ήταν το έθιμο να προσκυνήσουν στο σπήλο που είχε καταφύγει ο Αϊ Βασίλης για να σωθεί από τους διωγμούς, με θρησκευτική πομπή με πολλή επισημότητα, ενθουσιασμό και κατάνυξη.

Σύμφωνα με την παράδοση, έξω από τα Φάρασα και σε απόσταση περίπου μιας ώρας, μέσα στη χαράδρα που διασχίζει ο Ζαμάντης ποταμός, υπήρχαν δύο σπηλιές, μέσα στις οποίες βρίσκονταν οι εκκλησίες του Αγίου Βασιλείου.

Η μία, η πιο μεγάλη βρισκόταν κοντά στην όχθη του ποταμού και η άλλη η μικρή που μόλις δύο τρεις άνθρωποι χωρούσαν μέσα, βρισκόταν ψηλότερα, πάνω στη βραχώδη πλαγιά.
Στη σπηλιά αυτή κατέφυγε ο Άγιος Βασίλειος, για να σωθεί από
διωγμούς κι έτσι καθιερώθηκε η λατρεία του εκεί την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Η παράδοση ήθελε τους Βαρασώτες την ημέρα της γιορτής του Αγίου Βασιλείου να πηγαίνουν στο ξωκλήσι του. Το βράδυ της παραμονής έπαιρναν τον δρόμο για το εξωκλήσι κατά ομάδες, άλλοι με τα ζώα και άλλοι με τα πόδια, κρατώντας μεγάλα ραβδιά και τραγουδώντας το "Χυτάτε να υπάμε σον Ε-Βασίλη", δηλαδή: "Τρέξτε να πάμε στον Άι Βασίλη".
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΧΑΡΜΑΝ ΓΕΡΙ (Του αλωνιού ο τόπος)

Τραγούδι και χορός με προέλευση τα Φάρασα της Καππαδοκίας. Ο ρυθμός είναι 2/4 και χορεύεται ως «Ιδιότυπος Χορός». Τα χέρια είναι σταυρωμένα .

Αρχικά αντρικός χορός στην εξέλιξη του έγινε μεικτός. Στην Καππαδοκία το θέρος και ο αλωνισμός διαρκούσε πολύ καιρό.

Παλιά το Χάρμαν γερί χορευόταν στα αλώνια και με τον τρόπο αυτό πατούσαν την παραγωγή τους.

Χάρμαν γερί γιας γερί χάρμαν γερί γιας γερί
χάρμαν γερί γιας γερί ουσούλ μπας γιαβάς γιορού.
------
Ουσούλ μπας γιαβάς γιορού ουσούλ μπας γιαβάς γιορού
ουσούλ μπας γιαβάς γιορού χάρμαν γερί οτ λουλούρ.
------
Έρκεν γκόνιου ντατλ ολούρ έρκεν γκόνιου ντατλ ολούρ
έρκεν γκόνιου ντατλ ολούρ χάρμαν γέρι γιας ολούρ.
------
Χάρμαν γερί πουτ(ου) ραχ χάρμαν γερί πουτ(ου) ραχ
χάρμαν γερί πουτ(ου) ραχ γκέλιν γκούζλαλ ότουραχ.
------
Χάρμαν γερί γιας ολούρ χάρμαν γερί γιας ολούρ
χάρμαν γερί γιας ολούρ έρκεν γκόνιου ντατλ ολούρ.

Στα πλαίσια της αναβίωσης του εθίμου "Χυτάτα να υπάμε σον Ε-Βασίλη" από τον Σύλλογο Καππαδοκών Πλατέος Ημαθίας "Ο Βαρασός", παραμονή πρωτοχρονιάς τελευταία μέρα της "Αστερούπολης 2024" στον πεζόδρομο Πλατέος Ημαθίας.

Ούτι - Τραγούδι: Βασίλης Κασούρας
Βιολί: Δημήτρης Θεοδωράκης
Κλαρίνο: Μπαλιάκας Γιάννης
Κρουστά: Μπαμπατζάνης Τάσος
Νταϊρέ: Αλεκόζης Αντώνης