Grimbergen, Sint-Servaasbasiliek, klokken

Grimbergen (Vlaams-Brabant)

Een voorstelling van de zes luidklokken en beiaard van de Sint-Servaasbasiliek te Grimbergen (gelegen ten noorden van Brussel). De basiliek is zowel parochiekerk als kerk van de Norbertijnenabdij.
Tonen van de luidklokken: es1, f1, g1, bes1, c2, es2

00:00 Foto's basiliek + uurmelodie v.d. beiaard "Susato: La Mourisque"
01:07 Foto's interieur + klokken f1, bes1, c2, es2 als achtergrondgeluid
03:55 Fragment beiaardbespeling "Eddy Wally, ik spring uit een vliegmachien"
05:47 Fragment beiaardbespeling "Village People, YMCA"
08:25 Foto's klok 6 / 08:44 luiden klok 6
09:60 Foto's klok 5 / 10:29 luiden klok 5
11:41 Foto's klok 4 / 12:21 luiden klok 4
13:40 Foto's klok 3 / 14:09 luiden klok 3
15:42 Foto's klok 2 / 16:11 luiden klok 2
17:52 Foto's klok 1 / 18:27 luiden klok 1
20:32 Foto's van het uitzicht vanaf de toren
21:37 Luiden van de zes klokken (volgelui)
25:51 Luiden klokken 1-3 (es1, f1, g1)
27:50 (es1, g1, bes1, c2)
29:51 (f1, g1, bes1, c2)
31:54 (g1, bes1, c2, es2)
33:57 (bes1, c2, es2)
35:54 (es1, f1, g1, bes1)

1) / "Gemeente Grimbergen", es1, kg, 1.284 kg
Eijsbouts, Asten (NL), 1998

2) Onze-Lieve-Vrouw, f1, 972 kg, Ø 1,167 m
Horacantus-Eijsbouts, Lokeren, 1964

3) HH. Servatius & Guido, g1, 677 kg, Ø 1,036 m
Horacantus-Eijsbouts, Lokeren, 1964

4) /, bes1, 380 kg, Ø 0,870 m
Horacantus-Eijsbouts, Lokeren, 1964

5) HH. Petrus & Paulus, c2, 287 kg, Ø 0,777 m
Horacantus-Eijsbouts, Lokeren, 1964

6) /, es2, 162 kg, Ø 0,651 m
Horacantus-Eijsbouts, Lokeren, 1964

In de 17de eeuw bezat de toren van de basiliek een beiaard van 6.521 pond. In 1715 goot Willem Witlockx een nieuwe beiaard van 37 klokken met een gewicht van 9.147 pond. In 1719 werd de beiaard met drie klokken uitgebreid. In het najaar van 1728 volgden nog eens zes klokken, gegoten door Nicolas & Joseph Chevresson, twee daarvan dienden voor het torentje van het dormitorium. De vier andere waren luidklokken genaamd: H. Sacrament & H. Norbertus, Maria & de belangrijkste apostelen, de HH. Engelbewaarders & Sint-Jozef en de HH. Augustinus & Servatius. Klok 4 werd al in 1731 hergoten. In 1749 goot L. Franquin een klok van 545 pond, gewijd aan Sint-Martinus. In 176 kwam er een wekkering. In 1776-1777 hergiet Dumery twee klokken en in 1778 levert hij een bijkomende klok. Deze klokken waren gewijd aan Sint-Servaas, Sint-Jozef en Sint-Ignatius van Loyola. Tijdens de Franse Revolutie werden de klokken uit de toren gegooid op bevel van de Franse bezetting. Er waren toen 47 klokken in de toren waaronder 41 beiaardklokken. Klok 2 overleefde de val echter en werd begraven. In 1830 bleek ze echter toch gebarsten te zijn. Ze werd door Van Aerschodt hergoten. De klokken hadden een diameter van respectievelijk 1,25 m, 0,94 m en 0,82 m en gaven de tonen mib, sol, sib. Ze waren gewijd aan: Maria en Petrus & Paulus, de HH. Servatius & Guido en de H. Norbertus. In 1928 kwam er pas een nieuwe beiaard, de eerste redelijk gestemde beiaard die door Marcel Michiels Jr. gegoten was. De basklok was de kleinste Van Aerschodt-Van den Gheynklok uit 1830. De beiaard van Michiels moest op 8 juli 1928 ingewijd worden, maar Michiels raakte niet tijdig klaar met de beiaard. Het stemmen van de klokken speelde de gieter duidelijk parten. Meerdere klokken moesten hergoten worden. In tussentijd leende Jan Donnes zijn beiaard (opus 1 van Michiels Jr.) uit aan de abdij. In 1956 wou pater Feyen de beiaard uitbreiden en aanpassen. Klokkengieterij Horacantus kwam met een rapport die meerdere gebreken aan de beiaardklokken aantoonde (stemming, wanddikte...). In 1964 giet Horacantus-Eijsbouts een nieuwe beiaard van 48 klokken met een totaal gewicht van 5.732 kg.
In 1998 wordt de beiaard uitgebreid met een nieuwe basklok (de huidige klok 1). Hierbij wijzigt ook het klokkengelui (van 1964-1991 f1, g1, a1, c2, d2). De a1 (Norbertus & Augustinus, 489 kg) en de d2 (HH. Emilius & Dominicus, 206 kg) worden gewisseld met de bes1 en es2.

De abdij van Grimbergen werd in 1128 opgericht door de H. Norbertus. Tijdens de Beeldenstorm in 1566 werd de abdij geplunderd en in 1579 in brand gestoken. Tussen 1660 en 1725 werd de huidige Sint-Servaasbasiliek gebouwd in barokstijl. De laatste twee traveeën van het schip zijn nooit gebouwd waardoor de basiliek een onafgewerkte voorgevel heeft. In 1794 werd de abdij door de Franse Revolutionairen afgeschaft. Enkel de toegangspoort, boederij, pastorij en kerk bleven gespaard. Vanaf 1831 werden de afgebroken abdijgebouwen opnieuw opgebouwd.


Met dank aan Abt Erik de Sutter voor de toestemming om de klokken op te nemen, aan Twan Bearda voor het begeleiding in de toren en de toestemming om een paar fragmenten van het concert te publiceren. Ook aanwezig waren: Thierry Pauwels & Joeri De Vreese.