1960'larda Ankara Caddeleri |

#EskiAnkara | 1960'larda Ankara Caddeleri | Fransa Cumhurbaşkanı de Gaulle Türkiye Ziyareti 1968
De Gaulle, eşi ve beraberindekileri getiren özel uçak 25 Ekim Cuma günü saat 14’de Esenboğa hava alanına inmiş, konuk Cumhurbaşkanı ve eşi Sunay, Demirel, Çağlayangil ve eşleri, öbür resmi kişilerce karşılanmıştı.
Esenboğa’dan Ankara’ya yönelen kortaj ulus meydanına gelince, halk üstü açık otomobil içinde asker üniformalı de Gaulle’ü candan alkışlayıp “yaşa, varol de Gaulle” diye bağırınca, duygulanan de Gaulle beklenmedik bir jestle otomobilden inmiş ve halkın ellerini sıkmaya başlamıştı. Bu da güvenlik görevlilerini şaşırtmış ve telâşa kaptırmıştı.

De Gaulle, Çankaya’da konuk köşküne yerleştikten sonra program gereğince Anıtkabir’e bir çiçek buketi koymuş ve özel Deftere şunları yazmıştı: “însan için şan ve şereflerin en büyüğü milletini yeni bir hayata kavuşturmaktır. İşte Atatürk bunu yapmıştır” (De toutes les gloires Atatürk a atteint la plus grande celle de renouveau national).

O gece Sunay’ın, de Gaulle onuruna Çankaya’da verdiği 100 kişilik resmi yemekte karşılıklı demeçler okunmuş ve ertesi sabah (26 Ekim saat 9.30-12.30) Çankaya’ya da resmi görüşmelerin birincisi yapılmıştı. O gün Demirel’in verdiği öğle yemeğinde gene karşılıklı demeçler okunmuştu. Muhalefet lideri İnönü’nün de davetli bulunduğu bu yemekte, de Gaulle, kendi demecinde onu özellikle selâmlamıştı. Öğleden sonra, de Gaulle İstanbul’a gitmişti. İstanbul’da o akşam Dışişleri Bakanı Çağlayangil, de Gaulle’ün kaldığı Şale köşkünde konuk Cumhurbaşkanı onuruna bir akşam yemeği vermişti.

27 Ekim Pazar sabahı, de Gaulle Sain-Louis kilisesinde bir âyine katılmış, sonra Beyoğlu’ndaki Fransa Sarayında (eski Büyükelçilik) Fransız kolonisini kabul etmişti. Saat 11.30 da Galatasaray Lisesine gelen Cumhurbaşkanı orada verdiği demeçte, Osmanlı tarihi, bilim ve edebiyatından sözetmiş, 19. ve 20. yüzyılda Batı uygarlığı ilerleyince Türklerin Fransa ile kültür ilişkisini geliştirdiğini, bu arada ünlü Galatasaray Lisesinin açıldığını, daha sonra Atatürk’ün dehası sayesinde bugünkü milli devletin kurulduğunu belirtmişti. Onun “hayatta en büyük yol gösterici bilimdir” sözünü de anımsatan Cumhurbaşkanı, Türk-Fransız kültür ilişkilerinin daha da gelişeceğine inandığını söylemişti.

De Gaulle öğle üzeri Dolmabahçe Sarayı önünde duran Savarona yatıyla boğaziçinde bir geziye çıkmadan önce, Atatürk’ün hayata gözlerini yumduğu bu saraydaki özel Deftere şunları yazmıştı: “Atatürk artık ölebilirdi, çünkü ışıklar parlıyor, çünkü meşale yanıyor, çünkü ülke ilerliyordu” (Atatürk pouvait mourir, puisque la lumière brillait, puisque la flamme brûlait, puisque le pays était en marche). Gece Başbakan Demirelde Gaule onuruna Dolmabahçe sarayında 700 kişilik bir yemek vermişti. 28 Ekim Pazartesi sabahı de Gaulle Topkapı Sarayı, Ayasolya ve Sultanahmet Camiini gezmiş ve öğleye doğru uçakla Ankara’ya dönmüştü,

29 Ekim Salı günü yani Türkiye Cumhuriyet Bayramı sabahı, de Gaulle Fransa Büyükelçiliğinde Fransız kolonosini kabul ettikten sonra, 11.00’de Cumhurbaşkanı Sunay’ı kutlamaya gitmiş ve 14.00’de başlayan geçit resminde hazır bulunmuştu. Bayram vesilesiyle, o akşam Türk radyolarına bir demeç vererek, Atatürk’ün öğütlerine sadık kalan Türkiye’nin ilerlemekte olduğunu ve çağdaş devletler arasında yer aldığını belirtmişti. Ayrıca kendisine gösterilen konukseverliğe teşekkür edip sözlerini Türkçe olarak “yaşasın Türkiye” diyerek bitirmişti. Saat 19.45’de Genelkurmay Başkanının resepsiyonuna gitmiş ve gece Opera’da onuruna verilen opera ve baleyi seyretmişti. 30 Ekim Perşembe günü sabahı kendisine Ankara’nın altın anahtarı verilen de Gaulle 10.30’da Esenboğa’dan merasimle uğurlanmıştı.

İçerik hazırlama: AkifTanrıkulu