Jan Nepomucen, święty wymyślony. Jak kontrreformacja stworzyła legendę patrona spowiedników i mostów

👉 Zostań Patronem: https://patronite.pl/czechostacja
☕ Postaw kawę: https://suppi.pl/czechostacja https://buycoffee.to/czechostacja
👍 Subskrybuj:    / @czechostacja  

Kim naprawdę był Jan Nepomucen? Święty, który stał się jednym z najważniejszych symboli barokowych Czech i jednym z najbardziej "eksportowych" świętych Europy, to... w znacznej mierze wytwór propagandzistów kontrreformacji.
Jego legenda — o męczeństwie za tajemnicę spowiedzi, wierze i lojalności wobec Kościoła — w rzeczywistości narodziła się wiele dekad po jego śmierci. Bo Nepomucen, owszem, zmarł gwałtowną śmiercią pod koniec XIV wieku. Tyle, że zmarł z powodu polityki, nie obrony sakramentu spowiedzi.

W tym odcinku Czechostacji opowiadam o procesie budowania jednej z największych mistyfikacji religijnych Europy Środkowej. Od brutalnych realiów średniowiecznej polityki i dramatycznej śmierci w nurtach Wełtawy, przez barokowy triumf Kościoła i podporządkowanie sztuki celom propagandy, aż po światową ekspansję kultu Nepomucena.
Usłyszycie o tym, jak jezuici uczynili z Nepomuka patrona spowiedników i strażnika mostów od Pragi po Filipiny, i jak stał się orężem w walce z czeskim protestantyzmem.

A potem kolejni jezuici rozpoczęli także proces ostatecznej dekonstrukcji tej legendy. Dokończyli go zaś bohaterowie czeskiego odrodzenia narodowego — historycy, intelektualiści i politycy — obnażając prawdziwe źródła tej opowieści stwierdzili wprost: Nepomucen to produkt politycznej potrzeby Habsburgów i Kościoła, mający zastąpić w czeskiej świadomości Jana Husa.

Co ciekawe, nawet Kościół z czasem zaakceptował nową, prawdziwą wersję historii — w czasach współczesnych kładąc większy nacisk na duchowe przesłanie Nepomucena, niż na obalony naukowo, w badaniach antropologicznych, cud zachowanego języka.

Nepomucen, choć historycznie zdemaskowany, pozostał w krajobrazie Czech. Jego figury — dawniej triumfalne symbole kontrreformacji — dziś stały się elementem ludowego pejzażu, z którym Czesi są związani emocjonalnie i estetycznie.
Z patrona walki wyznaniowej stał się patronem turystów, wiernych i wszystkich tych, którzy po prostu... lubią dotknąć płaskorzeźby i wrócić do Pragi.

W opowieści o Nepomuku odwołuję się do wcześniejszych odcinków Czechostacji:
   • Rewolta Husytów: średniowieczna, czeska wo...  
   • Karol IV. Czeski cesarz Pierwszej Rzeszy |...  
   • Kingdom Come: Jak wojna dwóch Luksemburgów...  
   • Czy Czechy to najbardziej ateistyczny kraj...  
   • Jan Žižka. Bandyta, religijny fundamentali...  
   • Czeskie odrodzenie. Jak w XIX w. wykreowan...  

Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc mi go rozwijać, możecie dołączyć do Patronów Czechostacji

Podcast znajdziecie tutaj - https://patronite.pl/czechostacja

Od ostatniego odcinka do grona Patronów i Patronek dołączyli:

Bartosz, Jakub, Krzysiek i Zuza

Bardzo Wam dziękuję za wsparcie i za zaufanie!

Gdyby ktoś chciałby wesprzeć moją pracę a nie ma ochoty zobowiązywać się na dłużej, może mi postawić wirtualną ☕ w serwisach:

Suppi: https://suppi.pl/czechostacja
lub
Buy Coffee: https://buycoffee.to/czechostacja

Gdzie Wam poręczniej.

Za wszelkie wsparcie, także to dobrym słowem, łapką w górę, subskrypcją czy komentarzem - także bardzo dziękuję. Mnie to motywuje a dla algorytmów jest sygnałem, że warto pokazać Czechostację również tym odbiorcom, którzy jej dotychczas nie odkryli.

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG